Resort rozwoju planuje działania wspierające polski eksport. Regionalne programy z funduszy unijnych też będą pomocne.
W 2015 r. polskim firmom udało się po raz pierwszy od lat osiągnąć dodatnie saldo w handlu zagranicznym. Według danych GUS osiągnięto prawie 3,7 mld EUR nadwyżki. W najbliższych latach rząd planuje dodatkowo pobudzić polski eksport — głównie poprzez rozwój instrumentów wspierających zagraniczną ekspansję jak i wykorzystanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych, aby wzmocnić potencjał firm za granicą. Na razie wspieranie polskiego eksportu czeka reorganizacja, zapowiedziana przez resort rozwoju. Pracuje on nad strukturą agencji wspierania eksportu, której utworzenie zakłada tzw. plan Morawieckiego, i koncepcją reorganizacji wydziałów promocji handlu i inwestycji działających przy polskich ambasadach. Eksporterzy lub firmy, które dopiero planują ekspansję, mają różne możliwości — od ubezpieczeń eksportowych, przez kredyty dla nabywców towarów, po nowe rozdanie funduszy unijnych, np. na internacjonalizację małych i średnich firm. Ostatnio wprawdzie część tych możliwości się zmniejszyła — na początku lutego 2016 r. wstrzymano nabór wniosków de minimis o dofinansowanie przedsięwzięć promocyjnych, bo przedsiębiorcy złożyli wnioskina łączną kwotę znacznie przekraczającą dostępne na wsparcie pieniądze. Są jednak inne możliwości. Piotr Buchalski, prezes Export Group, firmy wspierającej polskich przedsiębiorców w pozyskiwaniu finansowania na ekspansję i organizacji tego procesu, przyznaje, że jego firma korzysta głównie z unijnych pieniędzy.
— W poprzedniej perspektywie finansowej był to tzw. Paszport do eksportu. Przy nowym rozdaniu funduszy UE niejako kontynuacją programu jest internacjonalizacja polskich przedsiębiorstw. Zmieniono jednak system podziału pieniędzy, które są rozdzielane głównie w ramach regionalnych programów operacyjnych — mówi Piotr Buchalski.
Internacjonalizacja MŚP (działanie 1.2) to również jedna z istotnych części Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. Pieniądze na ten cel są dostępne we wszystkich wojewódzkich RPO, poza województwem śląskim. Różnią się jedynie wysokością dofinansowania.
— Wsparcie to podzielono na dwa etapy. W pierwszym firmy otrzymują pieniądze na usługi doradcze związane z opracowaniem modelu biznesowego ekspansji na nowym rynku lub rynkach. Ten etap służy zdobyciu rozeznania na potencjalnych rynkach, ocenie ich sytuacji gospodarczej, także w kontekście branży wnioskodawcy w danym państwie i przewagi konkurencyjnej polskiej firmy. Jednym zdaniem, trzeba udowodnić, że spółka wraz ze swoją ofertą bądź jej częścią ma szansę odnieśćsukces na konkretnym rynku. Drugi etap to wdrażanie wcześniej przygotowanego modelu, promocja firmy poprzez targi czy misje gospodarcze, a także nawiązywanie kontaktu z potencjalnymi partnerami zagranicznymi — tłumaczy Piotr Buchalski. Jego zdaniem, konieczność przygotowania odpowiedniego modelu jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ same wyjazdy na targi w poprzednich latach nie zawsze dawały zamierzone efekty. Firmy wprawdzie promowały się na takich imprezach, ale nie miały przy tym konkretnych strategii ekspansji na rynku. Widzi jednak pewne elementy, które warto poprawić.
— Najważniejsze z punktu widzenia rozwoju eksportu są targi i wsparcie handlowca, który ma gruntowną wiedzę na temat danego rynku. O ile imprezy wystawiennicze podlegają dotacjom, to zatrudnienie odpowiedniego handlowca już nie. Bardzo istotna jest także szybkość zatwierdzania wniosków. Firmy, które planują ekspansję, nie mogą czekać rok na decyzję w sprawie wsparcia, najlepiej gdyby ten proces trwał 2-3 miesiące — zwraca uwagę Piotr Buchalski. Ministerstwo Rozwoju chce wspierać działania eksportowe polskich firm na kilka sposobów. Analizuje rynki, które będą objęte programami promocji w ramach projektu „Promocja gospodarki w oparciu o polskie marki produktowe — Marka Polskiej Gospodarki — Brand” (poddziałanie 3.3.2 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój — PO IR). Projekt obejmiem.in. branżowe programy promocji — dla 12 wybranych branż (m.in. meble, IT/ICT, sprzęt medyczny, części samochodowe) opracowany zostanie trzyletni program promocji. Do końca 2023 r. na cały projekt przewidziano ponad 149 mln zł. W maju 2016 r. zostaną ogłoszone pierwsze konkursy w ramach poddziałania 3.3.3 PO IR, czyli „Wsparcie MŚP w promocji marek produktowych — Go to Brand”. Projekt ma wesprzeć firmy uczestniczące w branżowych programach promocji i programach promocji na rynkach perspektywicznych. Budżet poddziałania wynosi 120 mln zł. Ponadto resort chce kontynuować projekt z perspektywy finansowej 2007-13 realizowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) pod nazwą „Polski Most Krzemowy” w ramach poddziałania 3.3.1 PO IR — Polskie Mosty Technologiczne. Wcześniejszy program PARP realizowany był w Dolinie Krzemowej i obejmował wprowadzenie polskich firm o wysokim potencjale rozwoju na zagranicznym rynku. Teraz planowane jest rozszerzenie programu na całe Stany Zjednoczone, a także: Izrael, Wielką Brytanię i Irlandię oraz Chiny, Niemcy, kraje Bliskiego Wschodu i wybrane kraje ASEAN. Przedsiębiorcy zakwalifikowani do udziału w projekcie będą uzyskiwać wsparcie zagranicznych ekspertów — np. doradców i prawników — lub instytucji otoczenia biznesu, np. w zakresie nawiązywania kontaktów biznesowych i pozyskiwaniazagranicznego finansowania. © Ⓟ
Podpis: Rafał Fabisiak
