„Analiza scenariuszy dotyczących kredytów w CHF” ma 20 stron. To robocza wersja dokumentu przygotowanego przez EY na zlecenie Związku Banków Polskich. Doradca proponuje 10 podstawowych metod w kilkudziesięciu opcjach do wyboru i przedyskutowania.
A jest o czym rozmawiać. W przypadku np. przewalutowania trzeba zastanowić się, czy ma to być oferta obowiązkowa, dobrowolna, czy też powinien to być osobny produkt. Czy z dobrodziejstwa rozwiązań EY mają skorzystać tylko klienci frankowi, czy wszyscy kredytobiorcy walutowi. Pytań jest wiele, ale niemal w każdym ze scenariuszy beneficjentami są kredytobiorcy.
Tylko w dwóch wariantach mogą ponieść dodatkowy koszt z tytułu spłaty nadwyżki wynikającej z przekroczenia ustalonych poziomów kursu i raty, choć i ona może zostać umorzona.
W przypadku przewalutowania EY proponuje zastosowaniepreferencyjnej marży dla kredytu złotowego, korzystniejszy kurs wymiany, a nawet darmowe ubezpieczenie od utraty pracy na dwa lata. Tylko jeden pakiet obejmuje wszystkich kredytobiorców (nie tylko walutowych) — chodzi o stworzenie Funduszu Wsparcia Restrukturyzacji Kredytów Hipotecznych. Tu po pomoc mogliby sięgnąć również kredytobiorcy złotowi.
Natomiast leasing pomyślany jest już wyłącznie w kontekście frankowców. Banki mają czas na ostateczne wypracowanie rozwiązań dla kredytów frankowych do 11 marca. Łatwo nie będzie, ponieważ całościowy pakiet trudno będzie stworzyć bez udziału Ministerstwa Finansów (MF) i Narodowego Banku Polskiego (NBP).
— Mamy klasyczną kwadraturę koła: idziemy do NBP i MF z prośbą o przedstawienie instrumentów wsparcia w trakcie przewalutowania i dostajemy odpowiedź: przygotujcie najpierw swoje rozwiązania. Tylko jak mamy je przygotować, nie wiedząc, na jakie wsparcie instytucjonalne możemy liczyć? — pyta jeden z bankowców zaangażowanych w prace nad scenariuszami dla kredytów frankowych.
PAKIET 1:
PRZEWALUTOWANIE
Bank i klient wspólnie ustalają poziom kursu frank — złoty, po którego osiągnięciu kredyt jest przewalutowywany na złote. Przewalutowanie może dotyczyć całego kredytu lub części.
PAKIET 2:
MAKSYMALNA WYSOKOŚĆ RATY
Banki wyznaczają poziom X raty w złotych. Jeśli po przeliczeniu na złote rata przekroczy limit, klient płaci X złotych. Różnica dodawana jest do salda kredytu i spłacana w kolejnych ratach. Gdyby nadwyżka urosła na tyle, że kredytobiorca nie spłaci jej w okresie trwania umowy, kredyt zostaje wydłużony. Jeśli nie spłaci jej w wydłużonym okresie, następuje umorzenie, ale tylko do określonej kwoty (EY zastrzega, że sprawa wymaga jeszcze analiz). Maksymalna kwota może być uzależniona od dochodów klienta lub ustalona jako określony procent (np. 120 proc.): raty z grudnia 2014 r. przy kursie z dnia wprowadzenia rozwiązania raty z grudnia 2014 r. przy kursie z dnia podpisania umowy raty z grudnia 2014 r. przy kursie z 31 grudnia 2014 r. raty analogicznego kredytu w złotych na moment podpisania umowy kredytowej raty kredytu w CHF na moment podpisania umowy
PAKIET 3: MAKSYMALNA WYSOKOŚĆ RATY — KURS WALUTOWY
Punktem wyjścia jest wyznaczenie kursu X CHF/ PLN, który ograniczy wysokość rat kredytowych. Rozważane są dwie opcje: nadwyżkę, czyli różnicę między wartością raty przy kursie maksymalnym a bieżącym bank umarza, dopóki wartość umorzeń nie przekroczy określonego poziomu salda kredytu (np. 10 proc. z momentu podpisania aneksu). Reszta jest przewalutowywana na złote i dopisywana do technicznego oprocentowanego na warunkach rynkowych. Klient spłaca ten kredyt po spłaceniu pierwotnego kredytu w CHF. nadwyżka jest przewalutowywana i wędruje na techniczny oprocentowany rachunek. Jeśli po zakończeniu spłaty kredytu w CHF saldo rachunku technicznego będzie dodatnie, to — w zależności od dochodów klienta — bank umarza część kredytu, a resztę klient spłaca nie dłużej, niż wynosi różnica między maksymalnym okresem zapadalności kredytu (np. 45 lat) a pierwotnym. Maksymalny kurs może stanowić określony procent (np. 120 proc.): kursu z dnia podpisania aneksu kursu z 31 grudnia 2014 r. kursu z 14 stycznia 2015 r. Okres spłaty kredytu z rachunku technicznego może być wyznaczony jako określony procent pierwotnej zapadalności kredytu, ustalony na nie dłużej niż 45 lat od udzielenia kredytu, określoną liczbę lat — nie dłużej niż do 70. roku życia, do 70. roku życia lub bezterminowo.
PAKIET 4: FUNDUSZ WSPARCIA RESTRUKTURYZACJI KREDYTÓW HIPOTECZNYCH
Z pieniędzy banków, NBP, BFG, Ministerstwa Finansów i skarbu państwa powstaje fundusz ratunkowy dla kredytobiorców, którzy z przyczyn losowych nie mogą spłacać kredytu. Przeznaczony dla frankowców i klientów złotowych, spełniających ściśle określone kryteria (np. takie jak w programie Rodzina na swoim). Pomoc jest czasowa i zwrotna z możliwością umorzenia. Proponowane kryteria kwalifikacji do wsparcia z funduszu: kredytobiorcy poniżej 35. roku życia mieszkania do 70 mkw. i domy do 100 mkw. W przypadku rodzin z dwójką dzieci odpowiednio: 85 i 110 mkw. LtV kredytu minimum 50 proc., a okres kredytowania co najmniej 15 lat wystąpienie szczególnego zdarzenia losowego — wypadek, śmierć partnera itp.
opóźnienie w spłacie np. o 90 dni stosunek bieżącej raty do dochodów Formy wsparcia: sfinansowanie 50 proc. raty odsetkowej sfinansowanie 100 proc. raty odsetkowej sfinansowanie 50 proc. raty kapitałowo-odsetkowej sfinansowanie 100 proc. raty kapitałowo-odsetkowej wartość wsparcia ograniczona do 1500 zł miesięcznie
PAKIET 5: WSPARCIE NBP
Operacja nie może powieść się bez udziału banku centralnego, który zabezpieczy płynność walutową banków, kiedy kurs osiągnie poziom uruchamiający mechanizm przewalutowania. Formy wsparcia: porozumienie między bankami a NBP o udostępnieniu przetargów na waluty obce, bezpośredniasprzedaż walut z aktywów rezerwowych, wyznaczenie maksymalnych limitów zakupu walut dla poszczególnych banków zawarcie przez NBP swapów CHF/PLN z bankiem centralnym Szwajcarii na kupno franków i przeciwnych swapów na sprzedaż franków z bankami komercyjnymi interwencje na rynku walutowym w celu eliminowania nadmiernych wahań kursu złotego w okresie przewalutowania
PAKIET 6: ROZWIĄZANIA PODATKOWE
Banki uzyskują jednoznaczne prawo do zaliczenia do podatkowych kosztów uzyskania przychodów wartości umorzenia kredytów, a kredytobiorcy — zwolnienie z podatku dochodowego od umorzonych kredytów (zniesienie obowiązku wysłania klientowi PIT-8C). EY proponuje dwie ścieżki: zmianę przepisów podatkowych lub zaniechanie poboru podatku na zasadzie rozporządzenia.
PAKIET 7: MECHANIZM WCZEŚNIEJSZEJ SPŁATY
Ustalony zostaje poziom X raty, ograniczający jej wysokość „z dołu”. Jeśli zgodnie z harmonogramem rata spada poniżej minimalnej wartości, klient płaci minimalną ratę. Różnica stanowi nadpłatę kredytu i skraca termin jego zapadalności.
PAKIET 8: ZMIANA PODEJŚCIA BIZNESOWEGO DO KLIENTA
Propozycje obejmują w dużej części zapisy tzw. sześciopaku, czyli rozwiązań zaakceptowanych w styczniu przez banki na forum Związku Banków Polskich, takie jak wakacje kredytowe, uwzględnienie ujemnego LIBOR, zmniejszenie spreadów, elastyczne podejście do zabezpieczeń. EY proponuje jeszcze do rozważenia dodatkowe opcje: wsparcie klientów, którzy mają problemy (restrukturyzacja, a nie windykacja)
elastyczne podejście do zmiany zabezpieczenia przy zamianie mieszkania promocyjne warunki dla klientów, którzy skorzystają z pakietu zaoferowanego przez bank (zwolnienie z opłat za kartę, konto, ubezpieczenia itp.) nagrody i loterie dla korzystających z pakietu
PAKIET 9:
SEKTOROWY FUNDUSZ CELOWY/INDYWIDUALNE FUNDUSZE BANKÓW
Jest to rozwiązanie do wykorzystania, w przypadku gdyby została wprowadzona opcja przewalutowania zaproponowana przez KNF. Bank może zawrzeć umowę z funduszem celowym na dopłaty do kredytów frankowych, a następnie zaoferować klientowi przewalutowanie i przejście na kredyt z dopłatami. Źródłem finansowania jest bank (z opcją potrącenia części składki na BFG).
PAKIET 10: UMOWA LEASINGOWA
Bank wykupuje zadłużoną nieruchomość i oddaje ją do odpłatnego użytkowania kredytobiorcy na określony czas, po upływie którego klient może ją odkupić. Założenia są następujące: cena wykupu odpowiada wartości salda kredytu pozostającego do spłaty klient użytkuje nieruchomość na podstawie umowy leasingu po zakończeniu leasingu klient ma prawo odkupić nieruchomość po cenie nabycia jej przez bank jeśli klient nie skorzysta z prawa odkupu, musi wnieść do banku określoną opłatę na okres leasingu zawieszana jest spłata rat kapitałowo-odsetkowych Opcje kalkulowania wysokości opłaty leasingowej: określony procent (np. 75 proc.) raty przy kursie z dnia wprowadzenia rozwiązania określony procent raty przy kursie z 31 grudnia 2014 r. brak maksymalnej wysokości opłaty uzależnienie od dochodów klienta © Ⓟ