Szukasz kapitału? Pamiętaj, że każde źródełko, z którego wypływa kasa, ma swoje plusy i minusy.
Każde przedsiębiorstwo potrzebuje pieniędzy na rozwój, na inwestycje, na dofinansowanie lub podniesienie kapitałów własnych. Na rynku jest coraz więcej możliwości finansowania. Wychodząc naprzeciw pytaniom czytelników „Pulsu Biznesu”, przygotowaliśmy wspólnie z firmą doradczą Azimutus Associates krótkie kompendium wiedzy na ten temat.
— Jedno wiadomo na pewno —wybór sposobu finansowania determinują potrzeby firmy, jej możliwości i plany rozwojowe, sytuacja branży, w której funkcjonuje, oraz dostępność poszczególnych źródeł kapitału — mówi Witold Hruzewicz z Azimutusa.
Reszta to kwestia zalet i wad.
— Leasing na przykład, choć nominalnie droższy niż kredyt, umożliwia przedsiębiorstwom sfinansowanie środków trwałych potrzebnych w ich działalności w sposób elastyczny, bez konieczności ich zakupu — dodaje Witold Hruzewicz.
Publiczna emisja
Zacznijmy jednak od niezwykle modnych ostatnio IPO. Decyzja o wprowadzeniu akcji na giełdę to przede wszystkim:
n prestiż i wiarygodność;
nłatwy dostęp do kapitału w przyszłości (poprzez kolejne emisje);
ndostęp do alternatywnych metod finansowania, np. emisji obligacji;
nprzejrzysta wycena spółki;
nmożliwość zachowania kontroli nad spółką (przez rozdrobnienie akcjonariatu).
Do wad należy zaliczyć:
nrozbudowane obowiązki informacyjne — wobec inwestorów, władz giełdy i... konkurencji;
nryzyko złej koniunktury na rynkach kapitałowych;
nograniczenie kontroli nad firmą oraz możliwość całkowitej utraty kontroli w wyniku wrogiego przejęcia;
nrelatywnie wysokie koszty przeprowadzenia IPO oraz bieżących obowiązków informacyjnych;
ndługotrwałość procesu zdobycia kapitału (przygotowania do emisji to zwykle minimum pół roku).
Venture capital
Venture capital i private equity to przede wszystkim:
nszansa realizacji ryzykownych przedsięwzięć bez zabezpieczeń;
npomoc doświadczonych pracowników funduszu venture capital w zarządzaniu;
npoprawa wizerunku firmy na rynku;
ndyskrecja odnośnie do planów strategicznych firmy;
nfinansowanie, nawet gdy brak zdolności kredytowej.
Venture capital i private equity to jednak także:
nbardzo drogie źródło kapitału;
nbrak możliwości transferu branżowego know-how;
nryzyko przejęcia kontroli nad firmą przez podmiot niezainteresowany realizacją dotychczasowej strategii;
nrestrykcyjne warunki inwestycyjne.
Inwestor strategiczny
Jak wobec funduszy kapitałowych stoi w naszym rankingu inwestor strategiczny? Na przykład branżowy?
Najpierw plusy:
nhoryzont inwestycyjny inwestora strategicznego jest nieograniczony (nie wyjdzie, gdy wejdziemy na giełdę). Wynika to z charakteru strategicznej inwestycji — bo przejmowana spółka wpisuje się w plan rozwoju inwestora;
nmetoda wyceny wartości firmy, jaką stosuje inwestor strategiczny, w znaczący sposób odbiega od techniki wycen dokonywanych przez inwestorów finansowych. Inwestor strategiczny zazwyczaj bazuje na wycenie metodą wartości wewnętrznej firmy, mierzonej jakością zatrudnionych specjalistów, posiadanego know-how, a przede wszystkim technologii i udziału w rynku. Sprzedający właściciel może uzyskać wyższą wycenę za udziały;
nefekty synergii;
nwzrost kapitałów własnych oraz zwiększenie zdolności kredytowej — dzięki poprawie wskaźników finansowych.
Do wad związanych z podpisaniem umowy z inwestorem strategicznym należy zaliczyć m.in. to, że:
ndąży on zazwyczaj do przejęcia pełnej kontroli nad przejmowanym przedsiębiorstwem. Wartość dodana dla inwestora branżowego wynika z asymilacji majątku i kluczowych zasobów firmy przejmowanej (przy jednoczesnym wprowadzeniu własnego systemu zarządzania, technologii oraz często marki, czyli rebrandingu);
ninwestor strategiczny z reguły wprowadza własną koncepcję przyszłego rozwoju przedsiębiorstwa i dąży do zmiany kadry kierowniczej przedsiębiorstwa;
npodmiot dominujący przejmuje też korzyści związane ze wzrostem wartości firmy;
nprzejęta spółka może też zostać obciążona kosztami nieprodukcyjnymi inwestora (na przykład IT).
Kredyt
Zalety kredytu to głównie:
nniskie koszta (umożliwia korzystanie z tzw. tarczy podatkowej);
nkredyt podnosi też rentowność kapitałów własnych;
ndla firm ze zdolnością kredytową może być stabilnym źródłem finansowania;
nłatwo ustalić koszt kredytu.
Kredyt jest też niestety:
nniedostępny dla młodych przedsiębiorstw nieposiadających zdolności kredytowej;
nwymaga zabezpieczenia;
nwymaga wykorzystania pieniędzy zgodnie z przeznaczeniem;
nwymaga bieżącej obsługi i zwrotu.
Faktoring
Niewtajemniczonym powiedzmy, że faktoring polega na sprzedaży należności (niezapłaconych faktur), przy pewnym dyskoncie. Firma faktoringowa przejmuje nie tylko ryzyko, ale też proces zarządzania należnościami.
Jakie są korzyści z faktoringu?
npoprawia on płynność finansową firmy;
nprzy faktoringu eksportowym —minimalizujemy ryzyko kursowe.
Faktoring to jednak także:
nprzejęcie ryzyka wypłacalności odbiorców;
nwykorzystywanie sprzętu, wiedzy i doświadczenia firmy faktoringowej w prowadzeniu kont odbiorców, monitowaniu i egzekwowaniu należności;
nzdyscyplinowanie współpracy z odbiorcami.
Faktoring również ma jednak wady. Wśród nich trzeba wymienić:
nwysoki koszt — stopa dyskontowa w faktoringu jest wyższa niż stopa procentowa kredytów dla przedsiębiorstw;
nograniczoną dostępność — wymagany próg obrotów i posiadanie liczby stałej klientów;
nniewiele umów faktoringowych jest też zawieranych z przejęciem ryzyka niewypłacalności.
Leasing
Leasing, w odróżnieniu od faktoringu:
numożliwia wliczenie całego płaconego przez leasingobiorcę czynszu leasingowego w koszty uzyskania przychodu, co daje możliwość finansowania z zysku jeszcze przed opodatkowaniem;
nleasingować można praktycznie każdą rzecz zaliczaną do środków trwałych, zarówno nową, jak i używaną. Leasingowi podlegają dobra ruchome i nieruchome, maszyny, samochody osobowe i ciężarowe, linie produkcyjne i technologiczne, urządzenia biurowe, sprzęt komputerowy i wiele innych;
nleasing wpływa też na zwiększenie płynności finansowej leasingobiorcy. Zakup środków trwałych tą drogą w całości dokonywany jest ze źródeł zewnętrznych — finansuje go firma leasingowa.
Jakie są minusy leasingu?
nwysoki koszt, przekraczający koszt uzyskania kredytu na zakup tych samych środków trwałych;
nnaruszenie umowy leasingu (np. opóźnienie w zapłacie kolejnych rat) pociąga bardzo surowe konsekwencje, włącznie z prawem leasingodawcy do rozwiązania umowy;
nnawet w razie utraty przedmiotu leasingu istnieje obowiązek zapłaty kolejnych rat, a organy podatkowe mogą nie uznać tych wydatków za koszty uzyskania przychodu.
Oprócz powyżej zaprezentowanych form finansowania są też inne. Można spróbować zainwestować pieniądze ze środków własnych, ubiegać się o grant unijny, można zapytać w PKPP Lewiatan o opisywane na naszych łamach business angels.