W połowie tego roku wchodzą w życie bardzo ważne zmiany podatkowe dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Ustawa naprawiająca tzw. Polski Ład wprowadza od 1 lipca nową, niską 12-procentową stawkę podatku dochodowego PIT. Skorzystać z niej mogą nie tylko pracownicy, ale także osoby prowadzące działalność gospodarczą, które obecnie rozliczają się z fiskusem liniowo (19 proc. PIT) lub ryczałtem. Poniżej nasi eksperci podatkowi wyjaśniają zawiłości tej koncepcji oraz mówią, jak poradzić sobie ze zmianą formy opodatkowania, zarówno w trakcie roku, jak i po jego zakończeniu.
Półroczne roszady
Obecni ryczałtowcy mogą przejść na skalę podatkową już między 1 lipca a 22 sierpnia. Wystarczy w tym terminie złożyć oświadczenie w urzędzie skarbowym o rezygnacji z dotychczasowej formy opodatkowania i wyborze skali. Wtedy za okres między 1 lipca a 31 grudnia 2022 r. będą mogli rozliczać się według skali i korzystać z 12-procentowego PIT.
– Podatnicy, którzy złożą takie oświadczenie, po zakończeniu roku będą musieli dostarczyć dwa zeznania roczne, tj. PIT-28, w którym wykażą przychody osiągnięte od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r., oraz PIT-36, w którym wykażą dochody osiągnięte od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. Co ważne, omawiane oświadczenie dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik dokona wyboru innej formy opodatkowania. Wyboru nie będą mieli podatnicy, którym określono ryczałt niezaewidencjonowany – wyjaśnia Mateusz Krawczyński, konsultant podatkowy w Russell Bedford.
Potwierdza to Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy w firmie inFakt.
– Ryczałtowcy mają możliwość zmiany formy jeszcze w tym roku. Wówczas rozliczaliby się do końca czerwca ryczałtem, a w drugim półroczu według skali – mówi Piotr Juszczyk.
Zmiana roczna
Kto z ryczałtowców nie zdecyduje się na zmianę formy opodatkowania w połowie tego roku, będzie mógł nadrobić to po zakończeniu 2022 r. Wtedy na skalę będą mogli przerzucić się również liniowcy. Trzeba będzie zawiadomić o tym do końca kwietnia 2023 r. naczelnika urzędu skarbowego.
– Możliwość wyboru skali podatkowej po zakończeniu roku podatkowego oznacza, że podatnicy będą mieli obowiązek obliczania i wpłacania zaliczek należnych od dochodów osiągniętych w 2022 r. na dotychczasowych zasadach. W konsekwencji zapłacone zaliczki będą wykazywane w zeznaniu rocznym bez konieczności przeliczania ich według zasad obowiązujących przy opodatkowaniu według skali podatkowej. Dodatkowo, w przypadku przejścia z podatku liniowego lub zryczałtowanego podatku dochodowego na skalę podatkową za 2022 r., miesięczne składki na ubezpieczenie zdrowotne należne za 2022 r. będą pobierane, rozliczane i opłacane na podstawie zasad obowiązujących dla podatku liniowego lub ryczałtu, a roczna składka zdrowotna na ubezpieczenie zdrowotne należna za 2022 r. będzie pobierana, rozliczana i opłacana na podstawie zasad obowiązujących dla skali podatkowej – tłumaczy Mateusz Krawczyński.
Podkreśla, że w zakresie podatku liniowego wybór skali podatkowej ma zastosowanie również do podatnika będącego wspólnikiem spółki niebędącej osobą prawną.
Dodaje, że przed złożeniem oświadczenia ryczałtowcy muszą założyć podatkową księgę przychodów i rozchodów.
– W księdze tej podatnicy będą musieli wpisać również wartość remanentu na 1 stycznia i 31 grudnia 2022 r. W sytuacji, gdy remanent był sporządzany 31 grudnia 2021 r., przyjmuje się, że 1 stycznia 2022 r. jego wartość jest taka sama jak na ostatni dzień grudnia. Jeśli zaś remanent 31 grudnia 2021 r. nie był sporządzany, przyjmuje się, że 1 stycznia 2022 r. jego wartość wynosi zero – informuje Mateusz Krawczyński.
Piotr Juszczyk ostrzega przed haczykami.
– Jeżeli liniowiec lub ryczałtowiec na początku przyszłego roku złoży zeznanie według dotychczasowej formy, a potem jednak stwierdzi, że skala podatkowa byłaby dla niego korzystniejsza, przepadnie mu możliwość zmiany. Nie będzie możliwości złożenia korekty – mówi główny doradca podatkowy w firmie inFakt.
Dlatego radzi, aby poczekać z ostatecznym złożeniem zeznania i dokładnie przeanalizować, która forma będzie korzystniejsza.
– Podatnicy muszą też pamiętać, że pomimo tego, że w zeznaniu za 2022 r. rozliczą się na skali podatkowej, to i tak w ustawowych terminach muszą zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego, że od 2023 r. wybierają skalę podatkową. Złożenie PIT-36 i rozliczenie się na skali podatkowej jest zatem jednorazowe i możliwe tylko dla rozliczenia za 2022 r. Nie jest to wybór formy opodatkowania na kolejne lata – podkreśla Piotr Juszczyk.