W ostatnim półroczu bardzo mocno wzrósł popyt na samochody elektryczne w Europie. To element długookresowego trendu, który prowadzi też do przetasowań w polskim sektorze motoryzacyjnym. Ogromny popyt na akumulatory elektryczne sprawił, ze stał się to główny polski towar eksportowy – wyprzedzając … papierosy. W dzisiejszej analizie pokazujemy też szczegółowe rozbicie eksportu motoryzacyjnego, szukając obszarów, które w czasie kryzysu radziły sobie lepiej lub gorzej.
Jak rośnie popyt na samochody elektryczne
W trzecim kwartale 2020 roku co dziesiąty nowy zarejestrowany samochód osobowy w Unii Europejskiej był samochodem elektrycznym. Prawie co czwarty po uwzględnieniu w rachunkach również hybryd. W Unii Europejskiej zarejestrowano łącznie w trzecim kwartale aż 273 tysiące samochodów elektrycznych (ECV). Był to wzrost o ponad 200 procent w porównaniu z trzecim kwartałem 2019 roku. Widać więc zupełnie inne trendy względem rejestracji samochodów ogółem, która spadła w trzecim kwartale o 20 proc. w skali roku. Główną przyczyną jeszcze wyższego popytu na samochody elektryczne były rządowe zachęty i dopłaty dla nabywców tego rodzaju samochodów, wprowadzone w reakcji na kryzys epidemiczny.
Zdecydowanie szybciej w UE przybywało hybryd plug-in (PHEV) niż samochodów napędzanych tylko z akumulatora (BEV). Hybryd PHEV zarejestrowano aż o 368 proc. więcej niż przed rokiem, a BEV o 132 proc. więcej. Najwięcej nowych samochodów rejestrowanych jest w dalszym ciągu w krajach rozwiniętych. W Niemczech przybyło 111 tys. elektryków (wzrost o 311 proc. r/r), we Francji 46 tys. (wzrost o 242 proc.) oraz Szwecji (wzrost o 179 tys.). W Polsce przybyło 2 057 pojazdów i był to wzrost o 276 proc. Zarejestrowano podobną ilość nowych pojazdów napędzanych energią tylko z akumulatorów (1043, wzrost o 325 proc. r/r) co hybryd plug-in (1014, wzrost o 235 proc. r/r). W wielu krajach naszego regionu elektromobilność dopiero nabiera rozpędu i ze względu na niską bazę startową występują wysokie dynamiki procentowe.
Według danych Instytutu Samar na koniec roku 2020 liczba zarejestrowanych pojazdów elektrycznych w Polsce przekroczyła 20 tysięcy. Aż 75 proc. z nich pochodzi z polskich salonów, a pozostałe zostały sprowadzone z zagranicy jako używane. W ostatnim kwartale 2020 rejestracja pojazdów elektrycznych w Polsce znacznie przyspieszyła.
Elektromobilność ciągnie polską motoryzację
Odporność segmentu samochodów elektrycznych na kryzys bardzo pomogła polskiej gospodarce. Fabryki w Polsce eksportują akumulatory litowo-jonowe już za ok. 300-400 mln euro miesięcznie, co stanowi aż 1,5-2 proc. całego polskiego eksportu towarów. Sprzedaż do krajów UE rośnie w tempie ponad 100 proc. rocznie. A na zachodzie popyt jest bardzo silny – import krajów UE rósł do trzeciego kwartału 2020 roku w tempie ok. 60-70 proc. rocznie. W tym segmencie nie było czuć żadnego kryzysu. Wręcz przeciwnie, epidemia COVID-19 przyspieszyła transformację w kierunku elektromobilności, ponieważ rząd największego kraju w UE – czyli Niemiec – ograniczał wsparcie do zakupu samochodów głównie do aut z napędem elektrycznym. A Polska zaspokaja już ok. 30 proc. importu krajów UE.
W drugim półroczu akumulatory stały się najważniejszym polskim towarem eksportowym z grupy ok. 7500 towarów podlegających szczegółowej klasyfikacji CN. Oczywiście nie wszystkie akumulatory litowo-jonowe są przeznaczone do samochodów elektrycznych, ale motoryzacja jest obecnie głównym źródłem popytu na ten rodzaj towarów.
Jak radzą sobie branże transportowe
Warto zauważyć, że generalnie sektor produkcji sprzętu transportowego wyszedł z kryzysu szybciej od oczekiwań. Na załączonej heatmapie prezentujemy szczegółowy wykaz najważniejszych grup towarowych w sektorze sprzętu transportowego, z zaznaczeniem wartości eksportu i jego dynamiki. Po wiosennym załamaniu produkcji doszło do bardzo szybkiego odbicia w większości branż, z wyjątkiem producentów sprzętu lotniczego. Niestety polska dolina lotnicza bardzo cierpi na załamaniu w międzynarodowym lotnictwie.
Warto zwrócić uwagę na kilka istotnych segmentów, oprócz opisanych już akumulatorów. Bardzo mocno rósł w miesiącach letnich eksport pojazdów do transportu towarów, autobusów oraz pojazdów specjalnego przeznaczenia. Ten wzrost podążył wbrew trendowi cięcia inwestycji w Europie, który dotknął też nakłady na sprzęt transportowy. Dlaczego polska produkcja wzrosła? Możliwe są dwa efekty. Po pierwsze, może to wynikać z nadrabiania zaległości z wiosny – realizowane były opóźnione kontrakty. Po drugie, rosnąć może rola polskich fabryk w łańcuchach dostaw.
Intrygujący jest znaczący wzrost eksportu silników, zarówno benzynowych jak i diesla. Wzrost nastąpił mimo europejskiego spadku zapotrzebowania na samochody w 2020 roku. Bardzo możliwe, że rolę odegrało zaskakujące odbicie popytu w drugiej połowie roku – producenci zorientowali się, że sytuacja gospodarcza poprawia się znacznie szybciej od oczekiwań i zaczęli przyspieszać realizację zamówień w swoich fabrykach (w przypadku silników produkcja odbywa się w ramach tych samych koncernów).
Uwagę przykuwa też w miarę niezakłócone funkcjonowanie sektora produkcji sprzętu pływającego – zarówno statków, jak i mniejszych łodzi wypoczynkowych. Eksport jachtów, które należą do branż będących oczkiem w głowie polityków, ze względu na duże znaczenie lokalnych producentów, rósł bardzo solidnie przez cały 2020 rok. Ale cóż, przecież epidemia najmniej dotknęła najzamożniejszych.
