W maju 2025 r. inflacja konsumencka w strefie euro, obejmującej 20 państw, spadła do 1,9 proc. w ujęciu rocznym – wynika z najnowszych danych Eurostatu. To pierwszy raz od dłuższego czasu, gdy inflacja znalazła się poniżej oficjalnego celu Europejskiego Banku Centralnego (EBC), wynoszącego 2 proc. W kwietniu wynosiła jeszcze 2,2 proc.
Spadek inflacji okazał się większy od prognoz ekonomistów, którzy zakładali jej obniżkę do 2,0proc. Główne przyczyny to spadek cen energii oraz słabnąca dynamika wzrostu cen usług. Inflacja bazowa, nieuwzględniająca cen energii i żywności, również się obniżyła – z 2,7 do 2,3 proc. Wzrost cen usług spowolnił do 3,2 proc., wobec 4,0 proc. miesiąc wcześniej.
Obniżka przesądzona
Od czerwca 2023 roku EBC już siedmiokrotnie obniżał stopy procentowe, dostosowując się do stopniowo malejącej presji inflacyjnej. Rynek finansowy niemal jednogłośnie spodziewa się kolejnego cięcia stóp na najbliższym posiedzeniu – zaplanowanym na czwartek, 5 czerwca. Za taką decyzją przemawia nie tylko łagodniejsza inflacja, ale też umiarkowane tempo wzrostu gospodarczego, silne euro, powolny wzrost płac oraz taniejące surowce energetyczne.
Nie brakuje jednak głosów ostrożnych. Część analityków prognozuje, że inflacja może w nadchodzących miesiącach nie tylko utrzymać się poniżej celu EBC, ale nawet spaść głębiej i nie odbić się aż do 2026 roku. W takim scenariuszu presja rynkowa na dalsze cięcia stóp wzrośnie – choć niekoniecznie spotka się z aprobatą wszystkich członków Rady Prezesów.
Geopolityka i strukturalne wyzwania inflacyjne
Choć bieżące dane wskazują na dezinflacyjny trend, decydenci w EBC muszą mieć na uwadze również długoterminowe zagrożenia, które mogą w przyszłości ponownie podbić inflację. Należą do nich rosnące napięcia geopolityczne, potencjalna eskalacja wojen handlowych, procesy deglobalizacji oraz kosztowna reorganizacja łańcuchów dostaw.
Wśród strukturalnych czynników inflacyjnych wymienia się także starzejące się społeczeństwa w krajach UE, rosnące wydatki militarne, a także ogromne nakłady związane z zieloną transformacją energetyczną i walką ze zmianami klimatycznymi.
Przestrzeń do manewru
Obecnie stopy procentowe w strefie euro uznawane są za „neutralne” – co oznacza, że nie stymulują, ale też nie hamują aktywności gospodarczej. Daje to EBC przestrzeń do dalszych obniżek – jednak każda decyzja musi być oparta na analizie zarówno bieżących danych, jak i ryzyk długoterminowych.
W obliczu krótkoterminowego ryzyka deflacji oraz długofalowych presji inflacyjnych bank centralny może zdecydować się na ostrożną strategię „jednej obniżki i pauzy” – czyli cięcia stóp w czerwcu, a następnie przerwy na obserwację efektów polityki monetarnej w drugiej połowie roku.
EBC stoi zatem „między młotem a kowadłem” – balansując między potrzebą wspierania gospodarki a koniecznością zapobieżenia ponownemu rozbudzeniu inflacji w perspektywie średnioterminowej.