Zarówno CAI jak i format 17+1 to pomysł Państwa Środka i jego strategia wobec naszego regionu. Po dojściu do władzy nowej administracji amerykańskiej Chiny zdecydowanie potwierdziły chęć inwestowania w Europie. W 2020 r., mimo pandemii, obroty handlowe z krajami 17 wzrosły o 8,4 proc. i wyniosły 103,45 mld USD. Choć Chinom zależy na długofalowej współpracy z państwami Europy Środkowej i Wschodniej, w tym z Polską, przede wszystkim ze względu na położenie, to nasze interesy nie są tożsame. Polskim władzom brakuje pomysłu na strategię współpracy z Chinami. Z jednej strony optowały za tym, by wstrzymać się z podpisywaniem CAI i poczekać na dojście do władzy nowej administracji amerykańskiej, z drugiej ogłosiliśmy w styczniu inwestycję w ogromny port przeładunkowy w Małaszewiczach. Jeśli realizacja tej inwestycji przebiegnie pomyślnie, to będzie ona ważnym elementem wpływającym na nasze relacje handlowe z Chinami.

Tegoroczny szczyt jest okazją do dialogu państw Europy Środkowej i Wschodniej z Chinami i zbadania stanowisk stron w kontekście narastającego konfliktu geopolitycznego na linii USA-Chiny. To on będzie główną osią spotkania wzajemnych relacji w najbliższych latach. Oferta gospodarcza wynikająca ze współpracy 17+1 jest mało atrakcyjna dla Polski, ponieważ chiński kapitał oferowany jest w formie zwrotnych kredytów na znacznie mniej korzystnych warunkach niż fundusze europejskie. Dążenie do zwiększenia obecności inwestycyjnej Chin jest pozytywnym aspektem, ale należy zachować ostrożność w przypadku infrastruktury i transferu technologii oraz ewentualnego narażenia dobrych stosunków Polski z USA. Bezpieczeństwo powinno być ważniejsze od interesu gospodarczego. 80 proc. towarów trafiających z Chin do UE przechodzi przez terytorium Polski, ale nie czerpiemy z tego szczególnych korzyści, ponieważ nie dysponujemy odpowiednią infrastrukturą logistyczną - powinniśmy podjąć poważny dialog o jej rozwoju z Chinami.