Deweloperzy są postawieni pod ścianą w obliczu zmierzchu ery taniego pieniądza i zastanawiają się, jak przeorganizować swój biznes. Modele stworzone w czasach, gdy wyceny rosły nie sprawdzają się obecnie. Odwrotny trend widać szczególnie na rynku powierzchni biurowych, który przynosił dobre wyniki w przeszłości, ponieważ firmy przenosiły się do państw Europy Centralno-Wschodniej, by korzystać ze stosunkowo taniej wykwalifikowanej siły roboczej. W miarę jednak jak upowszechnia się praca zdalna a wiele budynków wymaga kosztownych renowacji, by spełniać rygorystyczne warunki zrównoważonego rozwoju, biznes przestaje się opłacać.
Od polskich biurowców po szwajcarskie domki
Globe Trade Centre, które jest notowane na warszawskiej giełdzie, ujawnił w ubiegłym roku plany przejęcia Ultima Capital, dewelopera wysokiej klasy domów wakacyjnych, w tym luksusowej willi na wyspie Korfu i kilku domów w szwajcarskich Alpach.
GTC twierdzi na swojej stronie internetowej, że stara się tworzyć “powierzchnie biurowe i handlowe, które pomagają ludziom prowadzić lepsze i bardziej zrównoważone życie”, z kolei Ultima reklamuje się jako firma zaspokajająca potrzeby elit zapewniając miejsca “tak prywatne, jak jacht na Atlantyku”.
“Bogaci mają rosnące zapotrzebowanie na ultra-luksusową gościnność ze znaczną prywatnością” - powiedział Zoltan Fekete, szef GTC, tłumacząc nowy obszar zainteresowań firmy. “Głównym operatorom hotelarskim brakuje rozwiązań” - dodał.
To nie jest jedyna spółka, która zmienia obszar zainteresowań. Krakowski deweloper biurowców Cavatina Holding utworzył jednostkę budującą domy mieszkalne na wynajem. Ogłosił plan postawienia 10 tys. budynków w ciągu najbliższych pięciu lat.
“Wymagające otoczenie makroekonomiczne”
Swoją działalność chcą rozszerzyć również inne spółki w Europie Centralno-Wschodniej. HB Reavis Holding, deweloper biurowy, ogłosił pod koniec lutego, że nie będzie już dłużej inwestował na rodzimym rynku w Słowacji i południowych Węgrzech. Zamiast tego skupi się na Wielkiej Brytanii, Niemczech i Polsce.
Działanie te mogą jednak mieć reperkusje poza Polską i Słowacją, ponieważ deweloperzy z Europy Centralno-Wschodniej konkurują z firmami ze Szwecji, Niemiec i Wielkiej Brytanii o nisze na rynku, które są postrzegane jako bezpieczne i lukratywne.
Decyzja HB Reavis o skupieniu się na rynkach zagranicznych była odpowiedzią na “wymagające otoczenie makroekonomiczne, charakteryzujące się utrzymującą się presją inflacyjną, rosnącymi stopami procentowymi i deprecjacją walut na wszystkich rynkach, na których działamy”, jak poinformowała spółka w komunikacie wydanym pod koniec lutego.
Ciężkie czasy dla biurowców w Polsce
Stopy kapitalizacji dla nieruchomości biurowych w Warszawie, które poruszają się odwrotnie do wycen, wzrosły najbardziej od 14 lat w 2022 r. Trend postępuje, zgodnie z danymi opracowanymi przez firmę Colliers. Wyższe koszty budowy obniżyły oczekiwany zwrot z kapitału własnego z inwestycji w najlepsze polskie budynki biurowe o połowę, jak podał NBP w raporcie.
