Norwegia zamierza w 2026 roku wykorzystać 579,4 miliarda koron (57 miliardów dolarów) zysków z państwowego funduszu majątkowego. To więcej niż 550,6 miliarda koron po uwzględnieniu inflacji przeznaczonych na obecny rok finansowy – wynika z projektu budżetu opublikowanego przez Ministerstwo Finansów.
Fundusz majątkowy, którego wartość przekracza 2 biliony dolarów i jest największym tego typu na świecie, stanowi podstawowe źródło finansowania budżetu państwa. Obecnie jego wydatki odpowiadają za ponad jedną piątą wszystkich środków publicznych. Zgodnie z tzw. regułą fiskalną rząd może wykorzystywać do 3 proc. wartości funduszu, co odpowiada oczekiwanemu realnemu zwrotowi z inwestycji.
Polityka i kompromisy fiskalne
Plan rządu – pierwszy od czasu ponownego zwycięstwa Partii Pracy w wyborach – zakłada wykorzystanie około 2,8 proc. całkowitych aktywów funduszu. Premier Jonas Gahr Støre musi jednak uzyskać poparcie czterech mniejszych partii, by uchwalić budżet. Dlatego deklaruje ostrożność fiskalną i zapowiada, że wydatki pozostaną „znacznie poniżej” limitu 3 proc.
Stabilne finanse mimo globalnych napięć
Norwegia utrzymuje jedne z najbardziej stabilnych finansów publicznych na świecie dzięki funduszowi majątkowemu, który pełni rolę zabezpieczenia budżetu w czasach niepewności. Gubernator Norges Bank Ida Wolden Bache przypomniała, że bank centralny raczej nie zdecyduje się na dalsze obniżki stóp procentowych po ich redukcji do 4 proc. podczas pandemii.
Pomimo umiarkowanej polityki pieniężnej, gospodarka Norwegii wykazuje dużą odporność. Wysokie przychody z eksportu ropy i gazu – szczególnie po wprowadzeniu sankcji wobec Rosji – wzmacniają budżet państwa. Dodatkowe środki pozwalają rządowi finansować dopłaty do energii elektrycznej, zwiększone wydatki na obronność oraz zobowiązania wobec NATO.
Perspektywy: stabilny wzrost, umiarkowana inflacja
Zgodnie z prognozami rządu, gospodarka Norwegii wzrośnie w przyszłym roku o 2,1 proc., wobec 1,6 proc. wzrostu prognozowanego w 2025 roku. Inflacja ma stopniowo spadać, osiągając 2,5 proc. w 2026 roku, a bezrobocie utrzymać się na poziomie 2,1 proc.