Rodzi się pomysł nowych uproszczeń w podatku od towarów i usług (VAT). Na razie Ministerstwo Finansów (MF) analizuje opinie na ten temat, zgłoszone w konsultacjach przeprowadzonych przez ten resort. Poddana im koncepcja zapowiada wdrożenie w Polsce procedury składu VAT, której stosowanie umożliwia unijna dyrektywa 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
– Założeniem dyrektywy VAT jest zwolnienie z tego podatku niektórych transakcji związanych z międzynarodowym obrotem towarowym. Można tą ulgą objąć np. dostawy towarów do obszarów wolnocłowych, składów celnych oraz składów innych niż celne – wyjaśnia Remigiusz Fijak, doradca podatkowy, partner w kancelarii podatkowej ID Advisory.
Skład w składzie
Rozważana koncepcja ma być realizacją uprawnień unijnych dotyczących składów innych niż celne i pozwolić na rozliczanie podatku według stawki 0 proc.
– Najnowszy plan MF przewiduje wykorzystanie znanych już przedsiębiorcom i organom podatkowym rozwiązań funkcjonujących na podstawie przepisów celnych – mówi partner w ID Advisory.
Zgodnie z tą koncepcją prowadzenie składu VAT (wyłącznie w miejscu składu celnego) będzie możliwe na podstawie pozwolenia wydanego przez naczelnika urzędu celno-skarbowego. Ma być ono bezterminowe. Zostanie cofnięte, jeżeli przedsiębiorca przestanie spełniać warunki, od których ma zależeć uzyskanie tego zezwolenia. Powinien zatem m.in.: być czynnym podatnikiem VAT, nie zalegać z zapłatą cła, podatków i składek ZUS, dysponować odpowiednim zapleczem dla składowanych towarów, nie być karany i nie powinno toczyć się wobec niego postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe.

– Przedstawione wymagania są bardzo rozbudowane, zobowiązują też do złożenia zabezpieczenia zapłaty podatku. MF nie wyklucza jednak przyznania dodatkowych uproszczeń na wniosek prowadzącego skład VAT, w tym dotyczących składania takiego zabezpieczenia – mówi Remigiusz Fijak.
Podobnym wymaganiom mają sprostać firmy zajmujące się obrotem towarowym, ubiegając się o pozwolenie na korzystanie z procedury składu VAT, czyli uproszczonych rozliczeń podatku z zastosowaniem jego zerowej stawki. Przedsiębiorcy ci nie mogą mieć żadnych powiązań z podmiotami z krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową. Ponadto ich sytuacja finansowa i majątek muszą zapewniać wywiązywanie się z zobowiązań podatkowych.
Pozwolenie dla tych podatników będzie wydawane na czas określony. Według wstępnych założeń – na 18 miesięcy. Wprowadzone do składu towary mają być kontrolowane przez organy skarbowe.
Wyjątki od reguły
– Trzeba przy tym wiedzieć, że procedury składu VAT nie przewiduje się dla towarów dostarczanych na etapie sprzedaży detalicznej oraz produktów zużywanych, w tym przeznaczonych do zużycia. Wyłączone z tego są też wyroby akcyzowe – zwraca uwagę Mateusz Kowalski, aplikant radcowski w kancelarii HWW Hewelt Wojnowski i Wspólnicy.
Przedsiębiorca uprawniony do stosowania preferencji będzie mógł z nich skorzystać, gdy do składu VAT wprowadzi towary (zgłoszone w odpowiedniej deklaracji) będące przedmiotem obrotu międzynarodowego i w Krajowym Systemie e-Faktur wystawi fakturę, na której wskaże podstawę prawną stosowania stawki 0 proc. Ponadto przed terminem złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy podatnik musi otrzymać od nabywcy produktów potwierdzenie objęcia ich tą procedurą.
– Zerowemu opodatkowaniu będzie podlegać również świadczenie usług w składzie VAT bezpośrednio związanych ze znajdującymi się tam towarami. Według MF chodzi przykładowo o ich sortowanie, przeładunek, pakowanie, utrzymanie we właściwym stanie, konserwację – mówi Mateusz Kowalski.
Według Remigiusza Fijaka jest to to korzystne rozwiązanie nie tylko dla podmiotów świadczących usługi na towarach, ale także dla nabywców takich usług. Negatywnie natomiast ocenia, że MF nie wprowadza stawki 0 proc. dla dostaw produktów objętych preferencją - tzw. dostaw w składzie. Jeżeli więc nastąpi tam np. ich sprzedaż, podatnik rozliczy normalny VAT od takiej transakcji.
Rozliczenie z fiskusem
Jak podkreśla przedstawiciel HWW, w efekcie planowanych uprawnień faktyczne opodatkowanie dostaw lub wspólnotowego nabycia towarów zostanie przesunięte w czasie – do chwili zamknięcia stosowania procedury składu VAT i wyprowadzenia stamtąd towarów. Dopiero wtedy ich właściciel rozliczy VAT w deklaracji zakończenia korzystania z preferencji, albo w pliku JPK_VAT z deklaracją, co MF dopuszcza alternatywnie. Zapłacony VAT będzie dla firmy podatkiem naliczonym i ma podlegać odliczeniu.
– Takie rozwiązania mogą potencjalnie przyczynić się do zmniejszenia liczby postępowań wyjaśniających w sprawie uzyskiwania zwrotu VAT zapłaconego z tytułu importu. Poza tym wprowadzenie towarów do składu bez obciążenia VAT może poprawić płynność finansową podatników – przewiduje partner w ID Advisory.
Podmiot prowadzący skład VAT będzie zobowiązany do elektronicznego ewidencjonowania (ilościowego lub ilościowo-wartościowego) towarów tam wprowadzonych, składowanych i wyprowadzanych. Ewidencja ta ma być prowadzona odrębnie dla każdego ich właściciela.
– Na plus należy ocenić zapowiedź resortu, że rozważa przyznanie uproszczeń w obowiązkach ewidencyjnych, gdy podmiot prowadzący skład VAT o to wystąpi – mówi Remigiusz Fijak.
Jego zdaniem na razie przyszła ewidencja zapowiada się na bardzo rozbudowaną, ale uważa to za jeden z niewielu minusów przedstawionej koncepcji. Większość proponowanych uproszczeń w rozliczaniu i poborze VAT ocenia jako korzystne dla firm zajmujących się międzynarodowym obrotem towarowym. Podobnie uważa Mateusz Kowalski.
– Skorzystają na tym szczególnie podmioty nabywające towary w celu ich dalszej sprzedaży lub wykonujące określone usługi z nimi związane, a także niektórzy producenci – prognozuje przedstawiciel HWW.