Obecne warunki makroekonomiczne pozostają mało sprzyjające dla utrzymania wysokiego tempa wzrostu gospodarczego. Opóźnione skutki kryzysu energetycznego, utrzymująca się niepewność związana z napięciami handlowymi oraz regionalne zaburzenia, w tym kryzys na chińskim rynku nieruchomości, wywierają presję na dynamikę globalnej gospodarki.
- W tym kontekście dość wyraźnie rysuje się zjawisko adaptacji podmiotów gospodarczych do nowego środowiska, w którym zmienność i niepewność stają się trwałym elementem rzeczywistości ekonomicznej. W rezultacie nie są one już postrzegane wyłącznie jako bariery rozwoju, lecz coraz częściej jako bodziec do poszukiwania alternatywnych modeli biznesowych i nowych źródeł wzrostu. A jednym z rozwiązań staje się dywersyfikacja geograficzna i bezpośrednie inwestycje zagraniczne – wskazuje Piotr Dmuchowski, prezes zarządu PFR TFI.
Inwestycje zagraniczne: świat się różnicuje
Pomimo utrzymujących się wyzwań makroekonomicznych, które ograniczają aktywność inwestorów, wciąż można wskazać gospodarki notujące stabilny wzrost napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Choć światowa gospodarka uległa fragmentaryzacji, nadal oferuje wiele atrakcyjnych kierunków dla inwestorów.
Należą do nich między innymi Stany Zjednoczone oraz szereg krajów azjatyckich, które skutecznie przyciągają kapitał dzięki dynamicznemu rozwojowi technologicznemu i sprzyjającemu klimatowi regulacyjnemu.
- W przypadku USA dodatkowym czynnikiem napędzającym inwestycje jest zmieniająca się polityka celna i priorytety nowej administracji. Bardziej restrykcyjne podejście do importu zwiększa atrakcyjność lokowania produkcji bezpośrednio na rynku amerykańskim, co tworzy szansę dla inwestorów zagranicznych, w tym z Polski, na wypełnienie rosnącej luki inwestycyjnej. Ogłoszona przez nową administrację polityka America First Investment wskazuje kierunek preferowania kapitału z państw sojuszniczych, oferując uproszczone procedury i zachęty inwestycyjne, co dodatkowo wzmacnia pozycję Stanów Zjednoczonych jako kluczowego ośrodka przyciągania BIZ – dodaje Piotr Dmuchowski.
Odmienna sytuacja rysuje się w Europie, gdzie dynamika BIZ wyraźnie słabnie. Widać to również w przypadku Polski, która jeszcze w ubiegłym roku plasowała się wśród dwudziestu najatrakcyjniejszych kierunków inwestycyjnych, natomiast w bieżącym roku wypadła z tego zestawienia.
Polskie firmy coraz śmielej inwestują za granicą
Z drugiej strony, badanie przeprowadzone przez PFR TFI wspólnie z PwC Polska przy współpracy z KUKE pokazuje, że niemal 50 proc. polskich firm planuje nowe inwestycje poza granicami kraju. Dane te potwierdzają, że polskie przedsiębiorstwa coraz częściej postrzegają rynki zagraniczne jako naturalny kierunek rozwoju i źródło długoterminowej przewagi konkurencyjnej. Ekspansja zagraniczna staje się dla polskich firm także narzędziem transferu technologii i know-how, umożliwiając im uczestnictwo w globalnych łańcuchach wartości i podnoszenie innowacyjności.
- Z perspektywy Funduszu Ekspansji Zagranicznej obserwujemy te same tendencje – coraz więcej przedsiębiorców zgłasza się do naszego zespołu z projektami, które stanowią odpowiedź na dynamicznie zmieniające się otoczenie gospodarcze. Firmy te postrzegają ekspansję zagraniczną jako szansę na rozwój i dywersyfikację działalności, nie tylko w Europie, ale również na bardziej odległych rynkach – mówi Piotr Dmuchowski.
Co wpływa na decyzje inwestycyjne polskich firm?
W najnowszej edycji raportu Globalne horyzonty polskich inwestycji odnotowano istotne przesunięcia w hierarchii czynników wpływających na aktywność polskich przedsiębiorstw na rynkach międzynarodowych. Zdaniem respondentów, w nadchodzących latach kluczowym czynnikiem będzie transformacja energetyczna – wskazało ją aż 80,4 proc. firm. Większą wagę do tego zjawiska przykładają firmy już inwestujące na rynkach zagranicznych – w tej grupie badanych ten czynnik wskazało 85 proc. firm.
Choć na niektórych rynkach zainteresowanie tematyką ESG nieco osłabło, wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi i kurczącymi się zasobami paliw kopalnych wciąż są palącym problemem. Transformacja energetyczna to jednak nie tylko wyzwanie, ale także ogromna szansa inwestycyjna, którą dostrzegają fundusze na całym świecie. Aż 90 proc. spośród 100 największych posiadaczy kapitału zainwestowało w ten obszar, widząc w nim potencjał na przyszłość - komentuje Piotr Dmuchowski.
Na kolejnych miejscach znalazły się wysoka inflacja (75,0 proc.) oraz transformacja cyfrowa. Sektor ICT istotnie zmienia formę bezpośrednich inwestycji zagranicznych – coraz większy udział stanowią inwestycje cyfrowe, które nie wymagają budowy tradycyjnej infrastruktury, lecz koncentrują się na transferze dóbr niematerialnych, takich jak dane, know-how czy oprogramowanie. Zjawisko to redefiniuje klasyczny model ekspansji, podkreślając znaczenie innowacji i technologii w kształtowaniu globalnych przepływów inwestycyjnych.
W porównaniu z poprzednią edycją badania, na znaczeniu zyskały także regionalizacja i gromadzenie zapasów komponentów – co może odzwierciedlać narastające napięcia geopolityczne, wojny celne oraz rosnącą niepewność w globalnych łańcuchach dostaw. Coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na dywersyfikację geograficzną produkcji oraz skracanie łańcuchów dostaw, aby ograniczyć ryzyko związane z niestabilnością polityczną i logistyczną.
Nowe realia – nowe szanse
Globalna gospodarka znajduje się w fazie dużej zmienności, ale nie musi to oznaczać wyłącznie zagrożeń. Dla wielu firm, w tym coraz liczniejszych przedsiębiorstw z Polski, obecne warunki stają się impulsem do poszukiwania nowych rynków, partnerstw i modeli działania. W świecie, w którym niepewność staje się normą, przewagę zyskują ci, którzy potrafią na nią szybko i elastycznie odpowiedzieć.