— Najtrudniejszym wyzwaniem w prowadzeniu projektów jest m.in. stosowanie prawa zamówień publicznych, zawieranie umów z dostawcami i wykonawcami, a także wypełnianie wniosku o płatność. Naruszenie tych zasad wiąże się z utratą części lub całości dotacji. Dlatego warto, aby przedsiębiorcy korzystali z pomocy wykwalifikowanych specjalistów — mówi Jan Kordasiewicz, ekspert od funduszy unijnych i wspólnikzarządzający w Kancelarii Doradztwa Gospodarczego Cieślak & Kordasiewicz.

Zgłębiać tajniki

Jan Sakławski, partner w kancelarii Brysiewicz i Wspólnicy, zwraca uwagę, że w ciągu ostatnich 15 lat wzrosła świadomość wśród przedstawicieli biznesu, w jaki sposób i na co mogą wykorzystywać fundusze unijne. Przyznaje, że zarówno przedsiębiorcy, urzędnicy, jak i prawnicy zajmujący się obsługą merytoryczną projektów, ciągle zgłębiają tajniki związane z tym wsparciem. Tym bardziej, że jest to działka eklektyczna. Wymaga znajomości m.in. prawa cywilnego, zamówień publicznych, europejskiego, finansowego i autorskiego.

— Dotychczas przedstawiciele biznesu dość często nie radzili sobie m.in. z przepisami dotyczącymi przetargów publicznych i pomocy publicznej. Mieli też problem ze spełnieniem tzw. wskaźników przedsięwzięcia. Kłopotliwe było też dla nich ustalenie statusu przedsiębiorstwa. Na to szczególnie wskazują raporty Europejskiego Trybunału Obrachunkowego — zaznacza Jan Sakławski.

Papierek lakmusowy

Wtóruje mu Jan Kordasiewicz. Jego zdaniem przedstawiciele biznesu mają głównie problem ze spełnieniem wskaźników związanych m.in. z wielkością przychodów osiąganych podczas realizacji projektu lub liczbą zawartych umów z zagranicznymi kontrahentami.

— Warto, aby przedsiębiorca na bieżąco oceniał możliwość wypełnienia zadeklarowanych mierników, a w przypadku wątpliwości próbował je zmieniać. Musi liczyć się ze szczegółową kontrolą w tzw. okresie trwałości przedsięwzięcia. W przypadku MŚP są to trzy lata od daty zakończenia inwestycji, a dla dużych firm — nawet pięć lat — wyjaśnia Jan Kordasiewicz.

Nadal nie lada wyzwaniem dla wnioskodawców jest ustalenie statusu przedsiębiorstwa. Szczególnie dotyczy to firm działających w grupie kapitałowej lub w tzw. powiązaniach osobowych.

— Od początku perspektywy ocena takich podmiotów jest surowsza. Na pomoc de minimis wynoszącą 200 tys. EUR mogą liczyć już tylko grupy firm powiązanych. Błędne określenie kooperacji i przekroczenie limitu wspomnianej pomocy wiąże się ze zwrotem otrzymanego grantu — przestrzega Jan Kordasiewicz.

Większość przedsiębiorców już wie, że dotacje finansują prace badawczo-rozwojowe, wdrażanie nowatorskich rozwiązań, ochronę patentową, nowoczesne wzornictwo lub promocję eksportu. Natomiast o grantach na zakup sprzętu, maszyn i urządzeń, których celem jest tworzenie nowych miejsc pracy, powinni raczej zapomnieć.

— Innowacyjność projektów to kryterium, które nabiera coraz większego znaczenia. Taki sposób traktowania funduszy unijnych jest spójny z systemem pomocy publicznej i wsparciem udzielanym z programów rządowych. Niższy poziom wynalazczości jest wymagany w przypadku inwestycji w specjalnych strefach ekonomicznych. Tam przedsiębiorcom przysługują zwolnienia podatkowe — tłumaczy wspólnik zarządzający w Kancelarii Doradztwa Gospodarczego Cieślak & Kordasiewicz.

Koszt kwalifikowany

Warto podkreślić, że usługi prawne można zaliczyć do kosztów kwalifikowanych projektów związanych ze szkoleniami, doradztwem i ekspansją. Warunek jest jednak jeden: wspomniane usługi nie mogą być związane z bieżącą działalnością firmy. Muszą być specjalistyczne i dotyczyć ściśle przedsięwzięcia, np. certyfikacji produktu lub patentów. Co warto skonsultować z prawnikiem? Według Jana Sakławskiego m.in. status i sytuację ekonomiczno-prawną firmy, kryteria formalne, które są podstawą złożenia wniosku o grant, a także budżet przedsięwzięcia. W przypadku prac B+R przedsiębiorca nie powinien gardzić pomocą wyspecjalizowanych prawników np. w kwestiach związanych z transferem technologii.

— Niełatwym zadaniem jest m.in. odpowiednie skonstruowanie umów licencyjnych. Istotne jest również zastrzeżenie opracowanych rozwiązań innowacyjnych. Chodzi o przeprowadzenie procesu związanego z tzw. prawem ochrony własności przemysłowej. Natomiast projekty związane z ekspansją wymagają zawarcia umów o współpracy z dystrybutorami lub partnerami na danych rynkach zagranicznych — podkreśla Jan Kordasiewicz.

Jego zdaniem przedsiębiorcy powinni częściej i we właściwym czasie korzystać z pomocy prawnej.

— Lepiej unikać błędnych decyzji w trakcie realizacji inwestycji niż tłumaczyć się z nich na etapie kontroli — zaznacza Jan Kordasiewicz. © Ⓟ