Czy firmy mogą skutecznie łączyć innowacyjność z odpowiedzialnością społeczną, nie tracąc przy tym efektywności? To pytanie było osią debaty zorganizowanej przez „Puls Biznesu”, a zaliczanej do wydarzeń towarzyszących 25. edycji rankingu Gazele Biznesu.
W dyskusji oprócz Bartłomieja Zysińskiego, prezesa firmy Solartech – która zajęła pierwsze miejsce w najnowszym zestawieniu najbardziej dynamicznych małych i średnich firm – udział wzięli przedstawiciele partnerów rankingu: Maciej Boryń, kierownik projektu w Dziale Zrównoważonego Rozwoju Biznesu, ORLEN; Agata Kaim, head of marketing strategy Eastern Europe w FedEx; Monika Palimąka, dyrektor Departamentu Programów Publicznych ESG w PKO Banku Polskim, oraz Konrad Wąsiel, B2B development projects manager w Allegro Business. Moderatorem debaty był Łukasz Korycki, zastępca redaktora naczelnego „Pulsu Biznesu”.
ESG w niepewnych czasach
W ostatnich latach kwestie związane z ESG (environmental, social, governance) stały się kluczowym elementem strategii biznesowych na całym świecie. Firmy, inwestorzy oraz instytucje finansowe coraz częściej przy podejmowaniu decyzji biorą pod uwagę aspekty środowiskowe, społeczne i związane z ładem korporacyjnym. Jednak zmieniająca się sytuacja geopolityczna, zwłaszcza polityka Donalda Trumpa, oraz niektóre sygnały płynące z rynków międzynarodowych, wywołały dyskusję na temat przyszłości zrównoważonego rozwoju. Czy globalne przedsiębiorstwa rzeczywiście zaczynają wycofywać się z tych standardów na rzecz krótkoterminowych korzyści ekonomicznych? Eksperci debaty uważają, że rzeczywistość wygląda inaczej.
– Nie obserwujemy znaczącego odwrotu od ESG. Uważam, że kluczowe jest opieranie się na twardych danych. W ORLENIE jesteśmy w stanie precyzyjnie kwantyfikować wpływ czynników ESG i określić ich realne korzyści dla firmy. Dobrym przykładem jest emisja obligacji zrównoważonego rozwoju przez naszą organizację. Ich marże są bezpośrednio powiązane z ratingiem ESG, co wymusza na firmach działania w tym obszarze. Dane pokazują, że zrównoważony rozwój pozostaje istotnym elementem strategii biznesowych firm – powiedział Maciej Boryń.
Podobne spostrzeżenia dotyczą unijnej polityki klimatycznej. Choć w ostatnich miesiącach wspólnota poświęca więcej uwagi kwestiom obronności, eksperci podkreślali, że zielona transformacja pozostaje jednym z priorytetów.
– Unia Europejska nie odchodzi od celów klimatycznych. Co prawda pozostawia większą dowolność krajom członkowskim w realizacji tych celów, ale ogólny kierunek pozostaje ten sam. Długofalowo wciąż będziemy dążyć do redukcji wpływu przedsiębiorstw na środowisko ale nie zapominając o tym, że musi to iść w parze z rozwojem gospodarki – zaznaczyła Monika Palimąka.
Dowodem na to, że ESG to nie tylko zobowiązanie, ale i szansa na rozwój, jest sukces firmy Solartech – zwycięzcy tegorocznej edycji Gazel Biznesu. Firma specjalizuje się w praktycznym działaniu związanym z transformacją energetyczną i pokazuje, jak dynamicznie zmienia się krajobraz rynku odnawialnych źródeł energii.
– Transformacja energetyczna to rewolucja na skalę światową. Warto podkreślić, że ten proces jest nieodwracalny. Panele słoneczne nie są już folklorem, ale stałym elementem krajobrazu. Wyzwaniem nie jest samo wytwarzanie czystej energii, a odpowiednie zarządzanie nią. To jest właśnie odpowiedzialność, którą dźwigają na sobie zarówno małe firmy, jak i globalni gracze – stwierdził Bartłomiej Zysiński.
Takie podejście widać również w globalnych korporacjach, dla których ESG to nie tylko strategia wizerunkowa, ale i realne działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Sektor logistyczny, ze względu na swoją skalę i wpływ na środowisko, jest jednym z tych, w których zmiany są szczególnie istotne.
– Jako jedna z największych globalnych firm w branży logistycznej nie możemy ignorować naszego wpływu na środowisko. Dlatego aktywnie podejmujemy działania, aby go minimalizować. Modernizujemy flotę samolotów, inwestujemy w alternatywne paliwa, a także stawiamy na cyfryzację i optymalizację procesów, co pozwala nam skutecznie redukować ślad węglowy – podsumowała tę część dyskusji Agata Kaim.
Legislacja kluczem
Choć wiele małych firm nie jest jeszcze objętych obowiązkiem raportowania ESG, świadomość wśród przedsiębiorców rośnie. Coraz częściej podejmują oni dobrowolne działania na rzecz zrównoważonego rozwoju, które zyskują wsparcie dużych platform biznesowych.
– W Allegro dążymy do zwiększania wśród naszych klientów świadomości w dziedzinie ESG. Przykładem naszych działań jest program w Allegro Business, który organizujemy wspólnie z Polenergią. Zachęcamy w nim mniejszych przedsiębiorców, by samodzielnie rozpoczęli transformację energetyczną – co nie tylko jest dobre dla planety, ale może również obniżyć koszty firmy – powiedział Konrad Wąsiel.
Regulacje mogą odegrać kluczową rolę w zapewnieniu odpowiedzialnego rozwoju rynku, jednak ich brak w niektórych obszarach powoduje ryzyko niekontrolowanego wprowadzania rozwiązań, które mogą mieć negatywne skutki.
– Z perspektywy mojej branży dostrzegam, że brakuje odpowiednich inicjatyw na poziomie regulacyjnym. Cały sektor energetyki zawodowej – inżynierowie, monterzy oraz specjaliści pracujący na co dzień z infrastrukturą – zgodnie podkreślają, że dopuszczenie na europejski rynek tanich rozwiązań od nierenomowanych producentów z Azji było poważnym błędem. Produkty te charakteryzują się odmiennymi od przyjętych u nas parametrami technicznymi, co negatywnie wpływa na stabilność sieci. To doskonały przykład sytuacji, w której zabrakło odpowiedzialności i długofalowej wizji regulacyjnej – wytłumaczył Bartłomiej Zysiński.
Transformacja oparta na ESG to kwestia nie tylko odpowiedzialności, ale także optymalizacji kosztów. Nowoczesne technologie mogą pomóc firmom zmniejszyć zarówno wydatki, jak i negatywny wpływ na środowisko.
– Warto pamiętać, że transformacja cyfrowa niesie z sobą również ogromne oszczędności i korzyści dla klientów. Przykładowo optymalizacja tras naszych kurierów oznacza mniejsze koszty paliwa, lepszą informację o dokładnej lokalizacji przesyłki dla klienta i, oczywiście, mniejszy ślad węglowy – zaznaczyła Agata Kaim.
Technologie dla lepszego jutra
Nowoczesne technologie zmieniają sposób, w jaki firmy podchodzą do efektywności operacyjnej i zrównoważonego rozwoju. Cyfrowe narzędzia pozwalają nie tylko optymalizować procesy, ale także minimalizować błędy i zwiększać bezpieczeństwo produkcji.
– ORLEN od lat inwestuje w innowacyjne technologie, m.in. oparte na AI i uczeniu maszynowym. Tutaj warto wspomnieć o naszym programie Digital Twin, czyli stworzenie cyfrowego bliźniaka w rafinerii w Kralupach. Polega on na tym, że sztuczna inteligencja umożliwia m.in. weryfikację poszczególnych procesów technologicznych dla optymalnego trybu pracy instalacji, wraz z eliminowaniem wszelkich nieprawidłowości. W efekcie taka symulacja pozwala na uniknięcie ewentualnych błędów w planowaniu, a także w trakcie produkcji – opowiedział o inicjatywie ORLENU Maciej Boryń.
Firmy coraz częściej wykorzystują sztuczną inteligencję oraz zaawansowaną analizę danych, aby zoptymalizować procesy produkcji i handel, co pozwala na zwiększenie ich efektywności i konkurencyjności. Technologie te umożliwiają automatyzację wielu złożonych działań, przewidywanie trendów rynkowych oraz szybsze podejmowanie decyzji na podstawie dokładnych danych.
– Dostrzegamy, że nasi klienci stawiają na ESG. W przemyśle – na optymalizację produkcji, zwiększenie precyzji, zmniejszenie strat, robotyzację procesów. W handlu – na analizę danych, sztuczną inteligencję. Coraz częściej obserwujemy też kwestie zapewnienia bezpieczeństwa danych klientów – powiedziała Monika Palimąka.
Nowe technologie znajdują zastosowanie również w logistyce, gdzie pozwalają na redukcję emisji oraz znaczną poprawę efektywności dostaw.
– W ramach naszej struktury aktywnie inwestujemy w kluczowe obszary ESG. Koncentrujemy się na redukcji emisji, zwiększaniu efektywności procesów oraz doskonaleniu i rozwijaniu wdrożonych już rozwiązań. Przykładem jest nasza sieć automatów paczkowych, z których część korzysta z odnawialnych źródeł energii. W logistyce stawiamy na nowoczesne technologie oparte na sztucznej inteligencji, które optymalizują trasę przesyłek, minimalizując zużycie paliwa i maksymalizując efektywność dostaw – powiedział Konrad Wąsiel.
Oprócz efektywności i redukcji kosztów kluczowym aspektem wdrażania nowych technologii jest również bezpieczeństwo – zarówno pracowników, jak i społeczności, w których funkcjonują firmy.
– Tego, czego absolutnie nie da się wycenić i podsumować w Excelu, to życie ludzkie i bezpieczeństwo. Sporo innowacji dotyczy właśnie tego obszaru, podkreślając społeczny wymiar technologii – podsumował Maciej Boryń.
Minął już czas na publiczne deklaracje w stylu „osiągniemy zeroemisyjność do określonego roku”. Niezbędne są konkretne mechanizmy, które pozwolą na skuteczne rozliczanie postępów w realizacji celów klimatycznych.
Wspieranie przedsiębiorców w transformacji energetycznej to jeden z filarów naszej strategii. Finansujemy zmiany źródeł energii, magazyny energii i inne rozwiązania, zachęcając klientów do inwestycji. Niższe koszty energii to mniejsze koszty operacyjne i większe fundusze na rozwój innowacji.
Precyzyjne regulacje pomagają dużym przedsiębiorcom realizować obowiązek raportowania, natomiast mniejsze przedsiębiorstwa mogą szukać przewagi rynkowej w samodzielnej realizacji procesów związanych z ESG i brać czynny udział w transformacji energetycznej. Z pozoru drobna rzecz jak redukcja wypełnienia zabezpieczające w paczkach, z perspektywy milionów przesyłek dziennie, powoduje istotny wpływ na ślad węglowy i produkcję ton śmieci, z których nie wszystko nadaje się do recyclingu. Świadomi klienci wybiorą koncepcję zrównoważoną.
Cały czas rozwijamy procesy usprawniania naszej pracy – optymalizujemy projektowanie, wykorzystujemy predykcję AI przy tworzeniu układów do zarządzania energią i jej magazynowania. Chętnie dzielimy się z naszymi klientami danymi, które mogą pomóc im w ich działalności.
W FedEx wierzymy, że innowacje, odpowiedzialność społeczna i efektywność nie są konkurencyjnymi celami, ale wzajemnie powiązanymi czynnikami napędzającymi ogólny rozwój. Stanowią jego fundamenty, szczególnie na obecnym dynamicznie zmieniającym się rynku.
