Prywatyzacja i konsolidacja sektora energetycznego wpływa na zmiany kierowanej do niego oferty firm IT. Ważnym źródłem dochodów staje się serwis systemów.
Konsolidacja wytwórców energii oraz spodziewany wzrost znaczenia rynków hurtowych stymulują zapotrzebowanie na nowe rozwiązania informatyczne.
— Przedsiębiorstwa z sektora energetycznego są coraz bardziej zainteresowane doradztwem biznesowym, chętniej inwestują w analizy i strategie, które pozwalają zdobyć przewagę konkurencyjną — mówi Artur Jess z działu Business Consulting Services w IBM Polska.
Wysokie nakłady
Według specjalistów firmy analitycznej DiS, nakłady inwestycyjne sektora przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej w najbliższych latach będą wynosiły około 2 mld zł rocznie. Inwestycje 44 największych krajowych elektrowni i elektrociepłowni w rozwiązania IT, w latach 2001-02 utrzymywały się na stabilnym poziomie 1,4-1,5 mld zł. Oznacza to roczną wartość inwestycji w obu tych sektorach na poziomie co najmniej 3,5 mld zł. Oprócz tego niektóre inwestycje będą realizowane w zakładach ciepłowniczych, ale ich zakres będzie znacznie mniejszy, bo jest to grupa złożona głównie z małych i średnich przedsiębiorstw. Według specjalistów z DiS, najbliższe lata raczej nie przyniosą większych zmian w wartości nakładów inwestycyjnych w całym sektorze energetyki. Zakłada się jedynie znaczące ich przesunięcie z budowy nowych urządzeń w kierunku modernizacji technologii generowania mocy cieplnej i energetycznej oraz wprzęgnięcie do tych zadań informatyki i związanych z nią zaawansowanych usług informatycznych.
Dostawcy
Twórcami rozwiązań informatycznych dla energetyki jest w Polsce około 300 firm teleinformatycznych. Produkty i usługi sprzedawane przez nie firmom sektora energetycznego mają prawie 6,5-proc. udział w wartości całego rynku informatyki. Wśród tych 300 firm, które pracują dla sektora energetycznego, znaleźć można 100, których łączne przychody stanowią około 70 proc. wartości tego rynku. Firmy te dzielą się na dwie grupy: dostawców informatyki do zastosowań ogólnych i specjalistycznych, wyłącznie dla energetyki.
Średnie zaangażowanie firm dostarczających aplikacje do zastosowań ogólnych w sprzedaż dla energetyki stanowi zazwyczaj kilka procent sprzedaży firm IT. Do największych przedstawicieli branży IT specjalizujących się w obsłudze sektora energetycznego zaliczają się m.in. IFS, Winuel, ZEP-Info, Infonet-GZE oraz Mikronika. Najwyższy stopień specjalizacji, mierzony procentem przychodów z sektora, wykazują natomiast: Winuel, PSE Info, Procom-System (po 100 proc.), a także Informa, Askom, Energoprojekt-Consulting, ABC Integral, Stoen Info oraz ZEP-Info. Co ważne, to właśnie firmy o największym stopniu specjalizacji są autorami najciekawszego oprogramowania aplikacyjnego, stosowanego w energetyce, które zazwyczaj samodzielnie wdrażają.
Najwięksi dostawcy tzw. informatyki ogólnej dla sektora energetyki to firmy należące do grona integratorów systemowych, są wśród nich także producenci systemów operacyjnych oraz narzędzi i platform sprzętowych. Do firm z tej grupy należą HP, Computerland, Prokom, Koma oraz IBM.
Wdrożenia informatyczne w dużych i średnich przedsiębiorstwach są poprzedzane starannie przeprowadzonym badaniem potrzeb. Zadanie to powierza się doradcom niezależnym od producentów oprogramowania aplikacyjnego, czyli firmom takim jak DGA, Cap Gemini Ernst & Young, IDS Scheer czy Infovide. Dopiero kolejnym etapem prac jest podjęcie wdrożeń we współpracy z dostawcami, czyli firmami: BCC, BPSC, Computerland, IMG, Intentia, Itelligence, IFS, Koma, LST, Navision, Plaut, SAP czy ZEP-Info.
Zmiany na rynku
Konsolidacja sektora energetycznego silnie wpływa na skalę wdrożeń systemów IT obecnie w nim realizowanych.
— Obecnie liczba wdrożeń maleje. Te, które się pojawiają, mają jednak większą wartość. Wynika to choćby z konsolidacji firm (większe podmioty zamawiające) oraz z ukierunkowania klientów na nowoczesne produkty. Trudno jednak prognozować liczbę projektów, które mogą być wdrażane w najbliższych latach. Z jednej strony, konsolidacja i prywatyzacja zawsze spowalniają decyzje inwestycyjne w tym sektorze, a z drugiej — zmiany na rynku energii i jego uwolnienie planowane na 2007 r. powinny je przyspieszać — mówi Jacek Piotrowski, dyrektor działu architektów rozwiązań firmy Computerland.
Na rynku dostawców rozwiązań IT dla sektora energetycznego następuje ostatnio konsolidacja spółek wokół CL i Prokomu. Obok nich pojawiają się gracze o zasięgu światowym — przykładem może być IBM czy HP, którzy z dostawców technologii stają się aktywniejsi na rynku usług IT (aplikacyjnych i biznesowych). Jest to spowodowane m.in. konsolidacją przedsiębiorstw energetycznych, bo większe podmioty stają się bardziej atrakcyjne dla graczy globalnych.