Dyrektywa w sprawie podatków innych niż podatki obrotowe wpływających na konsumpcję przetworzonego tytoniu (tzw. dyrektywa strukturalna, 95/59/EEC) — art. 2 (zakres), art. 11 (zwolnienia), art. 16 (stawka specyficzna).
Dyrektywa w sprawie ujednolicenia podatków na papierosy (92/79/EEC) — art. 2 (stawki minimalne)
Dyrektywa w sprawie ujednolicenia podatków na tytoń przetworzony inny niż papierosy (92/80/EEC) — art. 3 (stosowane stawki).
Oprócz ogólnych zasad regulujących obrót zharmonizowanymi wyrobami akcyzowymi w UE zawartych w dyrektywie 92/12/EEC (horyzontalnej), do tytoniu i wyrobów tytoniowych odnoszą się specyficznie dyrektywa strukturalna (95/59/EEC) oraz dyrektywy dotyczące stawek akcyzy (dyrektywy 92/79/EEC i 92/80/EEC). Dyrektywa strukturalna zawiera szczegółowe definicje poszczególnych wyrobów tytoniowych podlegających akcyzie, w tym papierosów, cygaretek i cygar oraz tytoniu do palenia. Z opodatkowania wyłączony jest więc tytoń nieprzetworzony.
Marta Szafarowska ekspert Ernst & Young
Art. 11 dyrektywy strukturalnej (95/59/EEC) przewiduje zakres obowiązkowych zwolnień, które winny mieć zastosowanie w każdym państwie członkowskim, tj. zwolnień dla tytoniu: denaturowanego używanego dla celów przemysłowych lub ogrodniczych, niszczonego pod nadzorem administracyjnym, przeznaczonego wyłącznie do testów naukowych i jakościowych, oraz tytoniu przetwarzanego przez producenta. Akcyza uiszczona na tych wyrobach może być również przedmiotem zwrotu. Dodatkowo, zwolnienia z akcyzy są przewidziane w art. 23 dyrektywy horyzontalnej i obejmują wyroby ze względu na ich przeznaczenie (np. dla dostaw realizowanych w stosunkach dyplomatycznych lub konsularnych, dla organizacji międzynarodowych, etc.).
Elementem harmonizacji opodatkowania tytoniu i wyrobów tytoniowych jest określenie minimalnego poziomu stawek. W przypadku papierosów minimalny poziom opodatkowania wyznaczany jest poprzez zastosowanie stawki mieszanej, na którą składają się stawka kwotowa oraz procentowa, oparta na maksymalnej cenie detalicznej. Generalnie akcyza powinna stanowić min. 57 proc. ceny detalicznej papierosów najpopularniejszej kategorii cenowej, jednak nie mniej niż 60 EUR na 1000 sztuk papierosów (od 1 lipca 2006 r. — 64 EUR). Jednocześnie jednak wysokość stawki kwotowej powinna się mieścić w przedziale od 5 do 55 proc. kwoty całkowitego zobowiązania podatkowego (tj. całkowitej kwoty akcyzy i podatku VAT). W ramach UE występują istotne różnice w udziale stawki kwotowej w całkowitym zobowiązaniu podatkowym.
Ze względu na wynegocjowany okres przejściowy, do 31.12.2008 r. Polska będzie stopniowo dochodzić do powyższego, minimalnego poziomu akcyzy na papierosy. Obecny projekt ustawy o podatku akcyzowym, którego celem jest harmonizacja polskich przepisów z unijnymi, zakłada, iż maksymalna stawka kwotowa podatku w przypadku papierosów wynosiłaby 120 zł na 1000 sztuk papierosów, zaś stawka procentowa — 50 proc. maksymalnej ceny detalicznej.