Posłużenie się zagraniczną spółką osobową pozwala niekiedy na całkowitą redukcję podatku dochodowego na etapie repatriacji wypracowanych zysków do Polski, z reguły bezpośrednio do rzeczywistego beneficjenta, będącego wspólnikiem takiej spółki. Uczestnictwo w zagranicznej spółce osobowej stanowi zakład (ang. permanent establishment) w rozumieniu art. 5 większości umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zyski zakładu mogą być natomiast opodatkowane wyłącznie w tym państwie, w którym zakład ten jest położony, co jest równoznaczne z siedzibą zagranicznej spółki osobowej. Jednocześnie w przypadku, gdy dana umowa przewiduje metodę wyłączenia z progresją jako sposób uniknięcia podwójnego opodatkowania, Polska jest obowiązana zwolnić dochody wypłacane tytułem uczestnictwa w zagranicznej spółce osobowej z opodatkowania w Polsce, przy czym dochody te mogą być uwzględnione przy ustalaniu stawki podatku dochodowego, mającej zastosowanie do pozostałych dochodów danej osoby, pochodzących z polskich źródeł. Powyższa kwalifikacja prawna znajduje potwierdzenie w wielu interpretacjiach indywidualnych. Np. dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 31 lipca 2013 r. (sygn. ITPB1/415- 575/13/MW) uznał, że „prowadzona przez wnioskodawcę — polskiego rezydenta podatkowego działalność w spółce z siedzibą na terytorium Słowacji będzie stanowić słowacki zakład tej osoby…”.
Najbardziej popularną metodą powyższego mechanizmu są słowackie spółki komandytowe. Ich popularność wynika ze zmiany z dniem 1 stycznia 2013 r. polsko-cypryjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Aport udziałów w spółce cypryjskiej do słowackiej spółki komandytowej umożliwia neutralną podatkowo wypłatę dywidendy na podstawie o przepisów prawa europejskiego. Spółka słowacka jest zwolniona z opodatkowania w odniesieniu do otrzymanej z Cypru dywidendy, zaś wypłata zysku do jej polskiego wspólnika z perspektywy postanowień polsko-słowackiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jest traktowana jako zysk słowackiego zakładu udziałowca i tym samym może być opodatkowana jedynie na Słowacji. Jednocześnie słowackie prawo krajowe nie przewiduje opodatkowania takich zysków nierezydentów. W efekcie wypłata zysku ze słowackiej spółki komandytowej nie jest efektywnie opodatkowana ani w Polsce, ani na Słowacji. Powyższe korzyści podatkowe są możliwe, gdyż słowacka spółka komandytowa ma status słowackiego rezydenta podatkowego. Z uwagi na opóźnienie planowanej ratyfikacji protokołu zmieniającego umowę polsko- -słowacką coraz bardziej prawdopodobnym się staje, iż powyższe rozwiązania będą najpewniej funkcjonowały także w 2014 r.
DR RAFAŁ ALEKSANDER NAWROT
partner w Russell Bedford Poland