Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania spraw dotyczących zawartych z konsumentami umów kredytu denominowanego/indeksowanego do franka szwajcarskiego był gotowy już na początku grudnia - jak zapewniał wtedy Adam Bodnar, minister sprawiedliwości, ale wymagał jeszcze konsultacji międzyresortowych i publicznych. Wygląda na to, że proces ten zakończył się w szybkim tempie, bo dokument jest już w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów.
Nowe przepisy mają uprościć i przyspieszyć postępowania w sprawach frankowych, a tym samy odciążyć sądy i doprowadzić do skrócenia czasu procedowania również w innych rodzajach postępowań.
- Ustawa służyć będzie nie tylko kredytobiorcom frankowym, ale wszystkim użytkownikom wymiaru sprawiedliwości, którzy dzięki zmniejszeniu zaległości wynikających z napływu spraw frankowych będą mogli liczyć na szybsze rozpoznanie swoich spraw niezależnie od tego, czego dotyczą – mówi Adam Bodnar.
Proponowana ustawa przewiduje zarówno ułatwienia proceduralne, jak też instrumenty służące efektywnemu rozstrzyganiu sporów. Kredytobiorcy pozywający banki nie będą musieli składać wniosków o zabezpieczenie, m.in. w postaci zawieszenia spłaty rat, bo wstrzymanie płatności będzie następowało z mocy prawa. Projekt zakłada ponadto rozszerzenie możliwości orzekania na posiedzeniu niejawnym zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji, możliwość przesłuchiwania stron na piśmie oraz brak ograniczeń w przesłuchiwaniu świadków podczas zdalnych posiedzeń sądowych. W projekcie ustawy znalazł się także zapis umożliwiający orzekanie w sprawach frankowych w drugiej instancji przez jednego sędziego.
Ważnym rozwiązaniem ograniczającym liczbę spraw będzie umożliwienie zgłoszenia wniosku o rozliczenie wzajemnych roszczeń stron, czyli kredytobiorcy i banku, wynikających z nieważności umowy w jednym postępowaniu sądowym.
Według danych resortu sprawiedliwości w sądach jest procedowanych ponad 200 tys. spraw dotyczących kredytów indeksowanych/denominowanych w CHF. Do końca września 2024 r. zostało zakończonych 48 116 spraw. I choć zmniejsza się wpływ spraw sądowych w pierwszej instancji, to przybywa ich w sądach apelacyjnych.
Ministerstwo Sprawiedliwości chce stworzyć nowy e-sąd służący do zatwierdzania ugód nie tylko w sprawach CHF. Planuje wprowadzić ekonomiczne zachęty w postaci zwrotu części opłaty za wycofanie apelacji i skarg kasacyjnych, które nie mają już szansy na rozstrzygnięcie, bo były wnoszone kilka lat temu, a orzecznictwo w międzyczasie się zmieniło. W sądach są dziesiątki tysięcy apelacji.