Ogólne zasady dotyczące wyrobów akcyzowych oraz magazynowania, przewozu i kontroli tych wyrobów
Art. 3 ust. 1: Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie na poziomie wspólnoty do następujących wyrobów zdefiniowanych we właściwych dyrektywach: oleje mineralne, alkohol i napoje alkoholowe, tytoń przetworzony.
Art. 5 ust. 1: Wyroby, o których mowa w art. 3 (1), podlegają akcyzie w chwili ich wytworzenia na terytorium wspólnoty zgodnie z definicją w art. 2 lub w chwili importu na to terytorium.
Art. 6 ust. 1: Obowiązek podatkowy w akcyzie powstaje w chwilą dopuszczenia do konsumpcji lub w przypadku zaewidencjonowania niedoborów, które muszą zostać opodatkowane akcyzą zgodnie z art. 14 (3).
Przepisy określają zakres wyrobów akcyzowych, wobec których wprowadzono uregulowania na szczeblu wspólnotowym, czyli tzw. wyrobów zharmonizowanych. Zasadniczo opodatkowaniu akcyzą w UE podlega produkcja i import tych wyrobów, jednak momentem, w którym powstaje obowiązek uiszczenia tego podatku, jest tzw. dopuszczenie wyrobów akcyzowych do konsumpcji.
Marta Szafarowska ekspert Ernst & Young
Na szczeblu wspólnotowym uregulowane zostały dotychczas jedynie zasady opodatkowania akcyzą wyrobów zharmonizowanych, tj. alkoholu i napojów alkoholowych, tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz paliw silnikowych, olejów opałowych i gazu. Nie tylko te wyroby mogą podlegać akcyzie w państwach członkowskich — mają one prawo do wprowadzenia akcyzy także na inne wyroby, o ile nie skutkuje to powstaniem dodatkowych barier w handlu w ramach UE. Szczegółowe przepisy dotyczące głównie zakresu opodatkowania i stawek znajdują się w dyrektywach strukturalnych i dyrektywach dotyczących stawek podatku — odrębnych dla każdej kategorii wyrobów akcyzowych.
Ogólną zasadą systemu podatku akcyzowego w UE jest, iż wyroby podlegają akcyzie w państwie, w którym ma nastąpić ich konsumpcja. Czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są produkcja i import tych wyrobów. Obowiązek zapłaty akcyzy powstaje jednak dopiero przy ich dopuszczeniu do konsumpcji.
Produkcja wyrobów akcyzowych odbywa się w składach podatkowych, czyli miejscach, w których pobór akcyzy jest zawieszony. Jednakże wyprowadzenie wyrobów ze składu podatkowego nie musi automatycznie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku. Dopuszczenie wyrobów do konsumpcji nie jest bowiem rozumiane jako wyprowadzenie wyrobów poza bramę zakładu produkcyjnego (bądź składu podatkowego), lecz jako zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy, wyprodukowanie wyrobów poza składem podatkowym bądź import wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy. W określonych sytuacjach wyroby wyprowadzane ze składu podatkowego mogą nadal być objęte zawieszeniem poboru akcyzy, np. w trakcie wysyłki do innego składu podatkowego lub w przypadku eksportu tych wyrobów.