Przewodniczący SLD Krzysztof Janik zaapelował w liście do premiera Marka Belki o odwołanie się od wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, uwalniającego czynsze w prywatnych kamienicach. Janik napisał, iż popiera prośbę Zarządu Głównego Polskiego Zrzeszenia Lokatorów w Krakowie o wniesienie takiego odwołania.
"Powodem jest pojawienie się istotnych faktów, które każą widzieć postanowienie Trybunału w Strasburgu w zupełnie innym świetle, jako krzywdzące Polskę" - napisał Janik w liście, którego kopię otrzymała PAP w środę.
Jak wyjaśnił powołując się na Zrzeszenie, jedną z decydujących przesłanek wyroku Trybunału było przyjęcie fałszywej tezy, iż w obecnym stanie prawnym w Polsce czynsze w prywatnych kamienicach nadal nie pokrywają kosztów utrzymania ich zasobów.
Przypomniał, iż do końca 2004 r. stawka czynszu była ograniczona do 3 proc. Tymczasem - według danych Polskiego Zrzeszenia Lokatorów - przy stawce czynszu 2,7 proc. rocznych kosztów wartości odtworzeniowej - koszty utrzymania budynków są pokrywane w 200 proc.
Wartość odtworzeniowa to najbardziej prawdopodobna cena za nieruchomość, jaką można uzyskać na rynku albo koszt wybudowania lokalu według aktualnych cen.
"Wyliczenia te prowadzą do wniosku (...) że czynsze w prywatnych zasobach mieszkaniowych w porównaniu z innymi zasadami przekroczyły nadmiernie pułap tzw. czynszu ekonomicznego" - czytamy w liście.
"W takiej sytuacji obecne uwolnienie czynszów jest sprzeczne z art. 76 konstytucji RP, w myśl którego władze publiczne chronią najemców przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi" - napisał Janik.
Dodał, że w wyniku wyroku Trybunału w Strasburgu, 600 tys. mieszkańców tzw. czynszówek może się znaleźć w dramatycznej sytuacji.
22 lutego tego roku Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu uznał, że Polska, stosując ograniczenia w podwyższaniu czynszów, narusza przepis Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, mówiący o prawie do poszanowania jego własności. Skargę do Strasburga złożyła obywatelka Francji pochodzenia polskiego Maria Hutten-Czapska - właścicielka kamienicy w Gdańsku.
19 kwietnia 2005 r. również Trybunał Konstytucyjny (TK) uchylił nowelizację ustawy ograniczającą podwyżki czynszów w prywatnych kamienicach. TK zwrócił uwagę, że państwo ma obowiązek ochrony ubogich lokatorów, którzy po prawdopodobnych podwyżkach mogą mieć kłopoty z regularnym płaceniem należności.
Zgodnie z orzeczeniem TK, właściciele kamienic mogą dowolnie podnieść wysokość obowiązującego czynszu (nie częściej jednak niż co sześć miesięcy), ale będą musieli lokatorowi przedstawić przyczynę podwyżki i jej kalkulację. Taką decyzję lokator mógłby zakwestionować i zaskarżyć do sądu.