Eksport z zerowym VAT

MARZANNA PYDYN, doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy
opublikowano: 2014-06-18 00:00

KOMENTARZ PRAWNIKA

Eksport towarów następuje wówczas, gdy dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych następuje z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej. Potwierdzenie wywozu odbywa się przez urząd celny. To przedsiębiorca musi udowodnić, że zrealizowano transport, który rozpoczął się w Polsce, a zgłoszenie nastąpiło w urzędzie celnym na terytorium innego państwa członkowskiego. Podatnik musi więc posiadać m.in. listy przewozowe potwierdzające transport towarów.

Eksport bezpośredni zachodzi wówczas, gdy wywóz towaru dokonywany jest przez dostawcę lub na jego rzecz. W przypadku zaś eksportu pośredniego wywozu dokonuje nabywca towaru mający siedzibę poza terytorium kraju lub wywóz ten jest wykonywany na jego rzecz. W przypadku eksportu pośredniego nabywca dostarcza eksporterowi dokumenty potwierdzające wywóz towarów, które uprawniają do zastosowania preferencyjnej stawki 0 proc. Przy eksporcie kluczowe jest zweryfikowanie odbiorcy towarów. Uchroni to przedsiębiorcę przed ewentualnym kwestionowaniem prawa do zastosowania stawki 0 proc. Transakcja nieuznana za eksport towarów może być opodatkowana stawką 23 proc., a to oznacza, że w otrzymanej od kontrahenta kwocie będzie uwzględniony podatek VAT.

Eksport zachodzi tylko wówczas, gdy wywóz towarów następuje w wykonaniu przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Miejscem dostawy w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią, jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy. Zatem, wywóz towaru musi nastąpić z terytorium kraju do miejsca poza terytorium Unii Europejskiej. Gdy wywóz rozpoczyna się w innym państwie członkowskim, czynność taka nie stanowi eksportu towarów w Polsce i nie podlega opodatkowaniu na terytorium kraju (Polski), ale podlega regulacjom kraju, w którym rozpoczyna się wywóz (transport, wysyłka). Zasadą jest, że jeżeli dokonuje się sprzedaży towarów, a ich transport rozpoczyna się w kraju i trwa nieprzerwanie aż do miejsca jego ostatecznej dostawy w kraju trzecim, to podatnik ma prawo zastosować stawkę 0 proc. dla dokonanego eksportu.

Może się zdarzyć, że transport towaru z Polski zostanie przerwany na terytorium innego kraju członkowskiego. Jeśli zostanie ponownie podjęty w okolicznościach, które wskazują, że miejscem jego rozpoczęcia, w celu wywozu towarów poza UE, jest właśnie ten inny kraj unijny, brak jest wówczas podstaw do stwierdzenia, że eksport tych towarów nastąpił z terytorium Polski. Na przykład podatnik dostarcza cysterny, które będą przez innego przedsiębiorcę obsadzane na podwoziach. Jeżeli takich czynności kolejny podatnik będzie dokonywał na terytorium kraju, dostawa takich cystern będzie dostawą krajową opodatkowaną stawką 23 proc., a jeżeli na terytorium innego państwa członkowskiego — będzie to wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (po spełnieniu określonych warunków).