"Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie odpowiedział szczegółowo na pytania warszawskiego sądu, ale stwierdził w ogólności, że wykonywanie praw konsumenta nie może być uzależniane od oświadczenia składanego na rozprawie co do świadomości skutków nieważności umowy kredytu. Oznacza to najprawdopodobniej, że Trybunał zgadza się z sądem pytającym, że ani odsetki należne klientowi, ani przedawnienie roszczenia banku nie powinno być liczone dopiero od tego terminu, ale od terminów wcześniejszych, np. wezwania banku do zapłaty" - powiedziała PAP mecenas Magdalena Pledziewicz z kancelarii Pledziewicz Kancelaria sp. k., która jest również pełnomocnikiem klientów banków w jednej ze spraw przez TSUE.
Dodała, że pewność co do tej interpretacji wyroku będzie można uzyskać dopiero po ukazaniu się pisemnego uzasadnienia wyroku.
"Trybunał odniósł się za to wprost do kwestii pomniejszania roszczenia klienta o odsetki należne bankowi, jak gdyby umowa była ważna. Nie mogło być inaczej – trybunał przyznał, że taka praktyka jest niezgodna z prawem unijnym" – stwierdziła Pledzewicz.
Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł w czwartek, że sądy krajowe mają obowiązek zbadać z urzędu, czy postanowienia umowy mają nieuczciwy charakter i, dokonawszy takiego badania, mają obwiązek wyłączyć stosowanie nieuczciwych warunków umownych tak, aby nie wywierały one skutków wobec konsumenta. Wyłączenie stosowania nieuczciwych warunków umowy nie może być zawieszone albo uzależnione od spełnienia dodatkowych przesłanek przewidzianych w prawie krajowym lub orzecznictwie - wskazał Trybunał.
W sentencji wyroku znalazło się stwierdzenie, że w konsekwencji, w celu skorzystania z ochrony przewidzianej w dyrektywie 93/136/EWG (dot. nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich), konsument nie musi składać sformalizowanego oświadczenia przed sądem. TSUE podkreślił, że konsument z takiej ochrony korzysta od razu, choć dodał, że konsument tej ochrony "może się ewentualnie zrzec, wyrażając dobrowolną i świadomą zgodę na dany warunek umowy".
Sprawa, w której TSUE wydał wyrok, trafiła do Luksemburga z Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia, gdzie toczy się postępowanie, w którym kredytobiorcy domagają się od banku zwrotu sum pieniężnych zapłaconych na podstawie umowy kredytu hipotecznego.