Z raportu „Międzynarodowy Barometr Innowacji 2023”, przygotowanego przez grupę Ayming, wynika, że głównym bodźcem do rozwoju innowacyjnych projektów dla 58 proc. firm jest dostęp do finansowania publicznego. Obecnie przedsiębiorcy mają do dyspozycji wachlarz wsparcia dla nowatorskich przedsięwzięć. Mogą korzystać z proinnowacyjnych zachęt podatkowych, w tym coraz bardziej popularnej ulgi B+R. Nie brakuje również dotacji na niesztampowe rozwiązania z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG).
– W tym roku przedsiębiorcy muszą zmierzyć się z nowymi wyzwaniami dotyczącymi kryzysu energetycznego, inflacji i wzrostu płacy minimalnej. Wszystkie te czynniki mogą przełożyć się na znaczny wzrost wydatków związanych z prowadzeniem biznesu. Jednocześnie przedsiębiorcy mierzący się ze wspomnianymi wyzwaniami mogą mieć większą motywację do aktualizowania firmowych strategii zakładających wprowadzanie innowacji w działalności gospodarczej. Z naszego badania wynika, że aż 76 proc. przedstawicieli biznesu chce wprowadzać zmiany w firmach w odpowiedzi na widmo kryzysu energetycznego – mówi Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik, dyrektor od podatków i innowacji w Ayming Polska.
Dodaje, że przedsiębiorcy znad Wisły w coraz większym stopniu zdają sobie sprawę z tego, że rozwijanie innowacyjnych rozwiązań pomaga im zwiększać rynkową konkurencyjność. Z najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że w 2021 r. nakłady przedsiębiorstw na działania B+R wzrosły do 0,91 proc. PKB.
Zachęty podatkowe
Co motywuje przedstawicieli biznesu do zwiększania firmowych budżetów na B+R?
– Jednym z najbardziej efektywnych bodźców są proinnowacyjne ulgi podatkowe. W ciągu ostatnich lat ulga B+R stała się naprawdę atrakcyjna dla przedsiębiorców. Od 2022 r. można w jej ramach potrącić nawet 200 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. W kolejnym roku należy spodziewać się jeszcze większej liczby beneficjentów i wolumenu odliczeń. Warto zaznaczyć, że wzrost wydatków ponoszonych przez przedsiębiorców na badania i rozwój idzie w parze ze wzrostem łącznej kwoty odliczeń – zauważa Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
W 2021 r. z ulgi B+R skorzystało 2117 płatników CIT, czyli o 14 proc. więcej niż rok wcześniej. Łączna wartość odliczeń wyniosła ponad 4,5 mld zł (rok wcześniej - ok. 3,6 mld zł).
– Te statystyki podkreślają kluczową rolę przedsiębiorstw w stymulowaniu innowacyjności polskiej gospodarki. Dodatkowym potwierdzeniem tej tezy są dane udostępnione przez GUS, które jednoznacznie pokazują, że w 2021 r. szefowie firm ponieśli aż 63 proc. wydatków na badania i rozwój – komentuje Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
W tym czasie 1568 płatników PIT odliczyło od podstawy opodatkowania ponad 403 mln zł. Rok wcześniej było to 1670 płatników (na łączną sumę ok. 467 mln zł). Jaki jest powód tego spadku? Ekspertka Ayming zwraca uwagę, że od 2021 r. przedstawiciele spółek komandytowych nie mogą już rozliczać się w ramach PIT.
Unijne dofinansowanie
Obok atrakcyjnych ulg podatkowych na przedsiębiorców czekają również dotacje. Tylko w tym roku do innowatorów popłynie strumień pieniędzy w wysokości 12,4 mld zł z programu FENG.
– Wielu przedsiębiorców planuje wdrożyć innowacje, aby zredukować koszty funkcjonowania firm lub zwiększyć sprzedaż produktów i usług. Warto, aby skorzystali z unijnego dofinansowania. Beneficjenci konkursu Ścieżka SMART będą mogli przeznaczyć granty na finansowanie m.in. infrastruktury B+R, projekty cyfrowe i zielone innowacje. Obecnie przedsiębiorcy mogą startować w drugiej edycji naboru – podkreśla Maria Leszczyńska, menedżer od dotacji i stref inwestycyjnych w Ayming Polska.
Premia ekologiczna
Przedstawiciele biznesu mają również możliwość ubiegania się o kredyt ekologiczny. dostępny w ramach FENG od czerwca. Pomoże on sfinansować projekty związane z poprawą w przedsiębiorstwach efektywności energetycznej. W puli jest 660 mln zł. Dofinansowanie będzie miało postać premii ekologicznej, która umożliwi częściową spłatę kredytu zaciągniętego przez przedsiębiorcę w banku komercyjnym.
– Granty sfinansują projekty dotyczące unowocześnienia linii technologicznych, budynków, a także stworzenia lub zmodernizowania instalacji OZE wykorzystywanej na własny użytek. Konieczność realizacji takich przedsięwzięć będzie musiała wynikać z przeprowadzonego wcześniej audytu energetycznego. Natomiast warunkiem otrzymania dofinansowania będzie uzyskanie efektywności energetycznej projektu na poziomie 30 proc. – wyjaśnia Agnieszka Wykrzykowska, senior menedżer w Grant Thornton.
Koszty operacyjne w dół
Z raportu wynika ponadto, że pomimo rosnących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej oraz tym galopującej inflacji – wskazywanej przez 67 proc. przedsiębiorców jako największe zagrożenie dla firmowych budżetów – przedstawiciele biznesu dostrzegają konieczność prowadzenia działań badawczo-rozwojowych. Już ponad 36 proc. ankietowanych planuje znacznie zwiększyć wydatki na ten cel. Finansowanie publiczne jest dla nich nie tylko jednym z najważniejszych źródeł pokrywania kosztów B+R, ale przede wszystkim bodźcem do rozwijania innowacji.
– Trudna sytuacja makroekonomiczna nie sprzyja modernizowaniu działalności przedsiębiorstw. Jednak warto zauważyć, że innowacje mają ogromny potencjał w redukcji kosztów operacyjnych firm i zwiększaniu ich konkurencyjności. Stanowią wręcz gwarancję rozwoju przedsiębiorczości – zaznacza Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Uważa, że szeroka paleta wsparcia finansowego może złagodzić skutki nadchodzącej recesji w polskiej gospodarce, a w dalszej perspektywie zwiększyć konkurencyjność MŚP na arenie międzynarodowej.