Konflikt z Unią Europejską jest prawdopodobny, jeżeli w projekcie zmian szykowanych w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), o których pisaliśmy w ubiegłym tygodniu, nie zostaną uwzględnione unijne przywileje w opodatkowaniu spółek. Bez tego planowane wciągnięcie spółki komandytowo-akcyjnej (SKA) na listę podatników CIT może w praktyce prowadzić do naruszenia zasad konstytuujących Unię.
Podatnicy CIT
Na razie to wspólnicy SKA płacą podatek dochodowy. Jak informowaliśmy, po zmianach również ona sama ma mu podlegać. To oznacza, że znajdzie się pod reżimem ustawy o CIT, która obecnie odnosi się nie tylko do osób prawnych, ale też spółek kapitałowych w organizacji czy spółek niemających osobowości prawnej, których siedziby lub zarządy znajdują się w innym państwie, jeżeli są tam traktowane jak osoby prawne i podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Ustawa ta nie zastrzega, że nie mogą jej podlegać spółki osobowe, a taką jest właśnie SKA.
— Ustawy podatkowe mają swoją autonomię, mogą regulować opodatkowanie różnych podmiotów, bez względu na ich status — wyjaśnia Piotr Augustyniak, doradca podatkowy, partner K&L Gates.
Jego zdaniem, nie ma żadnego problemu, aby katalog podatników CIT poszerzyć o SKA. Nie będzie to też czymś wyjątkowym w Unii Europejskiej. W Unii nie ma jednolitego modelu w opodatkowaniu spółek komandytowo-akcyjnych. W niektórych krajach są traktowane podobnie jak w Polsce (np. w Danii), w innych jak korporacje, czyli spółka płaci podatek dochodowy od osób prawnych, a jej udziałowcy podatek od dywidend. SKA są podatnikami CIT np. w Belgii, we Francji, w Niemczech, Luksemburgu. Jednak żeby być w zgodzie z prawem, w tym unijnym, nie wystarczy zmienić tylko jeden przepis przez rozszerzenie listy podmiotów objętych podatkiem dochodowym od osób prawnych o SKA.
Dyrektywa bez SKA
— Przygotowywana zmiana może się okazać szczególnie kłopotliwa pod względem należytej implementacji Dyrektywy Rady 2011/96/UE z 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich — mówi Piotr Augustyniak.
W dyrektywie zapisano, że jej celem jest zwolnienie dywidend i innych zysków podzielonych wypłacanych przez spółki zależne ich spółkom dominującym z podatku potrącanego u źródła dochodu oraz wyeliminowanie podwójnego opodatkowania takiego dochodu na poziomie spółki dominującej. Dokument wymienia także podmioty, do których odnosi się ta dyrektywa. Ich wykaz znajduje się w obszernym załączniku. Jest tam wiele spółek o charakterze podobnym do polskiej SKA, ale samej SKA nie ma. Tam zaś, gdzie bezpośrednio odnosi się do spółek utworzonych według prawa polskiego, wymienia jedynie spółki akcyjną i z ograniczoną odpowiedzialnością.
— Ponieważ kluczowym celem dyrektywy jest zwolnienie z opodatkowania dywidend otrzymywanych przez spółki dominujące w obszarze UE, brak SKA w załączniku i jednocześnie poddanie jej reżimowi CIT w Polsce będzie prowadziło do sytuacji, w której dywidendy wypłacane przez SKA na rzecz akcjonariusza zagranicznego, spółki dominującej, nie będą zwolnione z opodatkowania. Byłoby to wprost nierówne traktowanie podatkowe przedsiębiorców i stanowiłoby naruszenie zasad konstytuujących UE, a tym samym może być podstawą skargi przeciwko Polsce — podkreśla doradca z K&L Gates.
Przywilej osób prawnych
Co prawda w ustawie o CIT jest przepis (art. 22), który w określonych sytuacjach zwalnia dywideny z podatku, co stanowi zresztą odwzorowanie postanowień dyrektywy, ale mówi on wyłącznie o dywidendach wypłacanych z zysków osób prawnych.
Tymczasem polska SKA nie ma takiej osobowości. Spółki tego rodzaju, które we wspomnianych krajach są podatnikami CIT, są jednocześnie osobami prawnymi. To oznacza, że za planowanymi zmianami powinny pójść dalsze. Ministerstwo Finansów nie ujawnia szczegółów nowelizacji. Na razie trwają uzgodnienia wewnętrzne. Być może dojdzie do modyfikacji art. 22 ustawy o CIT (przez np. uzupełnienie go o SKA). Jednak nie wiadomo, czy to wystarczy, aby uchronić się przed zarzutami Unii.
— Konieczne może być nadanie tej spółce osobowości prawnej przez odpowiednią zmianę kodeksu spółek handlowych. Lecz i to jeszcze nie zapewnia zgodności z prawem unijnym, skoro w załączniku do dyrektywy nie figuruje jakakolwiek polska spółka komandytowo-akcyjna — zauważa Piotr Augustyniak.
Zwolnienia w ustawie o CIT (art. 22)
Podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski wynosi 19 proc. uzyskanego przychodu. Dochody te i przychody są zwolnione z podatku, jeżeli są łącznie spełnione m.in. takie warunki, jak:
- wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Polski,
- uzyskującym dywidendy oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka podlegająca w Polsce lub w innym państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania,
- spółka, uzyskująca wymienione należności posiada bezpośrednio nie mniej niż 10 proc. udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej,
- spółka uzyskująca wymienione należności nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania,
- spółka uzyskująca dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski posiada udziały (akcje) w spółce wypłacającej te należności we wspomnianej wysokości nieprzerwanie przez okres dwóch lat.
Co jeszcze trzeba uregulować
- Planowane opodatkowanie CIT spółek komandytowo-akcyjnych rodzi pytania o przepisy przejściowe, np. dotyczące:
- zasad rozliczenia strat generowanych przez spółki przed wejściem w życie zmian,
- zasad rozliczenia zysków, które spółki notują teraz, a z których wypłaty dla wspólników z tytułu udziałów nastąpią w następnym roku,
- zasad rozliczania niepodzielonych zysków z lat poprzednich — przepadną, czy nie,
- zasad ustalania roku obrachunkowego w SKA będących podatnikami CIT — czy może nie pokrywać się z rokiem kalendarzowym.