Krajowy fundusz poręczeń ułatwia małym i średnim firmom wzięcie pożyczki w jednym z 25 polskich banków.
Masz plany inwestycyjne, chciałbyś zmodernizować linię produkcyjną w zakładzie? Myślisz o zasileniu firmy z kredytu, ale nie wiesz, kto poręczy ci 150 tys. złotych?
— Brak historii kredytowej i zabezpieczeń ograniczają bankom możliwość kredytowania małych i średnich przedsiębiorstw — tylko potwierdza twoje obawy Krystyna Forowicz z Banku Ochrony Środowiska, który udziela m.in. preferencyjnie oprocentowanych pożyczek na termomodernizację.
Ale jest na to sposób. To Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych (KFPK). Około 90 proc. jego poręczeń wspiera małe i średnie firmy.
Czym jest KFPK?
KFPK poręcza spłaty pożyczek firmom bez względu na ich obroty i zatrudnienie. Specjalną częścią jego oferty są poręczenia oraz gwarancje dla małych i średnich przedsiębiorców. Poręczeń z jego środków udziela Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Formalności jednak załatwia się za pośrednictwem banku kredytującego. Obecnie BGK ma umowy o współpracy z 25 bankami (ich lista — patrz ramka).
— Dzięki współpracy banków z funduszami poręczeń pożyczki dla małych i średnich firm są bardziej dostępne — komentuje Krystyna Forowicz.
Dzieje się tak dlatego, że firma, która ma promesę lub poręczenie z KFPK, zwiększa swą wiarygodność kredytową, bankowcy przypisują ją do niższej grupy ryzyka, co z kolei wpływa na mniejsze oprocentowanie pożyczki.
Procedury i promesa
W KFPK można uzyskać poręczenie lub gwarancję w dwóch trybach. W uproszczonym rozpatruje się wnioski do kwoty poręczenia nieprzekraczającej 50 tys. euro dla firm działających krócej niż dwa lata lub rozpoczynających działalność oraz do równowartości 100 tys. euro dla pozostałych. Kwota poręczenia nie może przekroczyć 50 proc. kwoty udzielonego kredytu. Zaletą tego trybu jest szybkość rozpatrywania wniosku — do 14 dni.
Tryb zwykły obejmuje poręczenia i gwarancje do 5 mln euro, nieprzekraczające 70 proc. sumy udzielonego kredytu. Wnioski bada BGK niezależnie od analizy ekonomiczno-finansowej banku kredytującego. Dlatego trwa to dłużej, ale maksymalnie 30 dni.
— Te procedury stosuje się przy poręczeniach kredytów udzielanych przez banki współpracujące z KFPK. W pozostałych bankach poręczenie jest poprzedzone wydaniem przez nas zapewnienia — promesy — udzielenia poręczenia — wyjaśnia Piotr Dziewulski, wiceprezes BGK.
Droga do uzyskania promesy też nie jest trudna ani długa.
— Wniosek rozpatrujemy do 15 dni roboczych od jego złożenia w oddziale BGK — mówi Halina Wiśniewska, zastępca szefa departamentu funduszy poręczeń i gwarancji w tym banku.
Poręczenia portfela
W KFPK funkcjonują też tzw. poręczenia portfela kredytowego. Po prostu na podstawie odrębnej umowy BGK przyznaje bankowi kredytującemu przedsiębiorców limit środków, w ramach których ten bank udziela poręczeń. Portfel jest przeznaczony wyłącznie dla małych i średnich firm. Kwota jednostkowego poręczenia w jego ramach nie może przekroczyć równowartości:
- 50 tys. euro (nie więcej niż 50 proc. wykorzystanej kwoty kredytu),
- 25 tys. euro (nie więcej niż 70 proc. wykorzystanej kwoty kredytu).
Dziś z tego trybu mogą korzystać klienci sześciu banków (patrz tabela).
Prowizje
Poręczenia lub gwarancje z KFPK są udzielane na wydłużony o jeden miesiąc czas spłaty.
— Za poręczenie BGK pobiera jednorazową prowizję zależną od jego okresu i naliczaną od kwoty objętej poręczeniem — wyjaśnia Piotr Dziewulski.
Jej wysokość to:
- 1 proc. dla poręczenia udzielonego na czas do 1 roku,
- 1,2 proc. na nie dłużej niż 2 lata,
- 1,4 proc. na nie dłużej niż 3 lata,
- 1,6 proc. na nie dłużej niż 4 lata,
- 1,8 proc. na nie dłużej niż 5 lat,
- 2,0 proc. na ponad 5 lat.
Prowizja za udzielenie gwarancji jest dwukrotnie wyższa od pobieranej przy poręczeniu i naliczana od kwoty objętej gwarancją.
Zabezpieczenia
Podstawowym zabezpieczeniem poręczenia z KFPK jest weksel in blanco kredytobiorcy z klauzulą „bez protestu” wraz z deklaracją wekslową.
— Jeśli kredytobiorca prowadzi działalność krócej niż rok albo kredytowany projekt jest obarczony bardzo wysokim ryzykiem, to BGK może uzależnić decyzję o poręczeniu od ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia. Nie dotyczy to trybu uproszczonego, w którym zabezpieczeniem jest weksel in blanco z deklaracją wekslową — tłumaczy Piotr Dziewulski.
Bank Gospodarstwa Krajowego poprzez KFPK wpływa również na rozwój regionalnych i lokalnych instytucji poręczeniowych dla małych i średnich firm (lista — patrz ramka).
— Mogą one zabezpieczyć do 80 proc. wartości kredytu. Maksymalna wartość jednostkowego poręczenia wynosi 662,5 tysiąca złotych w funduszach regionalnych i 325 tysięcy zł w funduszach lokalnych — wyjaśnia Halina Wiśniewska.
Szacuje się, że w 2005 roku lokalne fundusze poręczeniowe z udziałem BGK dały małym i średnim firmom poręczenia warte łącznie ponad 120 mln zł. Wysokość poręczeń gospodarczych z KFPK zestawiliśmy w tabeli.