(...) każde państwo członkowskie zwróci podatnikowi nie posiadającemu siedziby na terytorium wspólnoty (...) podatek od wartości dodanej z tytułu usług wyświadczonych lub rzeczy ruchomych dostarczonych mu na terytorium kraju przez innych podatników, lub podatek zapłacony w związku z importem towarów do kraju, o ile towary te i usługi wykorzystywane są na potrzeby transakcji określonych w art. 17 (3)(a) i (b) VI Dyrektywy. Państwa członkowskie mogą uzależnić dokonanie zwrotu (...) od przyznania przez państwa trzecie porównywalnych praw w zakresie podatków pośrednich.
XIII Dyrektywa Rady UE dotyczy zwrotu podatku VAT podatnikom nie posiadającym siedziby na terytorium kraju poniesienia kosztu podatku VAT. Jednak w odróżnieniu od omówionej w poprzednim odcinku VIII Dyrektywy, reguluje ona zwrot podatku VAT podatnikom spoza wspólnoty. Warunki uzyskania zwrotu na podstawie tej dyrektywy są zbliżone do wynikających z VIII Dyrektywy. W szczególności podmiot występujący z wnioskiem o zwrot podatku nie może realizować dostaw towarów i świadczyć usług (z pewnymi wyjątkami) na terytorium kraju zwrotu. Ponadto zakupione towary bądź usługi muszą być związane z działalnością opodatkowaną i dawać prawo do odliczenia tego podatku. Typowym przykładem wydatków, od których nie przysługuje zwrot podatku VAT, są paliwa czy usługi noclegowe.
Roman Namysłowski ekspert Ernst & Young
Istotną różnicą między obiema dyrektywami jest przepis w XIII Dyrektywie, zgodnie z którym państwa członkowskie mogą uzależnić dokonanie zwrotu od przyznania przez państwa trzecie porównywalnych praw, tj. umożliwienia odzyskania podatku VAT podmiotom zagranicznym. Zakres stosowania tego przepisu przez kraje wspólnoty jest różny. Część w ogóle nie skorzystała z takiej możliwości i zwraca podatek VAT niezależnie od postawy kraju, z którego wnioskujący o zwrot pochodzi. Niektóre kraje wprowadziły zapis o konieczności istnienia analogicznego systemu zwrotów w kraju siedziby wnioskującego. Nieliczna grupa państw członkowskich wprowadziła wymóg istnienia umowy dwustronnej regulującej zasady zwrotu podatku VAT.
Polska od 2001 r. dokonuje zwrotu podatku VAT podatnikom nie posiadającym siedziby w naszym kraju. System ten został oparty na rozwiązaniach europejskich. Rozporządzenie ministra finansów w sprawie zwrotu podatku VAT wprowadziło również zasadę wzajemności. Niestety, do tej pory nie ma jednak oficjalnej informacji czy też listy krajów, których podatnicy mogą występować o zwrot podatku VAT. Ponadto polską specyfiką jest opóźnianie zwrotów, na który władze skarbowe mają 6 miesięcy. Postępowanie takie wynika nie tylko z chęci dokładnego sprawdzenia zasadności zwrotu, ale również z braku odsetek karnych za nieterminowy zwrot, jeżeli jego wysokość okazała się zasadna. Należy mieć nadzieję, że praktyka taka ulegnie zmianie po przystąpieniu Polski do UE.