Trudna współczesność nie zwalnia z płacenia za grzechy z przeszłości. Na takim stanowisku stoi Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), który po trwającym 2,5 roku postępowaniu nałożył blisko 27 mln zł kary na giełdową grupę Benefit Systems. Chodzi o ograniczanie konkurencji na rynku klubów fitness w latach 2012-17.
Benefit Systems stopniowo zwiększał w tym czasie zaangażowanie kapitałowe w spółkach, prowadzących duże sieci klubów fitness, takich jak Calypso, Fabryka Formy, Zdrofit czy Fitness Academy. Według UOKiK giełdowa spółka wraz z innymi firmami i kilkoma menedżerami dopuściła się nielegalnej zmowy, dzieląc terytorialnie kraj między poszczególne sieci klubów.
„Podmioty, których działalność w latach 2012-17 badał UOKiK, były związane z nami kapitałowo, ekonomicznie lub osobowo w stopniu uprawniającym nas do uczestniczenia w podejmowanych przez nie decyzjach. Nasze zaangażowanie w ich działalność było elementem tworzenia grupy kapitałowej, czego dowodzi fakt, że większość podmiotów objętych postępowaniem UOKiK jest obecnie integralną częścią lub własnością Benefit Systems” – podkreśla Benefit Systems w wydanym po decyzji UOKiK oświadczeniu.
Siła złego
Urząd na razie nie wydał oficjalnego komunikatu o ukaraniu giełdowej spółki i innych podmiotów oraz konkretnych menedżerów, którzy byli objęci postępowaniem. Chwilowo ma związane ręce, bo nie może mówić o wszystkich szczegółach do czasu, gdy będzie miał pewność, że decyzja formalnie została dostarczona wszystkim zainteresowanym.
- Czekamy na dostarczenie decyzji do wszystkich podmiotów, a jest ich w tym przypadku kilkanaście, również osoby fizyczne – informuje Małgorzata Cieloch, rzeczniczka UOKiK.
Od początku postępowania współpracujemy z urzędem i kontynuujemy działania wyjaśniające w zakresie dwóch pozostałych wątków. Podtrzymujemy stanowisko, że w latach 2012–17 nie realizowaliśmy działań, które mogły ograniczać lub naruszać zasady konkurencji. Zgodnie z postanowieniem prezesa UOKiK, o którym informowaliśmy 28 grudnia 2020 r., postępowanie w zakresie pozostałych podejrzeń powinno zostać zakończone do 29 maja tego roku. Obecnie nie możemy jednak skomentować tych wątków postępowania, ponieważ poza postanowieniem o jego wszczęciu nie zostały nam przekazane żadne szczegóły.
Obostrzenia i zakazy związane z pandemią w połączeniu z brakiem klarownych perspektyw znoszenia tych ograniczeń i pewności co do skali, a tym samym skuteczności zapowiadanych przez rząd programów pomocowych sprawiają, że termin nałożenia kary przez UOKiK jest rzeczywiście niefortunny. Decyzja wydana przez urząd jest jednak nieprawomocna i zamierzamy się od niej odwołać. Do chwili rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów kara nie wpłynie więc znacząco na kondycję finansową spółki.
Benefit jako strona postępowania mógł natomiast ujawnić szczegóły decyzji, która go dotyczy. Spółka z karą się nie zgadza i zapowiada odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jednocześnie zwraca uwagę na to, że tak ona, jak też cała branża są obecnie w trudnej sytuacji ze względu na pandemię koronawirusa, która w branży fitness wywołała paraliż.
„Termin wydania decyzji UOKiK jest wysoce niefortunny. Od prawie roku Benefit Systems i wszystkie podmioty, z którymi spółka współpracuje, borykają się z największym kryzysem w swojej dotychczasowej historii. Branża sportowo-rekreacyjna należy bowiem do najbardziej poszkodowanych wskutek pandemii, a zarazem – z racji swojej specyfiki – w najmniejszym stopniu korzystających z rządowych programów wsparcia. Z powodu ograniczeń i zakazów związanych z pandemią Benefit Systems osiąga obecnie jedynie znikomą część wcześniejszych przychodów, ponosząc jednocześnie ogromne koszty utrzymania infrastruktury sportowej i stanu zatrudnienia” – głosi oświadczenie Benefit Systems.
Wielowątkowe postępowanie
Nałożona przez UOKiK kara dotyczy tylko jednego z trzech wątków postępowania, które formalnie ruszyło w czerwcu 2018 r., ale było efektem m.in. przeszukań w biurach Benefit Systems i powiązanych spółek we wcześniejszych okresach. Poza ograniczaniem konkurencji poprzez umawianie się przez kluby, w jakich regionach Polski będą otwierać nowe placówki, urząd miał jeszcze kilka poważnych wątpliwości co do działalności fitnessowej grupy.
Postępowanie obejmowało również wątek „podejrzenia czynienia ustaleń dotyczących wyłączności współpracy z klubami fitness oraz podejrzenia ograniczania możliwości oferowania usług w ramach pakietów usług sportowo-rekreacyjnych”. Pisaliśmy w “PB”, że chodziło m.in. o blokowanie współpracy między klubami fitness a operatorami alternatywnych wobec Mulisportu systemów, m.in. spółki OK System, w którą w 2018 r. zainwestował Medicover.
Maksymalna kara, grożąca za wszystkie naruszenia, których dotyczy postępowanie UOKiK, to do 10 proc. rocznych obrotów. W przypadku Benefit Systems w 2019 r. było to 1,53 mld zł na poziomie całej grupy, a więc wraz z rynkami zagranicznymi, oraz 1,18 mld zł w Polsce. Wyników za cały 2020 r. jeszcze nie ma, ale bez wątpienia w czasie pandemii było gorzej – po trzech kwartałach grupa wykazała 861 mln zł przychodów (o 22 proc. mniej niż rok wcześniej), notując 20,6 mln zł straty netto.
Po kolejnych zamknięciach klubów fitness (w Polsce od połowy grudnia, na części rynków zagranicznych już w listopadzie) na koniec 2020 r. grupa miała w Polsce 475 tys. użytkowników kart Multisport, za które opłaty zostały zawieszone ze względu na przymusowe zamknięcie klubów. Rok wcześniej o tej porze aktywnych kart w kraju było 1,1 mln kart.
