Zasiłek opiekuńczy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) przysługuje zarówno pracownikom, jak i przedsiębiorcom objętym ubezpieczeniem chorobowym (w przypadku właścicieli firm jest ono dobrowolne), którzy są zwolnieni z wykonywania obowiązków służbowych z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem. Warunkiem otrzymania pieniędzy jest brak innej osoby w gospodarstwie domowym, która mogłaby zająć się chorym maluchem. Zasada ta nie dotyczy jednak sprawowania opieki nad dziećmi do drugiego roku życia.
Właściciele firm, którzy liczą na pieniądze z ZUS, muszą pamiętać o kilku kwestiach.
- Przedsiębiorca, który nie zdecydował się na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, nie otrzyma zasiłku opiekuńczego. Świadczenia nie uzyska również właściciel firmy, który ma zaległości w ZUS w wysokości ponad 1 proc. minimalnego wynagrodzenia, chyba ze zawarł z urzędem porozumienie lub w określonym w przepisach terminie spłacił zadłużenie. Prawa do zasiłku nie ma także przedsiębiorca, który w trakcie choroby dziecka wykonuje dalej działalność zarobkową. Jeśli ZUS złapie właściciela firm na takim działaniu, zażąda zwrotu wypłaconego świadczenia wraz z odsetkami – mówi Paweł Kempa-Dymiński, radca prawny z kancelarii LBKP Legal.
Obowiązkowe druki
Dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku jest zaświadczenie wystawione przez lekarza na formularzu ZUS ZLA, tzw. L4 opiekuńcze. Ośrodek zdrowia przekazuje go automatycznie do ZUS i płatnika składek drogą elektroniczną. O czym jeszcze warto pamiętać? Konieczne jest również dostarczenie do urzędu prawidłowo wypełnionego formularza ZUS Z-3b w przypadku przedsiębiorców lub ZUS Z-3, jeśli sprawa dotyczy pracowników zatrudnionych w firmach, które nie są płatnikami zasiłków, czyli zatrudniają mniej niż 20 osób. Druk ten służy ustaleniu i obliczeniu wysokości świadczenia wypłacanego przez ZUS. Oba formularze wysyła do ZUS płatnik składek, czyli samozatrudniony lub pracodawca.
Pracownik starający się o wypłatę zasiłku opiekuńczego musi wypełnić również wniosek Z-15A. Następnie dostarcza go właścicielowi firmy lub jednostce ZUS odpowiedniej dla jego siedziby. Jeśli o zasiłek ubiega się przedsiębiorca, wypełniony druk przesyła bezpośrednio do urzędu. Warto wspomnieć, że dokumenty można złożyć osobiście w oddziale ZUS, a także wysłać je drogą pocztową lub elektroniczną z konta na platformie PUE.
Jak długo przysługuje
Przedsiębiorcy, jak i pracownicy powinni zdawać sobie sprawę z tego, że mogą pobierać zasiłek tylko przez ograniczony okres. Jak długi? W przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 14 świadczenie można otrzymywać przez 60 dni w ciągu roku kalendarzowego. Gdy dziecko jest starsze - jedynie przez 14 dni. Z kolei w przypadku dzieci z niepełnosprawnościami, które mają więcej niż 14, a mniej niż 18 lat, zasiłek można pobierać przez 30 dni.