Krzysztof Pater: II filar, czyli absolutna wolność wyboru
WYBRAĆ FUNDUSZ: Warto zastanowić się, czy powszechne towarzystwo emerytalne ma wystarczający kapitał do prowadzenia działalności na dużą skalę — uważa Krzysztof Pater.
fot. ARC
1 stycznia rozpoczął funkcjonowanie zreformowany ZUS — I filar nowego systemu emerytalnego. 1 marca zostaną uruchomione otwarte fundusze emerytalne, czyli II filar nowego systemu. Każdy stanie przed koniecznością dokonania wyboru. W systemie zabezpieczenia społecznego reguły postępowania określa zawsze państwo. Okres reformy to jednak sytuacja szczególna — wyjątkowa okazja, aby o pewnych sprawach związanych z bytem w okresie emerytalnym decydować samodzielnie.
WIELE OSÓB między 30 a 50 rokiem życia zastanawia się, czy warto oszczędzać w otwartym funduszu emerytalnym. Odpowiedź na to pytanie zawsze będzie zależeć od założeń przyjętych dla potrzeb „prognozy opłacalności”. Wydaje się jednak, że uczestnictwo w funduszach emerytalnych będzie korzystne dla wszystkich grup wiekowych uprawnionych do przystępowania do funduszy, pod warunkiem, że nie przysługują im przywileje branżowe (np. wcześniejsza emerytura) i nie grozi im inwalidztwo — w okresie pierwszych 10 lat oszczędzania.
DECYZJA O WYBORZE II filara ma w każdych okolicznościach przynajmniej dwa atuty. Pierwszy z nich to fakt, że środki w II filarze nigdy nie przepadają. Kolejnym atutem jest wykorzystanie jednej z podstawowych zasad inwestowania czy oszczędzania, czyli dywersyfikacji ryzyka. Nie mając żadnej pewności, jakie uwarunkowania ekonomiczne czy prawne, mające wpływ na naszą emeryturę, wystąpią za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat, decydując się na przystąpienie do II filara dodatkowo się zabezpieczamy.
WIELE OSÓB zastanawia się, jaki fundusz wybrać. Oczywiście, każdy podejmie tę decyzję sam. Nikt (nawet pracodawca) nie ma prawa pytać nas o to, jaki fundusz wybraliśmy. Ale jest co najmniej kilka praktycznych wskazówek, które warto rozważyć, podejmując decyzję o wyborze konkretnego otwartego funduszu emerytalnego. Powinniśmy wiedzieć, kto jest założycielem Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego, które zarządza danym funduszem. Czy są to instytucje mające doświadczenie na rynkach finansowych oraz dysponujące odpowiednio wysokim kapitałem, czy mają możliwości wykorzystania doświadczeń międzynarodowych. Warto zastanowić się też, czy powszechne towarzystwo emerytalne ma wystarczający kapitał do prowadzenia działalności na dużą skalę. Jeszcze innym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę przy wyborze otwartego funduszu emerytalnego powinna być z pewnością dostępność placówek obsługi członków funduszu. Przy wyborze funduszu emerytalnego warto się zastanowić, jaki będzie z nim kontakt w przyszłości: w jaki sposób można zmienić dane zawarte we wniosku (np. po zmianie adresu), wskazać nowe osoby uprawnione do środków pozostających na rachunku na wypadek naszej śmierci (np. gdy urodzi się kolejne dziecko), czy bez problemu dowiemy się o stanie naszego rachunku, wreszcie — czy będziemy mieli wybór między infolinią a kontaktem z człowiekiem czekającym na nas w określonym miejscu.
ANALIZY RYNKOWE wskazują, że 60-70 proc. osób mających możliwość wyboru zdecyduje się na uczestnictwo w II filarze. Ta ogromna grupa ludzi będzie miała 9 miesięcy — od 1 marca do 31 grudnia 1999 r. — na podjęcie decyzji o wyborze konkretnego otwartego funduszu emerytalnego. Osoby młodsze — urodzone po 1 stycznia 1969 r. na podjęcie stosownej decyzji będą miały trochę mniej czasu — bo tylko do końca września br.
Krzysztof Pater
jest wiceprezesem zarządu PKO/Handlowy PTE. W latach 1997-98 był wicedyrektorem Biura Pełnomocnika Rządu ds. Reformy Zabezpieczenia Społecznego