Wystawa jest przystępną prezentacją wątków i zjawisk związanych z początkami państwa polskiego i jego chrystianizacją. Ich ilustracją są wyjątkowe obiekty o znacznej wartości historycznej i artystycznej. Publiczność ma okazję podziwiać prawdziwe skarby, niektóre rzadko eksponowane, a wśród nich Sakramentarz tyniecki o kilkudziesięciu kartach barwionych purpurą i pisanych złotem. Okazale zdobiony kodeks to najstarszy rękopis liturgiczny znajdujący się nieprzerwanie w polskich zbiorach od XI stulecia. Z wprowadzeniem nowej religii i budową organizacji kościelnej jest związana wyjątkowa czara włocławska. Wykonana w X wieku należy do najstarszych naczyń liturgicznych zachowanych w naszym kraju.
5Wyjątkowym eksponatem są również Żywoty arcybiskupów gnieźnieńskich Jana Długosza, zdobione wielobarwnymi portretami prymasów i biskupów krakowskich, a przede wszystkim patronów Królestwa Polskiego, wśród nich – świętego Wojciecha. Bez tego patrona Polski opowieść o początkach chrześcijaństwa w naszym kraju byłaby niepełna, podobnie jak bez prezentowanego na wystawie Rocznika Świętokrzyskiego dawnego, najstarszego zachowanego w naszym kraju dzieła historiograficznego. To w nim znajduje się słynny wpis informujący o przyjęciu chrztu przez księcia Mieszka I w 966 r.
Oś wystawy stanowi świetna replika słynnych drzwi gnieźnieńskich, które zostały stworzone w 2. połowie XII wieku do katedry w Gnieźnie. To jedno z najsłynniejszych dzieł sztuki romańskiej, przedstawiające żywot św. Wojciecha.
Zwieńczeniem ekspozycji jest zaś replika kopii włóczni św. Maurycego, jednego z najważniejszych insygniów władzy cesarskiej, podarowana przez cesarza Ottona III księciu Bolesławowi Chrobremu w 1000 roku. Dzieło to pozostaje pierwszoplanowym symbolem suwerenności państwa polskiego.
Obiekty prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów: Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, Biblioteki Narodowej w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Okręgowego w Toruniu i Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wystawa czynna od poniedziałku do soboty w godz. 10.00 – 18.00 (we czwartki – do 20.00); w niedziele – od 11.00 do 18.00 (ostatnie wejście – na godzinę przed zamknięciem).
W najbliższą niedzielę, w związku z nadchodzącym zamknięciem wystawy, Zamek Królewski przygotował specjalne atrakcje:
godz. 11.00 – Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o chrzcie, a baliście się zapytać… – spacer historyczny połączony z zajęciami plastycznymi (przeznaczony dla rodzin). Prowadzenie: Dorota Szczocka i Daniel Artymowski
godz. 11.00 – Pogański książę możny wielce… Barbarzyńskie królestwa przyjmują chrzest – wykład. Prowadzenie: Sławomir Szczocki, Sala Kinowa
godz. 12.00 – Rozmowy Mistrza Długosza z Kallimachem, czyli jak to z chrztem Polski było – spektakl teatralny Teatru Atlantis, Loża Masońska
godz. 11.30 i 13.00 – oprowadzanie po wystawie przez kuratora ekspozycji, dr. Przemysława Delesa
godz. 13.00 – Początki Mieszka I – wykład. Prowadzenie: dr. hab. Piotr Żmudzki, Sala Kinowa