Nie wszystkie prezenty załączane do zbywanych towarów są wolne od VAT. Przekonała się o tym firma Kuwait Petroleum.
Ciekawych wskazówek co do traktowania podatkiem VAT wydań towarów i usług w ramach tych programów lojalnościowych na gruncie przepisów VI dyrektywy dotyczącej VAT, zawarł Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) w wyroku w sprawie C-48/97 Kuwait Petroleum przeciwko Comissioners of Customs and Excise.
Kupon
Sprawa dotyczyła programu, w ramach którego spółka Kuwait Petroleum przyznawała kupony promocyjne klientom nabywającym paliwa na stacjach należących do spółki oraz partnerskich. Kupony te były przyznawane za nabycie określonej ilości paliwa. Jednocześnie klienci mieli prawo do późniejszej wymiany kuponów na towary promocyjne.
Zgodnie z VI dyrektywą (analogicznie — z przepisami polskiej ustawy o VAT), nieodpłatne wydanie towarów, nie stanowiące wydania próbki lub prezentu o małej wartości, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
W powyższej sprawie, spółka kwestionowała obowiązek naliczenia podatku VAT od wydawanych w ramach programu prezentów, argumentując, że wydanie ich nie było nieodpłatne, bowiem klient nabywając paliwo uiszczał de facto odpłatność za otrzymywane gratisowo towary. W konsekwencji, według spółki, podatek od nabywanych towarów był naliczany w momencie zapłaty za paliwo.
Kuwait Petroleum przegrało sprawę. W odniesieniu do charakteru wydania prezentów w zamian za kupony, ETS wyraźnie opowiedział się za ich nieodpłatnym charakterem. Według trybunału, przemawiał za tym fakt, iż cena nabycia paliwa była identyczna, niezależnie od tego, czy klient zdecydował się odebrać kupony, czy też nie. Ponadto, nawet posiadając kupony, klient nie musiał odebrać należnej mu nagrody. Wreszcie, towary wydawane w ramach programu, określane były jako podarunki.
Praktyczne wnioski
Na podstawie tego wyroku, można zatem sformułować następujące wnioski dla traktowania podatkiem VAT wydań towarów w ramach programów lojalnościowych. Przede wszystkim, wydania towarów stanowiących nagrody podlegają opodatkowaniu, jeśli ich odbiór nie jest automatyczny (nie każdy kupujący dostaje nieodpłatnie towar), a cena towaru objętego promocją jest taka sama, niezależnie od tego, czy klient skorzysta z promocji, czy też nie.
Warto zauważyć, że zastosowanie nagród w programie usług nie będzie wymagało naliczenia od ich wartości podatku. Wynika to z faktu, że w przypadku usług opodatkowaniu nie podlega ich nieodpłatne świadczenie na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem. Fakt, iż cel wydania — zwiększenie sprzedaży — spełnia ten warunek, nie powinien budzić wątpliwości.
Omawiany wyrok dostarcza też wskazówek dla organizacji innego rodzaju akcji promocyjnych. Na jego podstawie można stwierdzić, że promocyjne pakiety produktów, w których przypadku odbiór nagrody (produktu dodatkowego) jest nierozerwalnie związany z nabyciem produktu, nie będą wiązać się z nieodpłatnym wydaniem towarów podlegającym opodatkowaniu, bo cena uiszczana przez klienta obejmuje jednocześnie produkt objęty promocją i produkt dodatkowy.
Zatem w przypadku sprzedaży zestawu typu „przy zakupie towaru X towar Y gratis” nie będzie obowiązku naliczenia podatku VAT, jeśli towar gratisowy będzie nierozerwalnie związany z zestawem. W przeciwnym przypadku (np. zakup towaru X uprawnia do odebrania towaru Y na stoisku za kasami, w którym część klientów odbierze towar, a część nie), nieodpłatne wydanie towaru wiązać się będzie z obowiązkiem naliczenia podatku VAT.
Jerzy Martini, Łukasz Karpiesiuk PricewaterhouseCoopers