Rozwiązał się worek z transakcjami na GPW

Banco Santander sprzedał 5,2 proc. akcji Santander Banku Polska, duże pakiety akcji XTB trafiły na rynek dwukrotnie - w lutym i na początku września. W formule ABB, czyli przyśpieszonej budowy księgi popytu, zostały w tym roku sprzedane także akcje Rainbow Tours, BNP Paribas NP, Big Cheese Studia czy Allegro. Świadczy to o tym, że właściciele spółek uznali wyceny za satysfakcjonujące.

- Wyniki transakcji pokazują, że rynek jest w stanie zaabsorbować podaż akcji w procesach ABB. Zawsze to jest kwestia ceny oraz momentum rynkowego. Myślę, że pieniądza na rynku wciąż jest sporo – mówi Łukasz Jańczak, analityk Erste Securities.

Zresztą polskich inwestorów instytucjonalnych przy tego typu transakcjach mocno wspiera zagranica.

- Nie mam danych, ale wydaje mi się, że transakcji o wartości 2,5 mld zł rynek polski nie byłby w stanie wchłonąć w tak krótkim czasie, stąd podejrzewam, że duży był także udział zagranicy, w tym funduszy hedgingowych, a nie tylko funduszy nastawionych na inwestowanie długoterminowe. Zresztą book building w dużej mierze prowadziły zagraniczne banki inwestycyjne. Polscy inwestorzy na pewno też wzięli udział, bo fundusze są zainteresowane udziałem danego waloru w indeksie, a OFE mają zawsze spory zapas gotówki, czekając na atrakcyjne transakcje – mówi Łukasz Jańczak.

Niewykluczone, że na liczbę transakcji mają wpływ zapowiedziane jeszcze przed wakacjami oferty publiczne (IPO). O przygotowaniach do wejścia na parkiet mówiło się w odniesieniu do Diagnostyki, chorwackiej sieci sklepów Studenac, TTMS, a przede wszsytkim Żabki. W przypadku tej ostatniej nieoficjalnie pojawiała się kwota rzędu 4-6 mld zł, ale także 15 mld zł, bo właśnie tyle byłoby potrzeba, aby od razu zaistnieć w WIG20. Perspektywa takiej podaży mogło zmobilizować dużych akcjonariuszy innych spółek.

- Przez około dwa lata nie było większych transakcji i zrobiła się kolejka chętnych. Wcześniej nikt nie chciał wyjść przed szereg ze względu na sporo obaw związanych z wojną w Ukrainie, recesją w USA czy wyborami prezydenckimi za oceanem. Po spekulacjach o wejściu kilku spółek na giełdę wygląda na to, że każdy, kto planował jakąś sprzedaż, chce zdążyć przed tymi transakcjami i wykorzystać płynność, która jest szykowana na IPO. Mówiąc trochę żartem, zrobiło się FOMO [ang. fear of missing out, czyli strach przed przegapieniem okazji - red.] i każdy chce zdążyć – mówi Mateusz Krupa, analityk z Biura Maklerskiego mBanku.

Gotówkę skądś trzeba wziąć

W krótkim terminie duże transakcje mogą jednak spowodować lokalne przeceny akcji. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że fundusze sprzedają akcje innych spółek, aby wziąć udział w ABB. Po ogłoszeniu oferty na akcje Santandera ofiarą został cały sektor bankowy – WIG-Banki we wtorek tracił 3 proc., a przecenę było widać zwłaszca na akcjach PKO BP, który jest najbardziej płynnym bankiem na GPW.

- Krótkoterminowy negatywny wpływ dotyczy spółek, których akcje posłużyły jako źródło finansowania. Trudno skwantyfikować dokładne implikacje, bo każdy inwestor podejmuje swoje decyzje w tym zakresie i choć znamy kwotę transakcji, to nie wiadomo, ile akcji przypadnie na inwestorów zagranicznych oraz krajowych – mówi Mateusz Krupa.

- Na takim rynku jak nasz tego typu transakcje mogą powodować krótkoterminowe zawirowania, bo ktoś musi poszukać płynności i zrobić miejsce w portfelu. Nie jesteśmy tak dużym rynkiem, jak np. USA, gdzie takie transakcje nie mają praktycznie żadnego wpływu na rynek. Tam nie trzeba się martwić, że coś się nie powiedzie. Tymczasem na naszym rynku efekt bywa taki, jak we wtorek, gdy rynek tracił 1 proc., z czego sam Santander [jego akcje taniały o 8 proc. - red.] odpowiadał za 0,3-0,4 pkt proc. – mówi Łukasz Jańczak.

Cena w ABB zazwyczaj jest o kilka-kilkanaście procent niższa niż na zamknięciu sesji poprzedniego dnia. Dyskonto jest potrzebne, aby zachęcić do transakcji. Kurs "dzień po" zwykle idzie w dół.

- Gdyby po ABB cena została na poprzednim poziomie, podczas gdy w ABB akcje zostały sprzedane taniej, to inwestorzy, którzy brali udział w transakcji mogliby zarobić łatwe pieniądze, sprzedając akcje od razu na rynku. Dlaczego ktoś miałby kupić ode mnie akcje za 500 zł, skoro przed chwilą ktoś je kupił za 463 zł? Zresztą część kupców z ABB liczy na w miarę szybki zarobek. Bywa jednak, że cena spadnie mocniej, a zdarzało się także, że rosła następnego dnia, jak było w przypadku Allegro. Nie ma reguły – tłumaczy Łukasz Jańczak.

ABB pozytywne w długim terminie

Spora liczba ofert sprzedaży akcji oraz mniej wezwań na rynku sprawiło, że mimo rekordowego roku pod względem dywidend napływ kapitału nie pompuje wartości indeksów, a rynek znalazł się bliżej stanu równowagi.

- Słabość naszego rynku notowana od czerwca pokazuje, że jest problem z pozyskaniem nowego kapitału. Tylko pojawiający się od czasu do czasu atak popytu z zagranicy powoduje ruch w górę naszego indeksu. Lokalnie środki pozyskujemy z napływu kapitału do funduszy PPK oraz dywidend. Sowita dywidenda będzie wypłacona jeszcze w tym miesiącu przez PZU. Niestety napływy do PPK są skutecznie neutralizowane przez spadek aktywów w OFE, a wypłaty dywidend przez falę ABB – mówi Piotr Zagała, dyrektor departamentu zarządzania aktywami w BNP Paribas TFI.

Kondycja GPW zależy więc głównie od inwestorów zagranicznych. Zresztą w I połowie roku odpowiadali oni 67 proc. obrotów na polskiej giełdzie. To rekrod.

- Stan hossy zależy od wielu czynników, w tym głównie globalnych. Lokalny re-rating, który nastąpił po wyborach parlamentarnych w październiku 2023 r. naszym zdaniem zakończył się w momencie, gdy środki z KPO zostały odblokowane. Dla polskiego rynku akcji zrealizował się bardzo pozytywny scenariusz, oczekiwana na 2025 r. rentowność banków jest bardzo wysoka, ale zostało to już odzwierciedlone w cenach akcji – mówi Mateusz Krupa.

- Przed nami jeszcze podaż nowej emisji Żabki. Z drugiej strony widać, że nie ma wysypu nowych IPO, a więc akcje generalnie nie są zbyt drogie. Rynek znajduję się więc w takim stanie względnej równowagi, z którego do końca roku może nie wyjść – ocenia Piotr Zagała.

Inwestorzy zagraniczni mogą natomiast przynieść pozytywny powiew do Polski pod koniec roku, gdy rozstrzygnięte będą już wybory w USA.

- Mamy podwyższoną zmienność związaną z wyborami prezydenckimi w USA, a to przekłada się na dolara czy obligacje. Wydaje mi się jednak, że to się rozmyje, podobnie jak to było po zamachu na Donalda Trumpa. Do tego dochodzi niepewność co do stanu amerykańskiej gospodarki. Liczymy na dobrą końcówkę roku dla rynków akcji - powyborcze odbicie w listopadzie oraz klasyczny rajd św. Mikołaja w grudniu, biorąc pod uwagę dobre stopy zwrotu od początku roku – mówi Mateusz Krupa.

W długim okresie większa liczba akcji w wolnym obrocie, wynikająca z transakcji ABB, powinna wyjść GPW na dobre, podobnie jak większa liczba spółek do wyboru. Poprawi się płynność, a dla takich gigantów, jak Banco Santander, sprzedać pakietu 5 proc. akcji polskiego podmiotu nie ma większego znaczenia.

- Z punktu widzenia długoterminowego liczą się fundamenty. Jeżeli będą dobre wyniki, a dywidendy wysoki, to jest kwestią czasu, kiedy ta wartość zostanie rozpoznana. Zwiększona podaż nie ma wpływu w długim terminie, wtedy spadki mogą być wywołane słabymi wynikami gospodarki, a nie sprzedażą za akcji za 0,5 czy 2 mld zł. Nie podejrzewam też, by akcje szły na sprzedaż, bo właściciel przewiduje spadek wyników finansowych spółki. Udane ABB na spółkach jakościowych to jest raczej dobry znak – uważa Łukasz Jańczak.