Głównym powodem konfliktu wokół TikToka, należącego do chińskiej firmy ByteDance, jest podejrzenie, że aplikacja może służyć władzom Chin do zbierania danych o amerykańskich użytkownikach oraz do manipulacji treściami. Waszyngton obawia się, że algorytmy platformy mogą być wykorzystywane do promowania propagandy i cenzurowania niewygodnych dla Pekinu tematów, takich jak protesty w Hongkongu czy sytuacja mniejszości ujgurskiej.
Aby zaradzić tym obawom, Kongres USA uchwalił w kwietniu 2024 roku ustawę „Protecting Americans from Foreign Adversary Controlled Applications Act” (PAFACA). Prawo to stawia ByteDance ultimatum: albo sprzeda udziały w TikToku, albo aplikacja zostanie zdelegalizowana w USA. Pierwotny termin upływał 19 stycznia 2025 roku, ale został już kilkukrotnie przedłużany, a najnowszy wyznaczono na 17 września. Nieoficjalnie mówi się o kolejnym przesunięciu terminu.
Pomimo zaawansowanych rozmów, Scott Bessent podkreślił, że rząd USA nie poświęci bezpieczeństwa narodowego dla aplikacji społecznościowej, co sugeruje, że ostateczny kształt porozumienia w sprawie TikToka będzie zależał także od postępu w innych obszarach spornych.
TikTok elementem szerszego konfliktu
Negocjacje w Madrycie, w których amerykańskiej delegacji przewodniczy Scott Bessent, a chińskiej wicepremier He Lifeng, wykraczają daleko poza samą kwestię TikToka. Obejmują one również dyskusje na temat ceł, ograniczeń eksportowych i bezpieczeństwa technologicznego. Chińska strona postrzega rozwiązanie sporu o TikToka jako część szerszego pakietu, który ma prowadzić do złagodzenia restrykcji handlowych nałożonych na Państwo Środka.
Od 2018 roku wojna handlowa między USA a Chinami doprowadziła do nałożenia wysokich taryf celnych i ograniczeń w handlu kluczowymi surowcami, w tym pierwiastkami ziem rzadkich. Ostatnia runda rozmów w Sztokholmie zaowocowała 90-dniowym rozejmem, który umożliwił wznowienie eksportu tych strategicznych surowców do USA.
Obecne rozmowy w Madrycie odbywają się na kilka tygodni przed planowanym szczytem w Korei Południowej, gdzie może dojść do spotkania prezydenta Donalda Trumpa z przewodniczącym Chin, Xi Jinpingiem.