Resort finansów konsultuje z podatnikami zmiany danych elektronicznych raportów dla fiskusa. Chce lepiej poznać ich transakcje i szybciej kontrolować
Jednolity plik kontrolny (JPK) może zastąpić deklaracje składane dla rozliczenia podatku od towarów i usług (VAT). Resort finansów rozważa taką możliwość, a zapowiada ją w zawiadomieniu o rozpoczętych właśnie powszechnych konsultacjach podatkowych w sprawie zmian technicznych i rozbudowy JPK_VAT. To już kolejne konsultacje ogłoszone w ostatnich tygodniach przez wiceministra finansów Pawła Gruzę. Niedawno pisaliśmy o przyjmowaniu przez Ministerstwo Finansów (MF) opinii w sprawie stworzenia listy czynności, których podjęcie przez przedsiębiorców ma dowodzić, że nie uczestniczą w oszustwach dla wyłudzenia zwrotu VAT. Resort czeka na nie do 28 lipca. Termin na zgłaszanie uwag dotyczących modyfikacji pliku kontrolnego upłynie 7 sierpnia.
Dwa cele
„Ze względu na efekty analiz resortu finansów i Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie funkcjonalności schemy JPK_VAT, wskazujące na konieczność usunięcia niedoskonałości w funkcjonowaniu schemy i potrzebę jej rozbudowania o elementy pozwalające na pełniejsze zaraportowanie informacji o transakcjach, a także z uwagi na sygnały docierające od przedsiębiorców, Ministerstwo Finansów planuje zmiany do schemy JPK_VAT” — tak powód konsultacji wyjaśnia w zawiadomieniu o ich rozpoczęciu Paweł Gruza.
— Konsultacje dotyczą kluczowej dla przedsiębiorców struktury jednolitego pliku, czyli JPK_VAT, w którym już teraz comiesięczne dane ze swoich rejestrów VAT przekazują fiskusowi duzi, średni i mali przedsiębiorcy, a mikro- będą to robić od 2018 r. — podkreśla Marcin Sidelnik, partner w dziale prawno-podatkowym PwC. Podkreśla, że resort zakreślił dwa cele konsultacji — krótkoterminowy i długoterminowy. Pierwszy to wprowadzenie modyfikacji technicznej oraz merytorycznej obecnej wersji JPK_VAT, polegających w szczególności na likwidacji nadmiarowych informacji, poprawie na poziomie technicznym i informatycznym struktury pliku oraz wprowadzeniu nowych danych, które pozwoliłyby na jego lepsze wykorzystanie, zarówno przez organy podatkowe, jak i przez samych podatników, np. w wewnętrznych audytach prawidłowości rozliczeń.
— W zawiadomieniu o konsultacjach wiceminister wskazał na konkretne propozycje zmian. Resort finansów doszedł do wniosku, że należy wprowadzić dodatkowe znaczniki korekt pliku, usunąć pole REGON w nagłówku pliku i wprowadzić odrębne pola na kod kraju siedziby kontrahentów wykazywanych w JPK_VAT i odrębnego pola na prefiks numeru NIP kontrahenta — wymienia Marcin Sidelnik.
Potrzebny czas
Uważa, że eliminowanie zbędnych informacji w JPK to dobry kierunek, jednak plany resortu dotyczące dodatkowych danych powinny być konsultowane z podatnikami z odpowiednim wyprzedzeniem, aby mogli się oni przygotować do nowych obowiązków e-raportowania podatkowego. Jego zdaniem, wprowadzenie np. dodatkowych wymagań dotyczących odrębnych pól na prefiksy NIP kontrahentów czy kodów krajów ich siedzib może wymagać czasochłonnych prac od służb informatycznych firm. — Trzeba też mieć świadomość, że nie każdy podatnik przechowuje w swoim systemie księgowym wykorzystywanym na potrzeby rozliczeń VAT informacje o terminach płatności czy sposobie zwrotu nadwyżki podatku naliczonego. A resort finansów planuje rozszerzenie informacji wymaganych przez JPK również w tym kierunku — podkreśla ekspert z PwC.
Długookresowym celem konsultacji ma być rozbudowanie JPK_VAT o nowe kategorie danych, wychodzące poza obszar informacji z ewidencji prowadzonej na potrzeby rozliczeń podatku od towarów i usług. Umożliwi to szerszą analizę transakcji dokonywanych przez podatników, a w rezultacie zastąpienie składania fiskusowi deklaracji VAT-7 przez obowiązek wysyłania odpowiednio wzbogaconych plików JPK_VAT. Taka zmiana będzie wymagała nowelizacji przepisów o tym podatku. Wiceminister przyznaje, że pliki JPK_ VAT stanowią bardzo dobry materiał do prowadzenia szybkiej i efektywnej analizy — i w związku z tym resort rozważa ich rozbudowę o nowe informacje wykraczające poza zakres ewidencji VAT. Przewiduje on, że w konsekwencji tej rozbudowy znaczna większość czynności sprawdzających oraz kontroli będzie odbywała się zdalnie, w sposób szybki, co bardziej je usprawni i tym samym pozwoli np. na przyspieszenie weryfikacji zasadności zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym.
Potrzebny dialog
Według Roberta Łuszczyny, menedżera projektu w Crido Taxand, możliwość zniesienia obowiązku przesyłania deklaracji VAT-7 w przypadku dodania do struktury JPK_VAT dodatkowych pól odpowiadających brakującym pozycjom z tych deklaracji, jak również innych danych pozwalających na automatyczną weryfikację podatników, np. daty dokonanych płatności,to jedna z propozycji, które zasługują na szczególną uwagę i ich skonsultowanie z podatnikami.
— Podjęcie konsultacji społecznych w sprawach zawartości, funkcjonowania oraz przyszłości JPK_VAT to pierwszy krok do rozpoczęcia przez ministerstwo większej dyskusji z podatnikami na temat wciąż nowego obowiązku raportowania danych z ksiąg podatkowych. Niezaprzeczalnie jednak inicjatywa taka powinna zostać podjęta przez resort jeszcze na etapie planów wprowadzenia comiesięcznego obowiązku przesyłania JPK_VAT, czyli w maju 2016 r. — podkreśla Robert Łuszczyna. Zwraca ponadto uwagę, że konsultacje są jedynym oficjalnym narzędziem dialogu ustawodawcy z podatnikami.
— Dlatego warto skorzystać z możliwości wypowiedzenia się co do zawartości i przyszłości JPK_VAT, który od stycznia 2018 r. będzie przesyłany już przez każdego podatnika VAT — radzi przedstawiciel Crido Taxand. Wiceminister deklaruje, że celem konsultacji jest, aby od chwili, gdy obowiązek składania plików JPK_VAT obejmie wszystkich podatników, ich zawartość była możliwie kompletna pod względem merytorycznym i pozbawiona zbędnych danych. Obecnie nie zawiera np. informacji o dacie sprzedaży w części dotyczącej zakupów. Paweł Gruza wyjaśnia, że taka informacja mogłaby być potrzebna, ponieważ jest ona konieczna do prawidłowego określenia momentu powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Po co ten plik
Obowiązek automatycznego raportowania informacji o prowadzonej ewidencji VAT wynika z art. 82 par. 1b Ordynacji podatkowej. Od przyszłego roku obowiązek ten obejmie wszystkich podatników. Służące do tego pliki JPK_VAT zawierają dane o fakturach ujętych w danym miesiącu w rejestrach VAT zakupu i sprzedaży. Jak podkreśla resort finansów, dzięki tym informacjom możliwa jest kontrola i wyłapywanie oszustw podatkowych poprzez porównywanie transakcji w łańcuchu obrotu towarami. Ponadto, automatyzacja kontroli z wykorzystaniem zawartości JPK_VAT ma istotnie przyspieszać proces weryfikacji tego łańcucha. Poza tym dane przekazywane przez podatników w informacji o prowadzonej ewidencji (tzw. JPK_VAT automatyczny) są istotne również dla skutecznego ustalania podmiotów, wobec których wymagane jest przeprowadzenie czynności kontrolnych.
Podpis: Iwona Jackowska
