Co roku w szybkim tempie rośnie zasięg Systemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej (STIR), nakierowanego na wyszukiwanie firm podejrzewanych o oszustwa podatkowe z wykorzystaniem systemu finansowego. W 2020 r. system pobił dotychczasowe rekordy.
Mafie vatowskie jednak są
Z danych, jakie uzyskaliśmy w Ministerstwie Finansów (MF), wynika, że w porównaniu do 2019 r. STIR zlustrował o 21,8 proc. więcej rachunków bankowych (i w SKOK) niż rok wcześniej (19 mln, a w 2019 r. – 15,6 mln). Łącznie pod lupę systemu wpadło kilkadziesiąt milionów transakcji bankowych.
Jakie były rezultaty tej zmasowanej akcji śledzenia przepływów na kontach bankowych i w SKOK-ach? Pierwszym etapem procedury wyławiania podejrzanych firm i kont jest dokonywanie przez system tzw. analizy ryzyka wykorzystywania systemu finansowego do oszustw podatkowych (głównie wyłudzeń VAT). MF podało nam, że w ubiegłym roku w grupie tzw. wysokiego ryzyka znalazło się 26 tys. firm (w całym kraju). To o 10 tys. więcej niż w 2019 r.
Raporty z analizami ryzyka są przesyłane do szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). On i jego zespół przeprowadzają kolejne kontrole podejrzanych firm i ich rachunków w celu uprawdopodobnienia wykorzystywania ich do oszustw podatkowych. W wyniku takich poszerzonych sprawdzeń w 2020 r. roku szef KAS zablokował na 72 godziny 1 tys. kont należących do 196 firm. Jeżeli porównamy liczbę 196 firm, którym zablokowano rachunki na trzy dni, do 26 tys. firm zakwalifikowanych do grupy wysokiego ryzyka, to wychodzi, że realnie podejrzanych o wykorzystywanie kont finansowych do oszustw fiskalnych było tylko 0,7 proc. firm.
Na 1 tys. kont zablokowanych na 72 godziny było 96 mln zł. To kwota o 29 mln zł wyższa niż w 2019 r. Wszystkie blokady zostały następnie przez szefa KAS przedłużone do trzech miesięcy.
Wzrost liczby blokad i zamrożonych kwot nie wpisuje się w narrację szefa rządu o „przegonieniu mafii vatowskich”.
Jak skuteczność działań w tym zakresie ocenia resort finansów? „Zjawisko wyłudzeń skarbowych w sektorze finansowym nadal występuje. Działania związane z wykorzystywaniem sytemu bankowego podlegają stałej ewaluacji, i to zarówno w działaniach ze strony organów, jak i oszustów. Administracja rozpracowuje nadużycia i jednocześnie modyfikuje swoje modele działania. Pojawiają się nowe zjawiska oszustw podatkowych w nowych obszarach. Można też zauważyć, że udział w wyłudzeniach biorą nie tylko podmioty krajowe, ale również zagraniczne, dokonujące w Polsce sprzedaży ale nie odprowadzające należności publicznoprawnych w kraju. Wraz ze zwiększaniem zastosowania nowoczesnych narzędzi informatycznych i zwiększeniem zasobów wiedzy organów, nieuczciwe podmioty mają coraz bardziej utrudnioną działalność” – napisało do nas biuro prasowe MF.
Mało, ale celnie
Firmom, którym zablokowano konta bankowe do trzech miesięcy, przepisy umożliwiają odwołanie się, najpierw do... szefa KAS (on nakłada blokady), a później do sądu administracyjnego. W 2020 r. wpłynęło 68 zażaleń na decyzje szefa KAS. Ten utrzymał w mocy 63 i tylko trzy swoje decyzje uchylił (dwie sprawy w toku). Do sądów skierowano 49 skarg na blokady kont. Szef fiskusa wygrał w sądach 33 sprawy, a przegrał siedem (w dziewięciu nie ma jeszcze orzeczeń).
W ubiegłym roku do naczelnego Sądu Administracyjnego skierowano siedem skarg kasacyjnych, w których nadal toczą się postępowania.
Poznaj program warsztatu online "Ceny transferowe" 24 marca 2021 >>
1. Komórka organizacyjna szefa KAS ds. STIR w Ministerstwie Finansów we współpracy z kujawsko-pomorskim KAS zablokowały rachunki bankowe firmy, wykorzystującej sektor finansowy do wyłudzeń skarbowych. Proceder miał polegać na posługiwaniu się pustymi fakturami służącymi do obniżenia podatku. Łączna wartość fikcyjnych faktur wyniosła 29,3 mln zł. Na rachunkach bankowych zablokowano 4,6 mln zł. Szacowane uszczuplenia budżetu państwa wyniosły 27,5 mln zł.
2. Służby skarbowe ds. STIR w MF oraz zachodniopomorska, lubuska i pomorska KAS rozbiły karuzelę podatkową. Grupa podmiotów obracała olejami roślinnymi w sztucznie ukształtowanym łańcuchu dostaw. Firmy rzekomo kupowały i wielokrotnie sprzedawały ten sam towar przy pomocy tzw. znikających podatników. Rzeczywista działalność gospodarcza nie była jednak prowadzona, a fikcyjne podmioty służyły tylko do wydłużenia łańcucha obrotu towarami. Na rachunkach bankowych zablokowano 2,3 mln zł. Uszczuplenia podatkowe budżetu państwa z VAT oszacowano na 20 mln zł.
3. Zespół ds. STIR w MF we współpracy z Wielkopolskim Urzędem Celno-Skarbowym w Poznaniu rozbiły łańcuch podmiotów, które deklarowały obrót elektroniką w fikcyjnym łańcuchu dostaw. Firmy rzekomo kupowały towar od tzw. znikających podatników celem obniżenia podatku należnego i jego unikania. Na kontach firm zablokowano 2,2 mln zł. Szacowane uszczuplenia podatkowe wyniosły 12 mln zł.
4. Służby ds. STIR w MF wspólnie z Zachodniopomorskim Urzędem Celno-Skarbowym w Szczecinie dokonała blokady rachunków podmiotu wykorzystującego sektor finansowy do wyłudzeń skarbowych. Wyłudzenie polegało na posługiwaniu się pustymi fakturami służącymi do obniżenia podatku. Zabezpieczono na rachunkach bankowych firmy 1,6 mln zł. Uszczuplenia podatkowe wyniosły około 7 mln zł. Spółka objęta blokadą została wykreślona z rejestru podatników od towarów i usług.
5. Pracownicy komórki szefa KAS ds. STIR we współpracy z funkcjonariuszami i pracownikami Łódzkiego Urzędu Celno-Skarbowego w Łodzi podejrzewali, że firma prowadząca punkt przyjmowania przesyłek na jednym z dużych targowisk mogła wykorzystywać sektor finansowy do wyłudzeń skarbowych. Ustalono, że mogła zaniżać podatek VAT, nie wykazując w ewidencjach dostaw dokonywanych na rzecz odbiorców krajowych. Na kontach zablokowano 1,5 mln zł. Uszczuplenia podatkowe z VAT szacuje się na 12 mln zł.
Źródło: MF