Kredyt to najpopularniejsza forma finansowania zewnętrznego, po którą sięgają przedsiębiorcy, gdy chcą rozwinąć biznes lub uratować go przed upadkiem. Niestety nie wszyscy właściciele firm dysponują odpowiednim zabezpieczeniem spłaty kredytu. Z myślą o właśnie takich przypadkach powstała idea gwarancji de minimis. Udzielana jest ona przedsiębiorcy - na podstawie umów z bankami - przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). BGK występuje tutaj w roli gwaranta, który bierze na siebie odpowiedzialność za zobowiązanie przedsiębiorcy, na wypadek gdyby ten stracił zdolność finansową umożliwiającą terminowe regulowanie należności. W jaki dokładnie sposób funkcjonują kredyty z gwarancją de minimis? Jaka jest maksymalna kwota gwarancji BGK? Kto może się o nie starać? Zapraszamy do lektury.
Czym jest gwarancja de minimis
Aby móc zrozumieć ideę gwarancji de minimis, warto najpierw pochylić się nad pojęciami gwarancji oraz pomocy de minimis.
Czym jest gwarancja w kontekście kredytowania? Gwarancja udzielana przez BGK to jedna z form zabezpieczenia spłaty kredytu na wypadek, gdyby kredytobiorca nie regulował rat zobowiązania w terminie. Gwarancję akceptują banki, które mają podpisane umowy o współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego.
Zadaniem gwarancji jest danie bankowi kredytującemu pewności, że udzielone zobowiązanie zostanie spłacone w terminie – jeśli nie spłaci go kredytobiorca, to odpowiedzialność za zadłużenie przejmie gwarant, który spłaci zobowiązanie na rzecz banku udzielającego kredytu, a następnie we własnym zakresie będzie dokonywał rozliczeń z kredytobiorcą.
Jeśli BGK spłaci zobowiązanie kredytobiorcy, będzie się domagał, aby ten zwrócił mu wypłaconą kwotę wraz z naliczonymi od niej odsetkami.
Czym jest pomoc de minimis? Unia Europejska wprowadziła szereg regulacji, które mają sprzyjać wolnej konkurencji i swobodzie działalności. Wśród nich są regulacje dotyczące maksymalnych kwot pomocy publicznej, jaka może zostać udzielona przez państwo na rzecz pochodzących z niego przedsiębiorców. Pomoc taka uznawana jest za mało inwazyjną i dlatego nie wymaga uzyskania zgody Komisji Europejskiej, co nie oznacza, że nie podlega ona monitorowaniu ze strony organów UE.
Pomoc de minimis przyjmuje różnorodne formy, udzielana jest przez różne instytucje i na rozmaite cele. Zgodnie z prawem łączna wartość pomocy de minimis uzyskanej przez jednego przedsiębiorcę nie może przekroczyć 200 tys. EUR w okresie trzech kolejnych lat podatkowych. W przypadku podmiotów działających w sektorze transportu drogowego wartość pomocy nie może być wyższa niż 100 tys. EUR.
Kiedy zatem mamy do czynienia z gwarancjami de minimis
Gwarancja de minimis to jedna z form pomocy de minimis. To zabezpieczenie spłaty kredytu obrotowego lub inwestycyjnego. Gwarancje de minimis jako formy pomocy publicznej przeznaczone są dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).
Zabezpieczenie spłaty kredytu obrotowego czy inwestycyjnego w postaci gwarancji nie jest uznawane za dotację pieniężną. Nie jest to też przekazanie środków finansowych w sposób bezpośredni. Z tego względu dotacja de minimis nie rodzi żadnych skutków prawnych, nie podlega opodatkowaniu i nie ma konieczności ujmowania jej w księgach podatkowych. Przedsiębiorcy mają jedynie obowiązek przechowywania całej dokumentacji związanej z udzieloną dotacją na wypadek ewentualnej kontroli.
Warunki gwarancji de minimis w przypadku kredytów obrotowych
Jeśli chodzi o kredyty obrotowe, a więc przeznaczone na finansowanie działalności bieżącej - gwarancja może objąć: kredyt gotówkowy, kredyt w rachunku bieżącym lub linię kredytową na karcie. Gwarancja udzielana jest na okres maksymalnie 27 miesięcy i zabezpiecza do 60 proc. kwoty kredytu.
Gwarancja może stanowić zabezpieczenie kredytów udzielonych w walucie obcej. Nie są nią objęte odsetki i inne koszty związane z udzieleniem kredytu. Gwarancja zabezpieczona jest wekslem własnym in blanco przedsiębiorcy.
Przedsiębiorcy za udzieloną gwarancję są zobowiązani zapłacić prowizję w wysokości 0,5 proc. kwoty gwarancji w stosunku rocznym.
Na co można przeznaczyć pieniądze z kredytu obrotowego objętego gwarancją
Celem gwarancji de minimis w przypadku kredytów obrotowych jest niesienie wsparcia w finansowaniu działalności bieżącej. Pieniądze pochodzące z takiego kredytu mogą zatem zostać wydane na:
- opłacenie faktur za zakup towarów i usług;
- uregulowanie należności w stosunku do urzędu skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych zobowiązań, które powstały w związku z prowadzoną działalnością;
- cele rozwojowe firmy;
- spłatę kredytów firmowych.
Warunki gwarancji de minimis dla kredytów inwestycyjnych
Kredyt inwestycyjny pozwala na realizację różnorodnych przedsięwzięć, które mają przyczynić się do rozwoju przedsiębiorstwa. Najczęściej bierze się go na zakup lub budowę budynków i maszyn. W przypadku tego rodzaju zobowiązania gwarancja udzielana jest na okres maksymalnie 99 miesięcy i zabezpiecza do 60 proc. kwoty udzielonego zobowiązania.
Zabezpieczenie kredytu obejmuje zobowiązania udzielone w walucie polskiej i indeksowane do złotówki. Nie ma możliwości, aby objąć gwarancją kwotę odsetek oraz innych kosztów związanych z udzielonym zobowiązaniem. Gwarancja zabezpieczona jest na wekslu własnym in blanco przedsiębiorcy.
BGK nie udziela gwarancji bezpłatnie. Pobiera za to prowizję w wysokości 0,5 proc. kwoty gwarancji w stosunku rocznym.
Na co można przeznaczyć pieniądze z kredytu inwestycyjnego objętego gwarancją
Środki pochodzące z kredytu inwestycyjnego objętego gwarancją można przeznaczyć na realizację przedsięwzięć rozwojowych, a więc na przykład na zakup samochodów, urządzeń czy maszyn, ale również na budowę, rozbudowę, nadbudowę i modernizację obiektów wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej.
Dla kogo kredyt z gwarancją de minimis
Gwarancje skierowane są do właścicieli mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, którzy mają problemy z samodzielnym ustanowieniem odpowiedniego zabezpieczenia kredytu obrotowego lub inwestycyjnego, a jednocześnie nie posiadają wpisów wykluczających z możliwości pozyskania finansowania zewnętrznego. Mowa tutaj o negatywnych wpisach w bazach danych nierzetelnych dłużników, a więc w Systemie Bankowy Rejestr lub Biurze Informacji Kredytowej, etc.
Przedsiębiorcy starający się o gwarancję nie mogą posiadać zaległości z tytułu opłat podatków i składek ubezpieczeniowych do ZUS/KRUS. Te są dyskwalifikującymi w analizie zdolności kredytowej.
Kiedy nie będzie możliwe udzielenie gwarancji de minimis
Ustawodawca określił ograniczenia branżowe, a więc grupę podmiotów z konkretnych sektorów, w przypadku których nie ma możliwości otrzymania gwarancji. Wśród nich znajdują się następujące sektory:
- rybołówstwo i akwakultura – zakaz dotyczy produktów rybołówstwa i dokonywanych na tych produktach czynności przetwórczych wymienionych w określonych przepisach;
- produkcja podstawowa określonych produktów rolnych – mowa o produkcji pierwotnych produktów rolnych związanych w sposób bezpośredni z hodowlą lub uprawą;
- przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu określonych produktów rolnych;
- wywóz do państw trzecich lub państw członkowskich;
- nabywanie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego.
Szczegółowy opis wykluczeń został zawarty w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury oraz załączniku nr I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.