To już ostatni dzwonek na podzielenie się z fiskusem swoimi zarobkami.
Aby rozliczyć się z uzyskanych dochodów za 2004 r., należy w pierwszej kolejności zebrać wszystkie dokumenty, uwzględniające uzyskany w tym czasie dochód oraz pobrane zaliczki. Dokumentami niezbędnymi do rozliczania podatku za rok ubiegły są pity: PIT-11/8b, PIT-8c, PIT-53. Następnie zbieramy i sprawdzamy wszystkie rachunki, możliwe do odliczenia w zeznaniu za rok 2004.
Tymi dokumentami mogą być: faktury za remonty (usługi i materiały), wpłaty na fundusz remontowy.
Wybór zeznania
Od 2004 r. przewidziane są cztery formularze, do których podatnik dołącza odpowiednie załączniki. Są to: PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38.
PIT-36 składają podatnicy, którzy uzyskali przychody (dochody) opodatkowane na zasadach ogólnych, prowadzili działalność gospodarczą, działy specjalne produkcji rolnej, uzyskali przychody z najmu, dzierżawy lub inne przychody, od których zobowiązani byli sami odprowadzać zaliczki na podatek, korzystają z odliczeń z tytułu premii inwestycyjnych, korzystają z kredytu podatkowego, sporządzili remanent likwidacyjny.
Formularz ten jest przewidziany dla osób rozliczających się zarówno samotnie, jak i wspólnie z małżonkiem lub wspólnie z małoletnim dzieckiem.
Do PIT-36 dołączane są załączniki:
- PIT-B — informacja o wysokości dochodu (straty) z działalności gospodarczej,
- PIT-Z — informacja o wysokości dochodu z działalności gospodarczej dla korzystających z kredytu podatkowego,
- PIT-D — informacja o odliczeniach wydatków mieszkaniowych,
- PIT-M — informacja o dochodach małoletnich dzieci,
- PIT-2K — oświadczenia o wysokości wydatków związanych z inwestycją dla korzystających po raz pierwszy z ulgi odsetkowej,
- PIT-O — inne odliczenia od dochodu i podatku.
Formularz PIT-36L jest przeznaczony dla osób prowadzących działalność gospodarczą, które wybrały podatek liniowy. Do tego formularza istnieją załączniki:
- PIT-B — w przypadku, gdy część K i L formularza nie są wystarczające do uwzględnienia danych ze wszystkich ksiąg i spółek,
- PIT-Z — informacja o wysokości dochodu z działalności gospodarczej dla korzystających z kredytu podatkowego.
Formularz PIT-37 składany jest przez podatników, którzy uzyskali:
- przychody wyłącznie za pośrednictwem płatnika, opodatkowane na zasadach ogólnych,
- przychody z działalności wykonywanej osobiście (np. umów-zleceń, kontraktów menedżerskich, działalności sportowej),
- przychody z praw autorskich i innych praw majątkowych.
Do tego formularza przewidziano następujące załączniki: PIT-D, PIT-2K oraz PIT-O.
Formularz PIT-38 jest przeznaczony dla osób, które uzyskały przychody z odpłatnego zbycia:
- papierów wartościowych,
- pochodnych instrumentów finansowych,
- sprzedaży krótkiej papierów wartościowych,
- udziałów w spółkach mających osobowość prawną.
Dane personalne
Dane personalne w obu typach formularza wpisujemy w tych samych miejscach (NIP, imię i nazwisko, data urodzenia, adres zamieszkania), tzn. w części B.1 formularza. Część B.2 zawiera dane współmałżonka podatnika rozliczającego wspólnie uzyskane dochody.
— Nieistotna jest tutaj kolejność (np. najpierw żona, a potem mąż), a jedynie konsekwencja przy zachowaniu podziału na mąż–żona i wybraniu określonej kolejności — mówi Joanna Ruszczak, doradca podatkowy z kancelarii Roedl & Partner.
Data złożenia
Zeznania podatkowe PIT-37 i PIT-36 za 2004 r. podatnicy mogą złożyć w urzędzie skarbowym osobiście lub wysłać pocztą. Ustawowy termin złożenia zeznania w tym roku to 2 maja 2005 r. Jeśli zeznanie podatkowe wysyłane jest za pośrednictwem poczty (koniecznie listem poleconym), to termin złożenia wyznacza data stempla pocztowego.
— Do wcześniejszego złożenia zeznania podatkowego zobligowani są podatnicy objęci ograniczonym obowiązkiem podatkowym, w przypadku gdy zamierzają przed 2 maja 2005 r. opuścić terytorium Polski — przypomina Joanna Ruszczak.
Miejsce złożenia
W części A formularza wskazujemy właściwy urząd skarbowy. Decyduje miejsce zamieszkania. Kto ma miejsce zamieszkania w Polsce — zeznanie podatkowe składa do urzędu skarbowego ustalonego według miejsca zamieszkania na dzień 31 grudnia 2004 r., a gdy miejsce zamieszkania na terytorium Polski ustało przed tym dniem — według ostatniego miejsca zamieszkania w kraju. Kto nie ma miejsca zamieszkania w Polsce — składa zeznanie podatkowe do urzędu skarbowego według ostatniego miejsca pobytu w Polsce w ostatnim dniu roku podatkowego, a jeśli pobyt ustał przed końcem roku podatkowego — według ostatniego miejsca pobytu w Polsce. Małżonkowie rozliczający się wspólnie składają zeznanie podatkowe do urzędu skarbowego właściwego ze względu na ich miejsce zamieszkania, a jeśli mają różne miejsca zamieszkania — do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania jednego z nich. Wybór urzędu należy do małżonków.
Ulgi
Odliczenia od dochodu wykazuje się w części D formularza PIT-37 i w części E, F PIT-36. Dotyczą one:
- składek na ubezpieczenie społeczne potrąconych w 2004 r. przez płatnika ze środków podatnika na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe wydatków wykazanych w PIT11/8b w poz. 75, lub wydatków w przypadku PIT-36 zapłaconych przez podatnika w roku 2004 na konta ZUS,
- innych wydatków określonych w ustawie, wykazanych w załączniku PIT-O (informacja o odliczeniach od dochodu/przychodu i od podatku w roku podatkowym) i PIT-D (informacja o odliczeniu wydatków mieszkaniowych w 2004 roku), w tym: wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną, lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne, dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika,
- darowizn na cele określone w art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT,
- wydatków na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie jego potrzeb mieszkaniowych (dotyczy tylko odebranej inwestycji). Podatnicy korzystający z odliczenia od dochodu z tytułu spłaty odsetek od kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe obowiązani są złożyć oświadczenie PIT-2K.
Koszty uzyskania przychodu
W 2004 r. koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, wynoszą za rok podatkowy nie więcej niż:
- 1227 zł (miesięcznie 102 zł 25 gr), jeżeli podatnik w roku podatkowym uzyskiwał przychody od jednego zakładu pracy,
- 1840 zł 77 gr, jeżeli podatnik uzyskiwał ww. przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy,
- 1533 zł 84 gr (miesięcznie 127 zł 82 gr), jeżeli miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika w roku podatkowym było położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskiwał dodatku za rozłąkę,
- 2300 zł 94 gr, jeżeli podatnik w roku podatkowym uzyskiwał przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika było położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskiwał dodatku za rozłąkę.
— W przypadku wielu źródeł dochodów należy zwrócić szczególną uwagę na kwoty graniczne, wysokość kosztów uzyskania przychodu nie może przekraczać kwot wymienionych w punktach 2 lub 3 — zauważa Joanna Ruszczak.
Rozliczenie dochodu
Podstawą obliczenia podatku dla podatników rozliczających swoje dochody:
- indywidualnie — jest kwota z poz. 135 deklaracji PIT-36, z poz. 97 PIT-37,
- wspólnie z dochodami małżonka — jest połowa kwoty z poz. 97 PIT-37,
- w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci — jest połowa kwoty z poz. 97 PIT-37.
Podstawę zaokrąglamy do pełnego złotego (mniej niż 50 groszy pomija się, a 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych) i po uwzględnieniu składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych w roku 2004 przez osobę prowadzącą działalność lub wykazaną w poz. 75 na PIT11/8b, w przypadku dochodu uzyskiwanego za pośrednictwem płatników (np. umowa o pracę, umowy cywilnoprawne).
Obliczenie podatku przez podatników, którzy nie uzyskali dochodów z zagranicy, dokonuje się od kwoty sumy przychodów pomniejszonej o:
- koszty uzyskania przychodu (poz. 162 PIT-36),
- składki na ubezpieczenie społeczne (poz. 163 PIT-36),
- odliczenia od dochodu wykazane w PIT-O (poz. 164 PIT-36),
- odliczenia od dochodu wydatków mieszkaniowych, wykazanych w PIT-D (poz. 98 PIT-37).
Tak ustalony dochód stanowi podstawę obliczenia podatku według obowiązującej w 2004 r. skali podatkowej. (Patrz ramka).
Obliczony na jej podstawie podatek podatnicy rozliczający się:
- indywidualnie — wpisują w poz. 165 zeznania PIT-36, w poz. 99 PIT-37,
- wspólnie z dochodami małżonka — mnożą przez dwa, a następnie wpisują w poz. 165 zeznania PIT-36, poz. 108 PIT-37, ale już po uwzględnieniu odliczeń z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego,
- w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci — mnożą przez dwa, a następnie wpisują w poz. 165 zeznania PIT-36 i odpowiednio poz. 106 PIT-37.
Jeżeli u podatników, którzy osiągnęli w roku podatkowym wyłącznie przychody z tytułu emerytur i rent zagranicznych, które nie podlegały ubruttowieniu, po odliczeniu podatku według skali, pozostaje kwota przychodu niższa niż kwota stanowiąca 20 proc. górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej w stosunku rocznym, to wtedy podatek określa się tylko w wysokości nadwyżki ponad tę kwotę. Warunek — prawo do emerytury i renty zagranicznej musiało istnieć 1 stycznia 1992 r.
Podatnicy osiągający dochody z zagranicy, do których zgodnie z postanowieniami umów o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, podatek obliczają mnożąc kwotę wykazaną w poz. 164 PIT-36 przez stopę procentową obliczoną z uwzględnieniem dochodu uzyskanego w Polsce.
— Należy pamiętać o uwzględnieniu w swoim zeznaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne, tych zapłaconych przez samego podatnika (nie więcej niż 7,75 proc. podstawy) i tych wykazanych na PIT-11/8B w poz. 76 — radzi Joanna Ruszczak.
Uwaga! Jeżeli kwota podatku obliczonego w powyższy sposób jest liczbą ujemną, w poz. 165 PIT-36 i w poz. 106 PIT-37 należy wpisać zero.
Wyrwij fiskusowi
Fiskus nie zostawił żadnej ulgi, ale podatnik może zdecydować, na co przeznaczy część podatku. Możemy bowiem 1 proc. przeznaczyć na wsparcie organizacji pożytku publicznego. Jest to nieco pracochłonne, ale warto, zwłaszcza że są to organizacje, które często naprawdę pomagają potrzebującym.
Jak to zrobić? Gdy już wyliczymy podatek, który mamy do zapłacenia, obliczamy 1 proc. tej kwoty. Organizacja, którą chcemy wesprzeć, musi mieć status organizacji pożytku publicznego. Warto sprawdzić to na przykład w internecie. Po przelaniu kwoty na rachunek danej organizacji należy zachować wyciąg bankowy, gdyż będzie on dowodem dla fiskusa. Wpłaty należy dokonać do 30 kwietnia. W części „Obliczenia zobowiązania podatkowego” należy wpisać kwotę dokonanej wpłaty. Wpisywaną kwotę należy zaokrąglić do pełnych dziesiątek groszy w dół. Jeśli już złożyliśmy PIT, a jednak doszliśmy do przekonania, że chcemy wspomóc organizację, nie wszystko stracone. Dokonujemy wpłaty i wysyłamy urzędowi skarbowemu korektę, wraz z dowodem wpłaty.