Z danych niemieckiego urzędu statystycznego Destatis wynika, że w latach 2021–2024 Niemcy niemal całkowicie uniezależniły się od rosyjskich dostaw. Import towarów z Rosji spadł o 95 procent, a eksport niemieckich produktów do Rosji zmniejszył się o 72 procent. To efekt zarówno sankcji, jak i dążeń Berlina do dywersyfikacji dostaw surowców energetycznych.
UE zmniejsza deficyt handlowy z Rosją
Podobne tendencje odnotowano na poziomie całej Unii Europejskiej. W tym samym okresie import z Rosji spadł o 78 procent, a eksport o 65 procent. W rezultacie deficyt handlowy UE wobec Rosji zmniejszył się radykalnie: z 147,5 miliarda euro w 2022 roku do zaledwie 4,5 miliarda euro w 2024 roku.
Energia nadal kluczowa
Pomimo spadku wolumenu handlu, utrzymujący się import ropy naftowej i gazu ziemnego sprawia, że Rosja nadal pozostaje istotnym partnerem energetycznym dla części państw UE. To właśnie surowce energetyczne odpowiadają za większość importu z Rosji, pokazując, jak głęboka była wcześniejsza zależność Europy od rosyjskich dostaw i jak trudne jest jej całkowite wyeliminowanie.
Rosyjska odporność i perspektywy
Mimo izolacji od głównych partnerów handlowych w Europie i USA, Rosja wykazała się zaskakującą odpornością gospodarczą. Choć wzrost gospodarczy wyhamował, nie nastąpiło załamanie, którego obawiały się rynki. Jednak prognozy na kolejne lata są mniej optymistyczne. W kwietniu rosyjskie ministerstwo gospodarki obniżyło prognozy dochodów z eksportu ropy i gazu na lata 2025–2027. Szacuje się, że w samym 2024 roku wpływy budżetowe z tego tytułu mogą spaść o 15 procent.
Znaczenie zmian
Przed 2022 rokiem Unia Europejska była kluczowym partnerem handlowym Rosji – odpowiadała za 36,5 procent rosyjskiego importu i 37,9 procent eksportu. Dzisiejszy krajobraz handlowy wygląda zupełnie inaczej. W miejsce dawnych relacji z Zachodem, Moskwa próbuje zacieśniać współpracę z Chinami, Indiami i innymi krajami spoza bloku euroatlantyckiego. Efektywność tej strategii będzie jednym z kluczowych czynników wpływających na przyszłość rosyjskiej gospodarki.
Na tle tych zmian Komisja Europejska zapowiedziała nową, osiemnastą już turę sankcji wobec Rosji. Jak poinformowała przewodnicząca KE Ursula von der Leyen, nowe restrykcje mają objąć dochody Moskwy z sektora energetycznego, banki oraz przemysł zbrojeniowy.