W pierwszym półroczu 2022 r. wartość transakcji z udziałem krajowych start-upów wyniosła blisko 2,1 mld zł. Pulę tę mocno podbiła fińsko-polska spółka produkująca satelity Iceye, która od międzynarodowych inwestorów z rynku venture capital (VC) otrzymała w lutym 560 mln zł (136 mln USD). PFR Ventures i Inovo Venture Partners, regularnie analizujące aktywność inwestycyjną w tym sektorze, okrzyknęły transakcję megarundą – jej wartość była niewiele mniejsza niż kapitał, jaki pozostałym polskim spółkom technologicznym udało się pozyskać na dalszy rozwój w I kw. tego roku. Jednorazowe inwestycje na tak dużą skalę w przypadku polskich lub mających polskie korzenie spółek nadal stanowią wyjątki.
- Wśród 10 największych transakcji z 2022 r. można znaleźć głównie rundy A i B – zaznacza Aleksander Mokrzycki, wiceprezes PFR Ventures.
Najwyższe stawki
W pierwszym półroczu 2022 na rynku VC przeprowadzone zostały cztery transakcje o wartości 100 mln zł i powyżej z udziałem rodzimych spółek. W czołówce poza Iceye, która zamykając rundę D jeszcze nie przekroczyła wyceny 1 mld USD i nie została włączona w poczet światowych jednorożców, znalazły się także Silent Eight (cyfrowe narzędzia do walki z nadużyciami finansowymi), Tidio (live chat i platforma do obsługi klienta online) i Synerise (analityka danych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji). Mieliśmy także pięć rund powyżej 50 mln zł (i dodatkowe dwie niejawne o łącznej wartości ok. 100 mln zł).
Kapitał na tym poziomie inwestycyjnym w przeważającej mierze pochodził od zagranicznych funduszy. We wszystkich transakcjach VC przeprowadzonych w pierwszym półroczu 2022 r. udział koinwestycji polskich funduszy z zagranicznymi wynosi natomiast 43 proc. (dane PFR Ventures i Inovo).
- Od 2019 r. zrealizowano w Polsce ponad 1,2 tys. rund finansowania typu VC, które w istotnej części zostały przeprowadzone przez fundusze utworzone w ramach programów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, następnie kontynuowane przez fundusze Polskiego Funduszu Rozwoju. Większość z nich stanowiły rundy pre-seed i seed. Udział rund na tych poziomach w całkowitej liczbie inwestycji sukcesywnie jednak maleje. Jest to efektem dojrzewania spółek do kolejnych rund finansowania, w których uczestniczą również prywatne podmioty inwestycyjne czy fundusze zagraniczne. W kolejnych latach należy spodziewać się rosnącego udziału rund na poziomie A+. Będzie to efekt dorastania spółek i poszukiwania kolejnego finansowania, ale już nie na przygotowanie produktu lub proof-of-concept, lecz na ekspansję, w tym często międzynarodową – podkreśla Marcin Jaszczuk, partner zarządzający funduszu 4growth VC.
Przecena na rynku
Przedstawiciel 4growth VC dodaje jednak, że o pieniądze na kolejne, wyższe rundy może nie być łatwo.
- Obecny kryzys gospodarczy, a tym samym malejący popyt na ryzyko inwestorów przekładający się na droższy kapitał, będą miały istotny wpływ na dostępność kapitału i na wyceny spółek. Z drugiej strony polskie start-upy z lokalnymi kosztami, ale przychodami w dolarach lub euro będą wyróżniać się wśród zagranicznej konkurencji i mogą być atrakcyjnym aktywem dla funduszy inwestujących w bardziej dojrzałe rundy – twierdzi Marcin Jaszczuk.
W artykule „Pękła bańka rozdmuchanych wycen start-upów” z jednego z majowych wydań „Pulsu Biznesu” pisaliśmy o spadkach na światowych giełdach, które pociągnęły za sobą także przecenę na rynku venture capital - jej poziom sięgnął nawet 50 proc.
- Trudno dziś przewidzieć, które spółki zalążkowe pozyskają kolejne finansowanie w drugiej połowie roku. Odsiew na tym poziomie jest bardzo duży. Z pewnością warto zwracać uwagę na te firmy, które już na etapie pierwszej rundy przyciągają szerokie grono inwestorów i zbierają ponadprzeciętny kapitał. Tak było m.in. w przypadku Vue Storefront, gdzie runda seed angażowała dwa fundusze i dwukrotnie przekraczała średnią rynkową. Zidentyfikowaliśmy 66 start-upów, które zebrały w okresie II kw. 2021 – I poł. 2022 r. rundę seed przekraczającą średnią – w przybliżeniu to 2,75 mln zł. 45 z nich miało więcej niż jednego inwestora – dodaje Aleksander Mokrzycki.
| Lp. | Nazwa spółki | Wartość transakcji | Runda | Wybrani inwestorzy |
| 1. | Iceye | 560 | D | Seraphim Space |
| 2. | Silent Eight | 170 | B | HSBC, WavemakerPartners, Standard Chartered, OTB Ventures |
| 3. | Tidio | 109 | B | Inovo Venture Partners, PeakSpan Capital |
| 4. | Synerise | 100 | B | Carpathian Partners |
| 5. | Nomagic | 95 | A | Almaz Capital, Capnamic, DN Capital, EIB, Manta Ray |
| 6. | Stonly | 93 | A | Accel, Northzone |
| 7. | Talkin’ Things | 87 | A | TDJ Venture, Segtech Ventures (Prosegur) |
| 8. | Symmetrical.ai | 80 | A | Target Global, Global Founders Capital, Finch Capital, Market One Capital, Inovo Venture Partners |
| 9. | Zowie | 65 | A | Tiger Global Management, Gradient Ventures, 10X Founders |
| 10. | The Batteries | 35 | A | APER Ventures, JR Holding, EIT InnoEnergy |
Największe rundy inwestycyjne w Polsce ujawnione w pierwszym półroczu 2022 r. (na podstawie danych PFR Ventures i Inovo, w mln zł; w czołówce inwestycji są także dwie rundy niejawne o łącznej wartości ok. 100 mln zł)