Przez ostatnich kilka lat wielu czołowych deweloperów szukało inwestora, lecz negocjacje nie kończyły się sukcesem. W ciągu ostatnich miesięcy coś drgnęło, a ten rok powinien przynieść kilka znaczących transakcji.
— Sądzę, że w 2017 r. wzrośnie aktywność transakcyjna wśród deweloperów mieszkaniowych. Sprzyjać jej będą ograniczenia związane z nabywaniem atrakcyjnych gruntów po cenach umożliwiających realizację inwestycji na marżach zbliżonych do dotychczasowych. Sądzę również, że coraz więcej podmiotów skłonnych będzie do sprzedaży biznesu — mówi Jan Gaj, dyrektor w departamencie fuzji i przejęć w Navigator Capital Group.
Akwizycja kompetencji
Rynek deweloperów jest bardzo rozdrobniony. Punktem zwrotnym dla układu sił może być przejęcie spółki Euro Styl przez Dom Development, które powinno być sfinalizowane do połowy roku. Ta akwizycja umożliwi firmie zarządzanej przez Jarosława Szanajcę wejście na dość hermetyczny i zarazem perspektywiczny rynek Trójmiasta. Euro Styl może stać się liderem rynku trójmiejskiego, a połączonepodmioty znacząco zwiększą skalę działalności. Kolejnym kamieniem milowym na drodze do konsolidacji rynku jest wejście kapitałowe Murapolu, największego dewelopera w Polsce pod względem liczby sprzedawanych mieszkań, do notowanego na giełdzie Awbudu. Murapol to nieruchomościowy konglomerat, który dzięki przejęciu wzmocni kompetencje na rynku nieruchomości.
— Jesteśmy zainteresowani rozwojem poprzez akwizycje, nie tylko aktywów czysto deweloperskich, ale szerzej — różnych podmiotów posiadających atrakcyjne kompetencje. Analizujemy różne spółki giełdowe, a także podmioty spoza rynku regulowanego. Naszym celem jest umocnienie pozycji lidera segmentu mieszkaniowego i uzyskanie czołowej pozycjina szerokim rynku nieruchomości. W dwa lata jesteśmy w stanie podwoić skalę działalności grupy — mówi Michał Sapota, prezes Murapolu. Już teraz jest imponująca — w ubiegłym roku deweloper oddał do użytku ponad 3 tys. mieszkań, w tym roku chce, by pękła „czwórka”.
Naturalni konsolidatorzy
Murapol, Dom Development czy Echo Investment, które niedawno deklarowało w „PB” apetyt na akwizycje, to naturalni konsolidatorzy rynku. Na drugim biegunie są Polnord, LC Corp, Robyg i Ronson, których aktywa od dłuższego czasu przeznaczone są na sprzedaż. W lidze aktywnych średniaków pojawia się Soho Development, które szuka inwestora i jednocześnie zastanawia się nad przejęciem mniejszych deweloperów. Konsolidatorzy powinni mieć z czego wybierać. Na rynku pojawia się tradycyjna górka inwestycyjna, która może zwiększyć podaż firm potrzebujących zastrzyku kapitałowego. Do tej pory deweloperzy woleli kupować ziemię samodzielnie, ale ze względu na coraz mniejszą podaż atrakcyjnych działek w dobrych miejscach coraz poważniej będą analizować rozwój poprzez przejmowanie działających firm deweloperskich.
— Dobra koniunktura na pierwotnym rynku mieszkaniowym w ostatnich latach przyczyniła się do wzrostu liczby podmiotów działających w branży. To przekłada się na wzrost konkurencji — deweloperzy prowadzą coraz bardziej agresywną politykę akwizycji gruntów, co winduje ceny. W efekcie podaż gotowych mieszkań będzie coraz większa, równocześnie będą spadały marże — mówi Jan Gaj.
Podaż nieruchomości może też pojawić się ze strony podmiotów, które będą chciały oczyścić bilans z obszaru niezwiązanego z ich podstawowym biznesem. Przykładem mogą być banki, które coraz częściej próbują sprzedawać swoje portfele nieruchomości. Tego typu transakcje nie są jednak łatwe. PKO BP wyprzedaje poszczególne aktywa Qualia Development, po tym gdy spółka nie dogadała się z Griffin Real Estate co do sprzedaży całości. W ubiegłym roku mBank nie dogadał się z Marvipolem co do sprzedaży mLocum, mimo że strony podpisały już list intencyjny.
Transakcje ostatnich miesięcy
Ronson Europe sprzedał projekt Nova Królikarnia spółce celowej Global City Holdings — ITR. Qualia Development, deweloper z grupy PKO BP, sprzedała Fort Mokotów Inwestycje na rzecz Dom Development. Erbud sprzedał Budlex, by skupić się na dalszym rozwoju segmentu budowlanego. Dom Development podpisał list intencyjny dotyczący przejęcia spółki Euro Styl. Należący do Murapolu Abadon Real Estate kupił 9,47 proc. Awbudu i podpisał umowę, która ma umożliwić przejęcie Murapolowi kontroli nad Awbudem.