KDPW jest dziś jedyną instytucją depozytowo-rozliczeniową w Polsce obsługującą rynek publiczny. Rozlicza jednak nie tylko transakcje zawierane na GPW i CeTO, ale również poza rynkiem regulowanym.
Jednym z podstawowych obowiązków Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych jest rejestrowanie papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu. Na koniec października 2002 r. spółka prowadziła ewidencję dla 721 emisji różnych walorów. Blisko 60 proc. z nich stanowiły akcje (468 emisji), a blisko 17 proc. obligacje Skarbu Państwa (120 emisji). Ponadto w KDPW zarejestrowanych było po kilkadziesiąt serii kontraktów terminowych i warrantów oraz po kilka serii certyfikatów inwestycyjnych, obligacji zamiennych na akcje, jednostkowych praw poboru, obligacji NBP, obligacji EBI oraz po jednej serii obligacji korporacyjnej i indeksowej jednostki udziałowej. Poza ewidencjonowaniem papierów wartościowych depozyt musi na bieżąco nadzorować zgodność liczby papierów znajdujących się w obrocie z faktyczną wielkością danej emisji. Konsekwencją zdeponowania walorów w KDPW jest też obsługa przez spółkę zobowiązań emitentów wobec posiadaczy papierów wartościowych. Chodzi tu zwłaszcza o takie czynności jak pośrednictwo w wypłacie dywidendy czy odsetek od obligacji. Do podstawowych zadań depozytu należy także rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym oraz niektórych transakcji poza rynkiem regulowanym. Oczywiście lwia ich część to papiery notowane na GPW. Liczba operacji zaewidencjonowanych i rozliczonych w październiku 2002 r. wyniosła 394,4 tys., z czego ponad 97 proc. stanowią akcje i kontrakty terminowe z warszawskiego parkietu.
Z wpłat uczestników rynku (biur i domów maklerskich) depozyt tworzy Fundusz Rozliczeniowy. Służy on zabezpieczeniu prawidłowego rozliczania zawartych transakcji. Od dłuższego czasu w jego ramach działają wyodrębnione funkcjonalnie jednostki — Fundusz Gwarantowania Rozliczeń Transakcji Giełdowych, Fundusz Gwarantowania Rozliczeń Rynku CeTO oraz Fundusz Gwarantowania Rozliczeń Giełdowych Transakcji Terminowych.
Zadaniem KDPW, jednym z wynikających z ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, jest zarządzanie Funduszem Gwarancyjnym dla członków OFE. W 2001 r. aktywa funduszu wzrosły do poziomu 16,6 mln zł (o 114 proc.).
Okiem eksperta
Przyszłość KDPW w dużej mierze zależy od zmian, jakie dokonają się w systemie depozytowo- -rozliczeniowym krajów UE. Można przypuszczać, że o ile działalność depozytowa pozostanie w poszczególnych krajach, o tyle rozliczenia mogą podlegać znacznie szerszej współpracy pomiędzy centralnymi instytucjami rozliczającymi. KDPW bierze pod uwagę te tendencje. Zakończenie prac nad strategią spółki niewątpliwie pozwoli na dokładniejsze określenie przyszłych działań.
Ryszard Czerniawski wiceprezes GPW