- Liczyliśmy, że przedstawiony w ubiegłym tygodniu Czysty Ład Przemysłowy przyniesie złagodzenie podejścia Komisji Europejskiej do transformacji energetycznej. Tak się jednak nie stało. Nie wygląda też na to, żeby państwa UE były skłonne odsunąć w czasie wprowadzenie systemu ETS2 [obejmie budynki i pojazdy - red.]. Nie spodziewamy się takiej decyzji w okresie polskiej prezydencji – mówi Ireneusz Fąfara, prezes Orlenu, największej firmy w Polsce i w regionie.
Transformacja energetyczna jest dla Orlenu istotna, ponieważ koncern zarabia na paliwach i inwestuje w energetykę, m.in. w farmy wiatrowe na Bałtyku.
– Transformacja energetyczna to konieczność. Musimy dostosować naszą działalność do wymogów Unii Europejskiej - stwierdza Ireneusz Fąfara.
Kluczowym obszarem geograficznym dla transformacji energetycznej jest według Orlenu region Morza Bałtyckiego. Dlatego spółka we współpracy z S&P Global Commodity Insights opracowała raport dotyczący potencjału, który może się zmaterializować, pod warunkiem współpracy między firmami z regionu.
– Morze Bałtyckie odgrywa coraz większą rolę w europejskim sektorze energetycznym, zarówno pod względem rozwoju transformacji energetycznej, jak i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w regionie – mówi Ireneusz Fąfara.
Rola ta wzrosła po tym, jak Europa zaczęła odchodzić od importu gazu i ropy z Rosji.
– Kraje wokół Morza Bałtyckiego odpowiadają za jedną trzecią emisji gazów cieplarnianych w UE, ale region jest daleko z tyłu w procesie dekarbonizacji w porównaniu z regionem Morza Północnego – tłumaczy Giacomo Boati, dyrektor w S&P Global.
Autorzy raportu oszacowali, że dzięki współpracy przy budowie połączeń energetycznych produkcja energii ze źródeł odnawialnych może być 4,5-krotnie wyższa niż jej wolumen w 2023 r. Koordynacja planowania przestrzennego na Bałtyku ma pomóc osiągnąć 19,6 GW mocy morskiej energetyki wiatrowej do 2030 r. By zapobiec deficytowi ok. 300 tys. ton odnawialnego wodoru, autorzy raportu proponują organizację regionalnej aukcji na dostawy tego paliwa. Kolejnym obszarem współpracy może być stworzenie mapy obszarów potencjalnego składowania dwutlenku węgla. Raport postuluje też rozwój sieci połączeń gazowych i energetycznych pomiędzy państwami regionu.
– Fizyczne bezpieczeństwo infrastruktury w obszarze Morza Bałtyckiego jest również kluczowym wyzwaniem dla międzynarodowych i regionalnych interesariuszy – mówi też Ireneusz Fąfara.
Jednak temu aspektowi bezpieczeństwa poświęcono niewiele miejsca w raporcie. Jak tłumaczy jego współautorka Julia Ćwiek z Działu Transformacji Strategicznej Orlenu, to dlatego, że za ten obszar odpowiadają struktury wojskowe. Podobnego zdania jest Niels Malskaer, attache ds. energii Ambasady Królestwa Danii w Polsce, który był obecny na prezentacji raportu.
– Jedną z rzeczy, które stały się jasne w ostatnim czasie, jest to, że to wojsko ma bronić silnika gospodarczego naszych krajów – mówi Niels Malskaer.
Orlen w poniedziałek ogłosił nawiązanie współpracy z norweskim Equinorem w obszarze wychwytu i składowania dwutlenku węgla. W przyszłości możliwe są także inne partnerstwa. W kuluarach konferencji można było usłyszeć, że Orlen może być zainteresowany w szczególności morskimi farmami wiatrowymi na Litwie, ale spółka na razie nie potwierdza, że planuje taki projekt. W opublikowanej w styczniu strategii Orlen deklaruje rozwój tego segmentu energetyki w Polsce i za granicą.
– Zdajemy sobie sprawę, że partnerstwa i współpraca są kluczowe dla realizacji transformacji energetycznej w regionie – mówi Ireneusz Fąfara.
Jak tłumaczy Julia Ćwiek, partnerstwa firm to możliwość dzielenia się ryzykiem związanym z nakładami finansowymi ale także niepewnością związaną z otoczeniem regulacyjnym.
Raport Orlenu i S&P jest skierowany przede wszystkim do biznesu z regionu, głównie firm energetycznych, których przedstawicieli zaproszono na jego prezentację. Obecni byli też eksperci z organizacji branżowych.
– Zaproponowaliśmy raport jako przyczynek do dyskusji - biznesowej, ale też na poziomie dyplomacji, administracji, organizacji pozarządowych czy na poziomie Unii Europejskiej. Chcielibyśmy mocniej podnieść wartość Bałtyku na arenie Unii Europejskiej – mówi Julia Ćwiek.