Resortowe ograniczenia

W konstytucji biznesu, czyli m.in. w ustawie - Prawo przedsiębiorców to art. 58 ust. 1 jest podstawą gwarancji, że nie można wszcząć kontroli, gdy ma ona dotyczyć przedmiotu objętego uprzednio zakończonym postępowaniem kontrolnym przeprowadzonym przez ten sam organ – przypomina Rzecznik MŚP. Tymczasem projektowana nowela autorstwa resortu rolnictwa wyłącza stosowanie tego przepisu przez dodanie w zmienianej ustawie art. 28b ust. 5, zapowiadającego nadzwyczajny etap weryfikacji transakcji finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i przyznanie dodatkowych kompetencji kontrolnych Głównemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Rzecznik zwraca uwagę, że w określonych sytuacjach bez wprowadzania wspomnianego art. 28 ust. 5 główny inspektor ma możliwość stosowania wyłączeń z regulacji ochronnych dotyczących kontrolowania przedsiębiorców. Przewiduje je bowiem obowiązujący art. 58 ust. 2 Prawa przedsiębiorców.

Według Adama Abramowicza, pełniącego funkcję Rzecznika MŚP, projektowany akt resortu rolnictwa to nie jedyny w ostatnim czasie przykład narastającego zjawiska wyłączania ochronnych przepisów o kontroli w ustawach przygotowywanych przez różne organy dotyczących wykonywania działalności gospodarczej. Takie zastrzeżenia zgłosił też m.in. do projektu nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Zakładał on uzupełnienie kompetencji prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a jednocześnie uwolnienie spod ochronnego rozdziału 5 Prawa przedsiębiorców czynności kontrolnych prowadzonych na podstawie projektowanej noweli w trybie tzw. tajemniczego klienta.

Rzecznik MŚP jest przeciwny tak radykalnemu rozwiązaniu. Zwrócił uwagę, że cele kontrolne można osiągnąć przez tylko częściowe ograniczenie stosowania tego rozdziału, np. odstępując od wymogu zawiadomienia firmy o zamiarze wszczęcia kontroli.

Podobne zastrzeżenia Rzecznik MŚP miał do projektu ustawy o wyrobach medycznych autorstwa resortu zdrowia. Zgodnie z nim przedsiębiorcy pozbawieni byliby np. prawa do odszkodowania za szkodę na skutek przeprowadzenia czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów lub do obecności przy czynnościach kontrolnych. Ponadto nie obowiązywałby m.in. zakaz kontroli równoczesnych i powtórnych o tożsamym przedmiocie.

Rola rozdziału 5

Adam Abramowicz przypomina, że jednymi z podstawowych zasad konstytucji biznesu są proporcjonalność i adekwatność podejmowanych wobec przedsiębiorców działań ze strony organów państwa. Właśnie w celu zagwarantowania poszanowania tych zasad w rozdziale 5 Prawa przedsiębiorców wprowadzono ograniczenia kontroli działalności gospodarczej.