Rok 2025 przyniesie trzy istotne zmiany w gospodarce odpadami.
- Od stycznia 2025 r. wprowadzony zostaje obowiązek selektywnej zbiórki tekstyliów. Gminy będą zobowiązane do organizacji punktów zbierania tego typu odpadów. Niestety, w Polsce brak jest instalacji recyklingowych, które mogłyby skutecznie je przetwarzać, ponieważ inwestycje w takie instalacje uznawane są za nieopłacalne – twierdzi Hanna Zajączkowska, członek zarządu, dyrektor dywizji usług środowiskowych w firmie FBSerwis z grupy Budimex.
Hanna Zajączkowska podkreśla jednak, że obecny brak odpowiedniego zaplecza infrastrukturalnego może generować wyższe koszty.
Ze wszystkimi prognozami branżowymi i makroekonomicznymi możesz zapoznać się w specjalnym serwisie „Co nas czeka”. Na stronie znajdziesz także felietony liderów biznesu, nauki, kultury i geopolityki, takich jak Aleksander Kwaśniewski, Jacek Dukaj, Aleksandra Przegalińska, gen. Rajmund Andrzejczak, Sebastian Kulczyk, Rafał Brzoska czy Adam Góral.
Podział odpadów na budowie
Nowe wymogi zostaną wprowadzone także w branży budowlanej. Wdrożone będą przepisy, które wprowadzą wymóg podziału odpadów budowlanych w miejscu powstania aż na sześć frakcji.
- Jeśli jednak segregacja nie będzie możliwa na etapie produkcji odpadów, trafią one do specjalistycznych instalacji, gdzie zostaną posortowane. Celem jest zmniejszenie ilości odpadów trafiających na składowiska oraz maksymalne odzyskanie surowców, które można ponownie wykorzystać – dodaje menedżerka z FBSerwis.
Problem w tym, że w wielu regionach kraju brakuje takich instalacji, więc wytwórcy odpadów będą mieć trudności w znalezieniu miejsc przetwarzania. W efekcie mogą wzrosnąć koszty dla firm i mieszkańców.
Kaucja bez ROP się nie sprawdzi
Rewolucyjną zmianą w 2025 r. będzie także zapowiadane od dawna wprowadzenie systemu kaucyjnego na opakowania po napojach. Zamiast do żółtych worków czy pojemników konsumenci będą przynosić je do sklepów o powierzchni co najmniej 200 m kw.
Pierwotnie system miał być wprowadzony w styczniu, ale trudności w przygotowaniu się do jego wdrożenia przez sklepy i obawy samorządów o utratę cennego strumienia odpadów z plastiku i metalu spowodowały przesunięcie startu na październik.
Gminy apelują, by wraz z systemem kaucyjnym wprowadzić rozszerzoną odpowiedzialność producentów (ROP), czyli mechanizm w którym podmioty wprowadzające na rynek produkty w opakowaniach będą ponosić koszty zagospodarowania powstałych z nich odpadów. Dzięki temu straty samorządów zostaną skompensowane. Hanna Zajączkowska przypomina, że firma Deloitte szacuje koszty inwestycyjne wdrożenia systemu kaucyjnego na około 14 mld zł, a koszty operacyjne na dodatkowe 23 mld zł. Jeśli producenci nie zostaną w ramach ROP zaangażowani w ich pokrycie, ciężar finansowania systemu spadnie na mieszkańców.
Odpowiedzialność firm za czyste ścieki
Do wprowadzenia systemu ROP przygotowują się także firmy wodno-kanalizacyjne. Klara Ramm, ekspertka Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie, przypomina, że zgodnie z unijnymi wymogami kraje członkowskie będą musiały wdrożyć bardziej restrykcyjne przepisy dotyczące wykrywania i oczyszczania ścieków z mikroplastiku, farmaceutyków itp., a w kosztach tych prac – w ramach ROP – będą partycypować producenci.
W 2025 r. – z dwuletnim opóźnieniem – zostaną także wprowadzone w Polsce przepisy dotyczące zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Tym samym wdrożona zostanie unijna dyrektywa wprowadzającą nowe obowiązki m.in. w zakresie badania jakości wody, kontroli sieci i ograniczania wycieków wody, oceny ryzyka zanieczyszczeń w systemach zaopatrzenia oraz w wewnętrznych instalacjach, np. w budynkach użyteczności publicznej i mieszkalnych (wielolokalowych). Ich zarządcy będą musieli cyklicznie opracowywać ocenę ryzyka zakażeń wody w wewnętrznych systemach wodociągowych i w razie potrzeby realizować inwestycje mające na celu jego eliminowanie.