Niewielka firma, dostawca urządzeń do budowy i modernizacji gazociągów, pod koniec kwietnia br. zorientowała się, że ma na koncie zaledwie 70 tys. zł. To za mało, żeby wypłacić wszystkie pensje pracownikom i pokryć inne koszty stałe. Do tego planowała właśnie kupić materiały niezbędne w dalszej działalności. Na to już potrzeba 800 tys. zł. Ta firma nie jest bankrutem. Ma prawie 3 mln zł zamrożone u wierzycieli. W wielu przypadkach już przez ponad 2 miesiące.
Dla każdego, ale nie wszędzie
Przykład pokazuje jedną z sytuacji, w której przedsiębiorcy zaczynają myśleć o produktach finansowych umożliwiających zachowanie płynności w razie problemów z zatorami płatniczymi. Tym sposobem trafiają na trop faktoringu.
Dzięki umowie z faktorem firma prowadząca sprzedaż z odroczonym terminem płatności otrzyma od niego pieniądze przed terminem wskazanym na fakturze, a po tym terminie kasę dostanie faktor od wierzycieli swojego klienta. Gotówka nie będzie więc blokowana. Jednak w wielu przypadkach na tropie się kończy, ponieważ faktoring wciąż jest postrzegany jako produkt drogi i skierowany do dużych firm.
— Jeszcze do niedawna adresatami faktoringu były średnie i duże firmy generujące obroty na poziomie kilku czy kilkunastu milionów złotych rocznie. Obecnie, dostrzegając potencjał tego segmentu klientów, faktorzy oferują usługę, umownie nazywając ją mikrofaktoringiem, także tym przedsiębiorcom, których roczne przychody ze sprzedaży oscylują wokół granicy kilkuset tysięcy złotych — przekonuje Piotr Dąbrowski z Pragma Faktoring. To, jakie obroty musi mieć firma, żeby skorzystać z usługi, zależy od faktora. Sama też musi mieć na uwadze fakt, że współpraca wiąże się z kosztami.
— Z doświadczenia wiemy, że skala działalności, przy której opłaca się sięgnąć po finansowanie w formie faktoringu, to powyżej 2,5 mln zł rocznego obrotu. Przy takim poziomie firma ma już na ogół grupę stałych klientów, którym regularnie sprzedaje swoje usługi. Ma też regularne koszty obsługi transakcji, które warto finansować w formie faktoringu, by utrzymać ciągłość i wynegocjowane warunki dostaw. Sama współpraca faktoringowa przebiega długofalowo, a faktor obsługuje cykl powtarzających się transakcji — przekonuje Krzysztof Kuniewicz, dyrektor generalny Bibby Financial Services.
Praktycznie jednak każda firma, która sprzedaje z odroczonym terminem płatności,ma rozproszonych odbiorców i niskie ryzyko zwrotów, znajdzie dla siebie ofertę faktoringu. Ale nie każdy faktor małe przedsiębiorstwo obsłuży.
— Obecnie jeszcze nie wszystkie firmy faktoringowe oferują tego typu usługę. Niemniej faktorzy działający na polskim rynku coraz odważniej wchodzą w segment mikrofirm — mówi Piotr Dąbrowski.
Koszt jak przy kredycie
Istotna jest również cena faktoringu. Jednak również mit o jego wysokich kosztach można obalić. Duża konkurencja na tym rynku doprowadziła do obniżenia cen.
— Kiedyś faktoring był traktowany jako usługa droga, teraz jest dostępny powszechnie w cenie porównywalnej do finansowania kredytowego — twierdzi Marta Ciemniewska, dyrektor Działu Sprzedaży w BRE Faktoring. Nie zmieniło się jednak to, że współpraca z mniejszymi podmiotami dla faktora jest bardziej kosztochłonna i pracochłonna.
— Należy obsłużyć wiele mniejszych transakcji, które wymagają podobnego lub nawet większego zaangażowania ze strony faktora niż w przypadku współpracy z dużymi podmiotami — zauważa Krzysztof Kuniewicz.
Jednak pomimo tego zdarza się, że mała firma posiadająca w portfelu wiarygodnych odbiorców może uzyskać cenę zbliżoną do największych przedsiębiorstw, uważa Marta Ciemieniewska. Dodaje, że cena usługi faktoringu wynika z oceny portfela należności, rodzaju faktoringu i innych elementów struktury transakcji. Oczywiście produkt dla małych firm musi różnić się od tego, który dostaną duże przedsiębiorstwa.
— Powinien być ustandaryzowany i dość prosty w obsłudze — mówi Konrad Klimek, zastępca dyrektora handlowego ds. faktoringu w Coface Poland. Nie oznacza to, że nie zawiera dodatkowych usług, które dla maluchów też są cenne.
— Na rzecz faktoranta świadczony jest także szereg usług dodatkowych charakterystycznych dla „dorosłego” faktoringu — uspokaja Piotr Dąbrowski.
Faktor przejmuje na siebie obowiązek monitorowania i dbania o terminowe regulowanie płatności przez odbiorców. Ponadto zapewnia badanie wiarygodności i wypłacalności odbiorców objętych faktoringiem, inkaso należności z tytułu nabytych przez faktora faktur VAT oraz windykację należności w razie braku zapłaty ze strony odbiorcy.
OKIEM EKSPERTA
Dla maluchów prostota i standard
KONRAD KLIMEK
zastępca dyrektora handlowego ds. faktoringu w Coface Poland.
W szczególności dla dużych firm usługa faktoringowa jest dostosowywana do profilu klienta. Firmy z sektora MSP nie wymagają tak bardzo zindywidualizowanego produktu, głównie ze względu na skalę działalności, a przede wszystkim na potrzebę ograniczania przez nie kosztów. Produkt dla firm mniejszych powinien być zatem ustandaryzowany i dość prosty w obsłudze.
Powinien również umożliwić klientowi w pełni wykorzystywać jego funkcjonalności, czyli głównie: finansowanie, inkaso i monitowanie dłużników. Istotne jest więc, aby klient, po wprowadzeniu faktoringu w swoim przedsiębiorstwie, odczuwał jego zalety, ale nie zauważał go w codziennym prowadzeniu biznesu.
W przypadku firm z sektora MSP faktorzy stosują bardziej uproszczoną procedurę, np. złagodzone kryteria oceny przy podejmowaniu decyzji, co ma również wpływ na sprawność i szybkość obsługi.