Japoński BGK wraca do Polski

Czy po czterdziestu latach ziszczą się słowa Lecha Wałęsy o drugiej Japonii? Niewykluczone. Japoński Bank Współpracy Międzynarodowej (JBIC), odpowiednik Banku Gospodarstwa Krajowego, w roku finansowym 2020 (od kwietnia do marca) sfinansował 207 projektów wartości ponad 18 mld EUR, z czego ok. 5 mld EUR trafiło do Europy. Ostatni projekt w Polsce JBIC sfinansował w 2010 r., ale jest szansa, że to się zmieni.

Efekt kilku wizyt

Pierwsze sygnały pojawiły się jeszcze pod koniec ubiegłego roku. W grudniu w ambasadzie japońskiej w Warszawie odbyło się spotkanie z wysokimi przedstawicielami Ministerstwa Gospodarki, Handlu i Przemysłu (METI), którzy byli w objazdowej delegacji w krajach UE, a celem misji było określenie najbardziej perspektywicznych obszarów współpracy w ramach japońsko-unijnej umowy o wolnym handlu (FTA), która weszła w życie w 2019 r. Po spotkaniu METI uznało, że pieniądze w ramach współpracy powinny być w największym stopniu kierowane do Polski (oraz Węgier) jako kraju o największym potencjale transformacji energetycznej i wodorowej w UE. 28 grudnia Tadashi Maeda, prezes Japońskiego Banku Współpracy Międzynarodowej (JBIC), odpowiednika polskiego Banku Gospodarstwa Krajowego, wydał oświadczenie, w którym wymienił Polskę jako ważnego partnera Japonii na drodze do transformacji energetycznej.

– Jesteśmy bardzo zainteresowani finansowaniem projektów w Polsce. Polska i Japonia mogą wspólnie przeprowadzić transformację energetyczną, np. odejście od energii węglowej, zwiększenie wydajności energetycznej itp. W przypadku takich wyzwań oczekujemy współpracy między polskimi a japońskimi firmami. Polska jest poza tym jednym z czołowych w Europie krajów pod względem liczby inżynierów oprogramowania i może zostać hubem innowacyjności – mówi Hiroshi Higashi, szef paryskiego biura JBIC.

Preferowane sektory i bariery, które znikły

Jest kilka sektorów, w których Japończycy upatrują szans na współpracę.

– Europejskie firmy już mają spory udział w wielu obiecujących sektorach. Chcielibyśmy skoncentrować się na tych, w których japońskie są konkurencyjne. Do takich należy sektor energetyczny, wymagający technologii odejścia od energii węglowej, w tym CCS, czyli wychwytywania dwutlenku węgla i poprawy wydajności energetycznej, a także obszar oprogramowania – wymienia Hiroshi Higashi.

Przyznaje, że do niedawna paryskie biuro JBIC martwiły relacje Polski z UE.

– Współpraca Polski z UE w reakcji na inwazję Ukrainy przez Rosję to dowód, że ten problem może być rozwiązany. Kluczem do przyszłości polskiego przemysłu jest przekwalifikowanie się pracowników do nowych zawodów, które powstaną wraz z transformacją energetyczną – mówi przedstawiciel JBIC.

Pierwsza transakcja możliwa w tym roku

Przewiduje, że JBIC zacznie wkrótce szukać okazji finansowania transakcji w Polsce.

– Udział japońskich firm w Polsce może pomóc gospodarce Japonii. Spodziewam się pogłębienia współpracy. Rolą JBIC jest wsparcie wspólnych projektów – dodaje Hiroshi Higashi.

Tomoho Umeda, prezes firmy projektowej Hynfra, która prowadzi prace w obszarze rozwoju infrastruktury zielonego wodoru, szef komitetu technologii wodorowych KIG, a także syn Yoshiho Umedy, działacza Komitetu Obrony Robotników i „Solidarności”, który był jednym z głównych organizatorów pierwszej wizyty Lecha Wałęsy w Japonii w 1981 r., wierzy, że pierwsze projekty JBIC możemy zobaczyć jeszcze w tym roku.

– Słowa przedstawiciela banku traktuję jako deklarację otwartości na współfinansowanie projektów. JBIC oferuje szalenie atrakcyjne warunki finansowe. Dotychczas integracja Polski z UE była uważana za obszar ryzyka, obecnie widać zacieśnienie relacji, co może być zachętą dla Japończyków. Nie zdziwiłbym się, gdyby do pierwszej transakcji doszło jeszcze w tym roku. Finansowanie nie jest automatyczne, ale JBIC działa sprawnie i wspiera wszystkie wartościowe projekty. Aby ubiegać się o finansowanie, najlepiej skontaktować się z japońskimi firmami, które dysponują odpowiednimi technologiami. Chętnie pomożemy w nawiązaniu takich kontaktów – mówi Tomoho Umeda.

Pierwsze projekty już ruszają

Przygotowania trwają.

– Wiem o czterech dużych polsko-japońskich projektach związanych z dekarbonizacją, które są na etapie przygotowawczym. Ich łączna wartość to 1,5 mld EUR. Dotyczą nie tylko OZE, ale także wytwarzania wodoru lub jego pochodnych, w tym amoniaku lub metanolu zielonego stosowanego w przemyśle. Są też projekty dekarbonizacji polskiego systemu ciepłowniczego – mówi prezes Hynfry.

Uważa, że Polska i Japonia to idealna para.

– Japoński rynek oferuje zaawansowane technologie wodorowe. Polska jest największym w UE rynkiem, który potrzebuje dekarbonizacji, a na dodatek ma ogromny potencjał OZE, szacowany przez PSE na 550 terawatogodzin. W Japonii jest odwrotnie – postęp technologiczny jest ogromny, ale możliwości rozwoju są ograniczone w związku z uwarunkowaniami geograficznymi. Wspólnie można stworzyć nową wartość, która będzie spektakularna na tle innych krajów UE i pozwoli Polsce zdobyć przewagę – mówi Tomoho Umeda.

Wybrane projekty JBIC w Europie