Firmy robią co mogą, żeby uzyskać przewagę nad innymi przedsiębiorstwami z branży. Niektóre z nich decydują się na czyny nieuczciwej konkurencji. Chodzi o wszelkie działania sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, które zagrażają lub naruszają interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
- Zawarta w ustawie definicja jest szeroka i obejmuje różne zachowania właścicieli firm w zależności od zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej. Ocena, czy dane działanie przedsiębiorcy powinno być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji, dokonywana jest zawsze indywidualnie, w oparciu o konkretne okoliczności – mówi Marta Czeladzka, radca prawny z kancelarii LBKP Legal.
Czego nie robić
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wymienia tylko przykładowe działania mieszczące się w granicach wspomnianego czynu. Zawarty w jej przepisach katalog nie jest jednak zamknięty. Ustawa wskazuje np. na wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa. Na czym polega takie działanie?
– Obejmuje ono czyny, które mogą wprowadzać w błąd co do tożsamości firmy, jej produktów lub usług. To praktyka polegająca na używaniu takich nazw, znaków towarowych lub innych oznaczeń, przez które przedsiębiorstwo może być mylone przez konsumentów z innym, już istniejącym – mówi Karol Kozieł, radca prawny z Kancelarii Prawa IP.
Kolejnym czynem nieuczciwej konkurencji jest błędne wskazanie pochodzenia geograficznego towarów lub usług. Przykładem takiego działania będzie sytuacja, w której firma sugeruje, że jej produkty zostały wyprodukowane w innym regionie niż ma to miejsce w rzeczywistości.
Do czynów nieuczciwej konkurencji zaliczyć należy także naśladownictwo produktów.
- Polega ono na wytwarzaniu lub oferowaniu towarów, które są bardzo podobne do już istniejących - w sposób, który może wprowadzać konsumentów w błąd co do ich pochodzenia. Może to obejmować np. kopie lub naśladownictwa znanych marek lub produktów – mówi Karol Kozieł.
Co jeszcze jest czynem nieuczciwej konkurencji? Przykładowo pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie.
- To pierwsze obejmuje działania mające na celu szkodzenie reputacji innej firmy poprzez rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji na jej temat. Z kolei nieuczciwe zachwalanie to przesadne lub fałszywe przedstawienie własnych produktów lub usług, które może wprowadzać konsumentów w błąd co do ich jakości, pochodzenia lub korzyści płynących z ich używania, na przykład poprzez tworzenie fałszywych opinii na temat własnych towarów – wyjaśnia radca prawny z Kancelarii Prawa IP
Kolejnym przykładem takiego działania jest nieuczciwa i zakazana reklama. Ta pierwsza wprowadza w błąd co do właściwości produktów lub ich ceny, kwalifikacji, a nawet pochodzenia. Chodzi na przykład o przekazy odwołujące się do uczuć klientów przez wywoływanie u nich lęku. A czym jest reklama zakazana?
- Chodzi o reklamę naruszającą na przykład przepisy dotyczące ochrony nieletnich, zakazy stosowania określonych treści lub praktyk, które mogą wprowadzać w błąd konsumentów lub zakaz promowania wyrobów tytoniowych – informuje Karol Kozieł.
Skutki są dotkliwe
Przedsiębiorca, który decyduje się na takie działania, powinien mieć świadomość konsekwencji, jakie może ponieść. Zgodnie z prawem grożą mu zarówno sankcje cywilne, jak i karne.
- Jeśli chodzi o te pierwsze - przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony czynem nieuczciwej konkurencji, może żądać od niego zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia ich skutków, złożenia jedno- lub wielokrotnego oświadczenia o odpowiedniej treści i formie (np. przeprosin – przyp. red.), jak również naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych czy wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści. Z kolei sankcje karne dotyczą konkretnych czynów wymienionych w ustawie. Przykładowo za kopiowanie zewnętrznej postaci produktu grozi grzywna, kara ograniczenia albo pozbawienia wolności do lat dwóch. Najwyższe sankcje ustawa przewiduje za organizowanie lub kierowanie systemem sprzedaży lawinowej – informuje radca prawny z kancelarii LBKP Legal.
Jak dodaje, gdy czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony, można żądać zasądzenia od sprawcy odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem polskiej kultury lub ochroną dziedzictwa narodowego.