Pomimo ośmiu rund sankcji, ukierunkowanych środków przeciwko eksportowi surowców energetycznych i wezwań Ukrainy do nałożenia pełnego embarga na handel paliwem jądrowym, jego dostawy do państw członkowskich UE nadal napływają z Rosji.
Również najnowszy pakiet sankcyjny nie zmieni tej sytuacji. Komisja Europejska nie zaproponowała bowiem wprowadzenia ograniczeń dotyczących handlu rosyjskim paliwem jądrowym, choć już wcześniej postanowiono zakazać rosyjskiej ropy, gazu i węgla w ramach szerszej strategii mającej na celu zwiększenie presji polityczno-gospodarczej na Kreml.
Wprowadzeniu zakazu importu paliwa jądrowego najgłośniej sprzeciwiają się Węgry i Bułgaria, a podjęcie odpowiedniej decyzji wymaga jednomyślności decydentów.
CNBC podkreśla, że nieliczne obowiązujące w UE zakazy dotyczące rosyjskiego sektora energii jądrowej, takie jak zakaz dostępu do portów dla statków pływających pod banderą rosyjską do transportu paliwa jądrowego, zawierają liczne luki.
Eksperci wskazują, że Rosja jest dominującym graczem na światowym rynku paliwa jądrowego i jakikolwiek ruch mający na celu zerwanie zależności UE od jej usług na tym polu byłby prawdopodobnie bardzo kosztowny i bolesny dla poszczególnych gospodarek UE.
W Europie znajduje się 18 „rosyjskich” reaktorów jądrowych, m.in. w Finlandii, Słowacji, Węgrzech, Bułgarii i Czechach. Wszystkie one uzależnione są od koncernu Rosatom w zakresie dostaw paliwa jądrowego i innych usług.
W zeszłym roku, jak wynika z danych Agencji Dosyaw Euratomu, Rosja odpowiadała za 19,7 proc. importu uranu do UE. Większy udział miały tylko Niger (24,3 proc.) oraz Kazachstan (23 proc.).
Z kolei jak podaje Investigate Europe w 2021 r. UE wydatkowała około 210 mln EUR na import surowego uranu z Rosji , a kolejne 245 mln zapłaciła za import uranu z Kazachstanu, gdzie wydobycie paliwa jądrowego jest kontrolowane przez Rosatom.