Zmiana zasad odliczania VAT od samochodów naruszy m.in. przepisy UE, wynikające z VI dyrektywy.
Nowelizacja zasad odliczania VAT od samochodów, w tym kształcie, niezależnie od faktu, iż pogarsza sytuację podatników, rodzi wątpliwości natury prawnej. Jako rozszerzająca zakres ograniczeń odliczenia VAT w stosunku do stanu z 1 maja 2004 r., a więc momentu wejścia w życie przepisów VI dyrektywy VAT, jest z tą dyrektywą niezgodna.
Orzecznictwo ETS
— Powyższy przepis VI dyrektywy jest interpretowany w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) w ten sposób, że do czasu decyzji Rady Europy (która miała nastąpić w ciągu czterech lat od wejścia w życie dyrektywy, ale do dzisiaj nie została podjęta) państwa członkowskie mogą utrzymać ograniczenia odliczeń, obowiązujące w momencie wejścia w życie dyrektywy, ale nie mogą wprowadzać żadnych nowych. W przypadku Polski, momentem wejścia w życie dyrektywy był 1 maja 2004 r. — uważa Krzysztof Flis, doradca z MDDP.
To oznacza, że zakres wyłączeń prawa do odliczenia VAT, nie może być większy niż w tym dniu, aż do czasu, kiedy Rada Europy podejmie ostateczną decyzję o zakresie wyłączeń prawa do odliczenia.
W orzeczeniu w sprawie C-409/99, ETS stwierdził m.in.: „Drugi ustęp art. 17(6) Dyrektywy wyklucza możliwość wyłączenia przez państwo członkowskie, po wejściu w życie VI dyrektywy, wydatków związanych z pewnymi pojazdami silnikowymi z prawa do odliczeń w podatku VAT w przypadku, gdy w dniu wejścia w życie dyrektywy wydatki te uprawniały do odliczenia podatku VAT (…)”.
W świetle tych orzeczeń rozszerzenie zakresu wyłączeń poprzez zmianę definicji samochodu, od którego przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT, co de facto uczyni nowelizacja ustawy o VAT, stanowi naruszenie art. 17(6) VI dyrektywy, w interpretacji nadanej temu przepisowi przez ETS.
Okres przejściowy
Omawiany przepis jest również sprzeczny z prawem polskim. Nie zawiera on przepisów przejściowych regulujących sytuację podatników, którzy przed wejściem w życie nowelizacji zawarli umowy leasingu samochodów, dających prawo do pełnego odliczenia VAT. Może to oznaczać, że ci podatnicy, którzy obecnie użytkują, na podstawie umowy leasingu, modele samochodów, które teraz dają prawo do pełnego odliczenia VAT, a zgodnie z nowymi przepisami takiego prawa nie dają, nagle zostaną obciążeni dodatkowymi kosztami VAT.
Warto wspomnieć, że taka sytuacja powstała po raz pierwszy w historii wprowadzania kolejnych ograniczeń odliczenia VAT od samochodów.
— Problemu nie rozwiązuje 90-dniowy okres vacatio legis dla przepisów ograniczających odliczenie VAT od samochodów, jeżeli przedsiębiorca zawarł umowę leasingu na cztery czy pięć lat — mówi Krzysztof Flis.