Sektor finansowy ma ogromny wpływ na osiąganie celów związanych z ochroną środowiska. Zielone finanse, promujące projekty proekologiczne, stają się coraz ważniejszym aspektem działalności banków. W ramach tej transformacji, czynniki ESG (Environmental, Social, Governance) zaczynają odgrywać rolę nie tylko w ocenie ryzyka kredytowego, ale także w tworzeniu nowych produktów i strategii. Regulacje, takie jak Europejski Zielony Ład czy dyrektywa CSRD, promują zielone inwestycje i wprowadzają standardy środowiskowe. Banki, zarówno w Polsce, jak i na całym świecie, coraz częściej muszą dostosowywać swoje modele operacyjne do nowych wymogów, stając się jednocześnie przewodnikami dla firm w procesie zmian.
ESG - nowy wyznacznik ryzyka kredytowego
Ocena ryzyka kredytowego od zawsze stanowiła fundament działalności banków. Tradycyjnie opierała się na analizie zdolności finansowej klienta, jego płynności oraz potencjale do generowania zysków. Jednak w obliczu coraz bardziej rygorystycznych regulacji środowiskowych i zmieniających się realiów rynkowych, banki zaczynają brać pod uwagę także aspekty związane z ESG (Environmental, Social, Governance). Taka zmiana nie tylko pomaga instytucjom finansowym unikać potencjalnych strat, ale również zachęca klientów do przyjęcia odpowiedzialnych postaw i zrównoważonych praktyk.
Dzisiaj banki w ocenie ryzyka uwzględniają znacznie szerszy zakres kryteriów pozafinansowych. Firmy, które nie wdrażają zasad zrównoważonego rozwoju, mogą być bardziej narażone na negatywne konsekwencje, takie jak problemy z dostosowaniem się do zmieniających się standardów rynkowych czy ryzyko utraty reputacji.
- Czynniki ESG obejmujące kwestie środowiskowe, społeczne oraz w zakresie ładu korporacyjnego odgrywają coraz większą rolę w ocenie ryzyka klienta w ramach procesu kredytowego. Narażenie aktywów na ekstremalne zjawiska pogodowe lub konieczność dostosowania do wymogów regulacyjnych może wpływać na wypłacalność klientów, a tym samym wyniki finansowe banku – mówi Julia Patorska, liderka zespołu ds. zrównoważonego rozwoju w Deloitte.
Analiza ESG umożliwia bankom bardziej precyzyjne określenie długoterminowego ryzyka wypłacalności klientów. Przedsiębiorstwa, które realizują cele zrównoważonego rozwoju, mogą liczyć na korzystniejsze warunki finansowania, ponieważ są postrzegane jako bardziej stabilne i odporne na zmiany w otoczeniu rynkowym. Z kolei firmy nieprzestrzegające norm środowiskowych mogą spotkać się z wyższymi kosztami kredytów, co osłabi ich pozycję konkurencyjną. Negatywne skutki dla banków mogą pojawić się także wtedy, gdy duża część portfela kredytowego obejmuje klientów narażonych na ryzyko klimatyczne, co obniża jakość tych aktywów.
Zmieniająca się sytuacja rynkowa wymusza adaptację nie tylko po stronie przedsiębiorstw, ale także banków, które muszą zrewidować swoje podejście do oceny klientów i zarządzania portfelami.
- W celu lepszego zarządzania ryzykiem oraz wspierania transformacji klientów w kierunku zrównoważonego rozwoju, banki powinny dostosować swoje polityki kredytowe oraz procedury wewnętrzne do nowych wymogów – podkreśla Julia Patorska.
Banki wspierają zieloną przyszłość…
Instytucje finansowe nie ograniczają się jedynie do oceny ryzyka ESG u swoich klientów – odgrywają aktywną rolę w ich wspieraniu w procesie transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju. Dla wielu firm, zwłaszcza małych i średnich, dostosowanie się do nowych regulacji stanowi wyzwanie, dlatego banki oferują szeroki wachlarz produktów i narzędzi, które pomagają w redukcji śladu węglowego, dekarbonizacji działalności oraz optymalizacji procesów biznesowych zgodnie z zasadami ESG.
Jednym z kluczowych narzędzi wspierających firmy w tej transformacji są zielone kredyty i obligacje. Dzięki nim przedsiębiorstwa mogą finansować inwestycje w technologie proekologiczne, takie jak odnawialne źródła energii, energooszczędne budynki czy modernizacje infrastruktury. Firmy realizujące cele z zakresu zrównoważonego rozwoju mogą liczyć na preferencyjne warunki finansowania, co stanowi istotny bodziec do wdrażania ekologicznych rozwiązań.
- Banki pełnią szczególną rolę w procesie zrównoważonego rozwoju gospodarki i są postrzegane jako katalizator tych zmian. W ING chcemy towarzyszyć klientom w podejmowaniu działań w obszarze ESG. Dlatego w ofercie mamy produkty i usługi adresujące potrzeby wynikające z procesów transformacji i dekarbonizacji. Stawiamy m.in. na finansowanie energooszczędnych budynków. Jednocześnie w latach 2024–30 zobowiązaliśmy się przeznaczyć 5 mld zł na finansowanie odnawialnych źródeł energii w segmencie korporacyjnym – deklaruje Małgorzata Jarczyk-Zuber, Chief ESG Innovation Officer w ING Banku Śląskim.
Innym ważnym wsparciem oferowanym przez banki są kalkulatory śladu węglowego, które umożliwiają firmom monitorowanie emisji gazów cieplarnianych. Narzędzia te są kluczowe w procesie zarządzania zrównoważonym rozwojem, ponieważ precyzyjna analiza emisji pozwala planować działania mające na celu ich redukcję. ING udostępnia swój kalkulator nie tylko swoim klientom, ale również szerszemu gronu przedsiębiorstw, oferując bezpłatne narzędzia do obliczeń w ramach protokołu GHG (zakres 1 i 2). Dzięki temu firmy zyskują dokładne dane, które pomagają im efektywnie zarządzać emisjami i dążyć do bardziej konkurencyjnej pozycji na rynku.
Instytucje finansowe pełnią także rolę doradczą, organizując szkolenia, webinary oraz programy edukacyjne. Dzięki temu przedsiębiorcy zdobywają aktualną wiedzę na temat wymogów ESG i mogą lepiej zrozumieć, jakie działania należy podjąć, aby spełniać nowe regulacje. Dodatkowo, banki budują świadomość zielonej transformacji wśród swoich klientów, co pozwala na bliższą współpracę z sektorem MŚP, który często potrzebuje wsparcia w adaptacji do standardów zrównoważonego rozwoju.
…i kreuja zrównoważoną ścieżkę
Strategie ESG dotyczą nie tylko klientów instytucji finansowych – same banki również muszą dostosowywać swoje operacje i modele biznesowe do rosnących wymagań związanych z ochroną środowiska. Coraz więcej instytucji zobowiązuje się do redukcji emisji CO2 zarówno w swojej działalności operacyjnej, jak i w obsługiwanych portfelach kredytowych. W praktyce oznacza to aktywne dążenie do dekarbonizacji portfela inwestycyjnego oraz wykluczanie projektów, które nie spełniają standardów środowiskowych.
- Banki odgrywają kluczową rolę w transformacji gospodarki w kierunku zrównoważonego rozwoju. Nic dziwnego, że większość z nich uwzględnia cele ESG w swoich strategiach. Co więcej, strategie te muszą często wyprzedzać obowiązkowe regulacje, ponieważ mamy wspólny cel i globalne zobowiązania – zauważa Marta Jedlińska, dyrektorka Departamentu Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Analiz ESG w Banku BNP Paribas.
BNP Paribas w ramach swojej strategii GObeyond na lata 2022–25 planuje zwiększyć udział zrównoważonego finansowania w portfelu do minimum 10 proc. do 2025 r. , co stanowi ambitny wzrost w porównaniu do 4,5 proc. w 2021 r. Bank już teraz zbiera od swoich klientów, dostawców i partnerów biznesowych informacje oraz wskaźniki, które będą wymagane przez nadchodzące regulacje, takie jak dyrektywa CSRD. Zbieranie tych informacji nie jest jedynie spełnieniem wymogów regulacyjnych, lecz również częścią szerszego celu budowy gospodarki niskoemisyjnej i wspierania klientów w ich działaniach związanych z ESG. Banki wprowadzają coraz więcej innowacyjnych produktów finansowych, które promują zrównoważony rozwój, jednocześnie dbając o to, by ich własne działania były zgodne z najwyższymi standardami ochrony środowiska.
Wdrażanie strategii ESG przez instytucje finansowe nie ogranicza się jedynie do spełniania regulacyjnych wymogów. To również kluczowy element ich roli w kształtowaniu bardziej zrównoważonej i niskoemisyjnej gospodarki, a także aktywne wspieranie swoich klientów w tej transformacji.
