„Świadczenie usług oznacza każdą transakcję, która nie jest dostawą towarów w rozumieniu artykułu 5”.
Artykuł 6 VI Dyrektywy zawierający definicję świadczenia usług tworzy wraz z art. 5, definiującym dostawę towarów, art. 7, zawierającym definicję importu oraz art. 28a dotyczącym wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów kompletny zakres przedmiotowy wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Konstrukcja art. 6 Dyrektywy pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym wspólnego podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Jakiekolwiek wyłączenia czy zwolnienia z zakresu opodatkowania mogą mieć zastosowanie wyłącznie, jeżeli wymienione są w samej dyrektywie jako wyjątek od zasady ogólnej.
Katarzyna Kosakowska
ekspert Ernst & Young
- Definicja świadczenia usług w myśl regulacji VI Dyrektywy jest niewątpliwie szersza niż zakres tego pojęcia w potocznym jego rozumieniu. Definicja ta obejmuje bowiem nie tylko transakcje polegające na wykonaniu czynności przez usługodawcę, ale również szereg transakcji nie wymagających aktywnego działania usługodawcy (np. sprzedaż praw autorskich lub zgodę na ich używanie, powstrzymanie się od czynności lub tolerowanie stanu). Odzwierciedleniem powyższego jest akapit drugi ustępu 1 w artykule 6, który wymienia przykłady transakcji, które w myśl dyrektywy należy uważać również za świadczenie usług. Są to m.in. przeniesienie wartości niematerialnych i prawnych, zobowiązanie do zaniechania lub znoszenia czynności lub stanów.
Wprowadzenie regulacji unijnych do polskiego systemu VAT spowoduje zatem, że zakres przedmiotowy podatku VAT rozszerzy się o np. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych (np. know-how) lub świadczenia polegające na zaniechaniu działania. Warto jednak podkreślić, że mimo takiej konstrukcji przedmiotu opodatkowania, nie każde świadczenie wykonywane w ramach działalności gospodarczej będzie uważane za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Dla stwierdzenia, czy dana czynność, względnie brak podejmowania czynności, stanowi świadczenie usług będące przedmiotem opodatkowania, należy ocenić przedmiotową transakcję w kontekście całego systemu podatku VAT. W myśl artykułu 2 VI Dyrektywy transakcja powinna być odpłatna, aby podlegała opodatkowaniu. Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wynika, że z odpłatnym świadczeniem usług mamy do czynienia wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek prawny między wykonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem z tego tytułu.